Taz estuarisi
Taz estuarisi — Kara dənizində, Qdansk yarımadası ilə Tazov yarımadası arasında yerləşən körfəz. Körfəzin uzunluğu 330 km, eni 45 km təşkil edir. Taz və Pur çaylarının yatağını təşkil edir. Qabarmanın hündürlüyü 0,7 metrdir. Tazov estuarisinin bir hissəsi şirinsuludur. Dərinliyi elədə böyük deyildir. Maksimal dərinlik 9 metrdir. Dibi lil və qumludur. Sol sahili sıldırımlı, sağ sahili isə hamardır. Adalarının üzəri mamırla örtülür.
Taz çayı
Taz (nen. Тасу’ява) — Rusiyanın Qərbi Sibir ərazisindən axan çayı. Yamalo-Nenets Muxtar Dairəsinin ərazisi boyunca axır. Çayın uzunluğu 1401 km, hövzəsinin sahəsi 150.000 km², ağızdan 357 km yuxarıda orta illik axın sürəti 930 m³/s-dir. Taz çayı Tazovski qəsəbəsi ərazisindən başlayaraq Ob estuarisinə qədər uzanan ərazidə, təxminən 250 kilometr (160 mil) uzunluğunda olan Taz estuarisini əmələ gətirir. Onun əsas qolları arasında Bolşaya Şirta və sağdan Xudosey çayları, soldan Tolka və Çaselka çayları vardır.
== Coğrafiyası ==
Öz başlanğıcını Sibir Uvalıdan götürü. Mənbənin hündürlüyü dəniz səviyyəsindən 139 m yuxarıdır. Qərbi Sibir düzənliyinin şimal-şərq hissəsi boyunca bataqlıqlar arasında axır. Vadisi genişdir, yatağı meandrlaşmışdır, çoxsaylı qollara bölünür.
Yuxarı Taz Dövlət Təbiət Qoruğu
Yuxarı Taz Dövlət Təbiət Qoruğu - 24 dekabr 1986-cı ildə təşkil olunmuşdur. Ümumi sahəsi 631,308 ha-dır. Qoruq Rusiya Federasiyasının Təbii Sərvətlər və Ekologiya Nazirliyi tərəfdindən idarə edilir.
== Coğrafiya ==
Qoruq Qərbi Sibir düzənliyində, Rusiyanın Yamalo-Nenets Muxtar Dairəsinin Krasnoselkupski rayonunda yerləşir. Uzunluğu şimaldan cənuba 150 km, qərbdən şərqə 70 km-dir. Ərazi iki meşə bölgəsinə bölünür: Pokolskoye və Tazovskoye.
Qoruq Yuxarı Taz yüksəklikləri daxilində yerləşir. Təpələrin hündürlükləri 50 m-ə çatır. Ərazisi kiçik çayların dərin vadiləri ilə parçalanmışdır. Dibi quru olan yarğanlar inkişaf edir.
Harun Tazıyev
Harun Tazıyev (11 may 1914[…], Varşava, Rusiya imperiyası – 2 fevral 1998, IV arondisman, Paris, Fransa) — tatar əsilli fransız vulkan alimi və geoloq. Vulkan partlayışları və lava axıntıları haqqında çox sayda məşhur sənədli filmin və vulkanlar haqqında çox sayda kitabın yazıçısıdır.
== Həyatı ==
O dövrdə Rusiya imperiyası sərhədləri daxilində yer alan Varşavada anadan olmuşdur. Atası tatar əsilli həkim, anası isə rus əsilli kimyaçı və politologiya üzrə doktor dərəcəsinə sahib şəxsdir. Haroun Tazıyevin anası Zenitta Klupta (1886-1984), Dvinskdə bir yəhudi həkim atası İllias Klupt və ortodoks xristian anadan, Dvinsk qalasının qubernatoru Sawa Philipoviçin qızı Sophie Arianoff von Arian, uşaqları Arianoff adını aldı. Zénitta Illiassovna Tazieva təbiət elmləri və kimya üzrə doktor idi və Sərbəst Brüssel Universitetini siyasi elmlər üzrə bitirmişdir. Brüsseldə gənc rus tələbələr Zénitta və Sabirlə görüşdü. 1906-cı ildə orada evləndilər. Onların ilk övladı Salvator vardı, yalnız iki ay yaşayırdılar. Məhz 1913-cü ildə Rusiyaya qayıtdılar.
Hermione tazetta
Tazet nərgizgülü (lat. Narcissus tazetta) — nərgizgülü cinsinə aid bitki növü.
== Sinonim ==
Hermione ambigena Salisb.
Hermione amoena Jord. & Fourr.
Hermione antipolensis Jord. & Fourr.
Hermione aperticorona Haw.
Hermione auranticorona Haw.
Hermione biancae Tod.
Jonquilla tazetta
Tazet nərgizgülü (lat. Narcissus tazetta) — nərgizgülü cinsinə aid bitki növü.
== Sinonim ==
Hermione ambigena Salisb.
Hermione amoena Jord. & Fourr.
Hermione antipolensis Jord. & Fourr.
Hermione aperticorona Haw.
Hermione auranticorona Haw.
Hermione biancae Tod.
Narcissus tazetta
Tazet nərgizgülü (lat. Narcissus tazetta) — nərgizgülü cinsinə aid bitki növü.
== Sinonim ==
Hermione ambigena Salisb.
Hermione amoena Jord. & Fourr.
Hermione antipolensis Jord. & Fourr.
Hermione aperticorona Haw.
Hermione auranticorona Haw.
Hermione biancae Tod.
Narcissus tazetta subsp. canaliculatus
Tazet nərgizgülü (lat. Narcissus tazetta) — nərgizgülü cinsinə aid bitki növü.
== Sinonim ==
Hermione ambigena Salisb.
Hermione amoena Jord. & Fourr.
Hermione antipolensis Jord. & Fourr.
Hermione aperticorona Haw.
Hermione auranticorona Haw.
Hermione biancae Tod.
Narcissus tazetta subsp. cypri
Tazet nərgizgülü (lat. Narcissus tazetta) — nərgizgülü cinsinə aid bitki növü.
== Sinonim ==
Hermione ambigena Salisb.
Hermione amoena Jord. & Fourr.
Hermione antipolensis Jord. & Fourr.
Hermione aperticorona Haw.
Hermione auranticorona Haw.
Hermione biancae Tod.
Narcissus tazetta subsp. eutazetta
Tazet nərgizgülü (lat. Narcissus tazetta) — nərgizgülü cinsinə aid bitki növü.
== Sinonim ==
Hermione ambigena Salisb.
Hermione amoena Jord. & Fourr.
Hermione antipolensis Jord. & Fourr.
Hermione aperticorona Haw.
Hermione auranticorona Haw.
Hermione biancae Tod.
Narcissus tazetta subsp. patulus
Tazet nərgizgülü (lat. Narcissus tazetta) — nərgizgülü cinsinə aid bitki növü.
== Sinonim ==
Hermione ambigena Salisb.
Hermione amoena Jord. & Fourr.
Hermione antipolensis Jord. & Fourr.
Hermione aperticorona Haw.
Hermione auranticorona Haw.
Hermione biancae Tod.
Narcissus tazetta subsp. tazetta
Tazet nərgizgülü (lat. Narcissus tazetta) — nərgizgülü cinsinə aid bitki növü.
== Sinonim ==
Hermione ambigena Salisb.
Hermione amoena Jord. & Fourr.
Hermione antipolensis Jord. & Fourr.
Hermione aperticorona Haw.
Hermione auranticorona Haw.
Hermione biancae Tod.
Narcissus tazetta var. cypri
Tazet nərgizgülü (lat. Narcissus tazetta) — nərgizgülü cinsinə aid bitki növü.
== Sinonim ==
Hermione ambigena Salisb.
Hermione amoena Jord. & Fourr.
Hermione antipolensis Jord. & Fourr.
Hermione aperticorona Haw.
Hermione auranticorona Haw.
Hermione biancae Tod.
Narcissus tazetta var. mediterraneus
Tazet nərgizgülü (lat. Narcissus tazetta) — nərgizgülü cinsinə aid bitki növü.
== Sinonim ==
Hermione ambigena Salisb.
Hermione amoena Jord. & Fourr.
Hermione antipolensis Jord. & Fourr.
Hermione aperticorona Haw.
Hermione auranticorona Haw.
Hermione biancae Tod.
Narcissus tazetta var. orientalis
Tazet nərgizgülü (lat. Narcissus tazetta) — nərgizgülü cinsinə aid bitki növü.
== Sinonim ==
Hermione ambigena Salisb.
Hermione amoena Jord. & Fourr.
Hermione antipolensis Jord. & Fourr.
Hermione aperticorona Haw.
Hermione auranticorona Haw.
Hermione biancae Tod.
Narcissus tazetta var. syriacus
Tazet nərgizgülü (lat. Narcissus tazetta) — nərgizgülü cinsinə aid bitki növü.
== Sinonim ==
Hermione ambigena Salisb.
Hermione amoena Jord. & Fourr.
Hermione antipolensis Jord. & Fourr.
Hermione aperticorona Haw.
Hermione auranticorona Haw.
Hermione biancae Tod.
Narcissus tazetta var. varians
Tazet nərgizgülü (lat. Narcissus tazetta) — nərgizgülü cinsinə aid bitki növü.
== Sinonim ==
Hermione ambigena Salisb.
Hermione amoena Jord. & Fourr.
Hermione antipolensis Jord. & Fourr.
Hermione aperticorona Haw.
Hermione auranticorona Haw.
Hermione biancae Tod.
Narcissus tazettus
Tazet nərgizgülü (lat. Narcissus tazetta) — nərgizgülü cinsinə aid bitki növü.
== Sinonim ==
Hermione ambigena Salisb.
Hermione amoena Jord. & Fourr.
Hermione antipolensis Jord. & Fourr.
Hermione aperticorona Haw.
Hermione auranticorona Haw.
Hermione biancae Tod.
Pancratium tazetta
Tazet nərgizgülü (lat. Narcissus tazetta) — nərgizgülü cinsinə aid bitki növü.
== Sinonim ==
Hermione ambigena Salisb.
Hermione amoena Jord. & Fourr.
Hermione antipolensis Jord. & Fourr.
Hermione aperticorona Haw.
Hermione auranticorona Haw.
Hermione biancae Tod.
Tazaqurt
Zaqora, Zaqura (ərəb. زاكورة, bər. ⵣⴰⴳⵓⵔⴰ, fr. Zagora) və ya Tazaqurt (bər. ⵜⴰⵣⴰⴳⵓⵔⵜ, fr. Tazagourt) — Mərakeşin cənub-şərqində, Draa-Tafilalet vilayətində şəhər, eyniadlı əyalətiin inzibati mərkəzi.
== Coğrafiya ==
Şəhər mərkəzi dəniz səviyyəsindən 709 metr (2,326 ft) yüksəklikdə yerləşir. Zaqora Varzazat şəhərindən 162 kilometr (101 mil) uzaqlıqda, Atlas dağlarının üzərində yerləşir. Şəhərin yaxınlıqlarında Zaqora dağı yerləşir.
== Toponimika ==
Şəhərin yerli bərbər dilindəki adı – Tazaqurt (bər.
Tazarin (şəhər)
Tazarin (ərəb. تازارين, bər. ⵜⴰⵣⴰⵔⵉⵏ, fr. Tazzarine) — Mərakeşin cənub-şərqində, Draa-Tafilalet vilayətinin Zaqora əyalətində şəhər. 2014-cü ildə keçirilən əhali siyahıyaalmasına görə şəhərdə 15.169 nəfər yaşayır.
== Coğrafiya ==
Şəhər mərkəzi dəniz səviyyəsindən 846 metr (2,776 ft) yüksəklikdə yerləşir. Tazarin Zaqora şəhərindən 113 kilometr (70 mil), Varzazat şəhərindən isə 175 kilometr (109 mil) uzaqlıqda, Atlas dağlarının üzərində yerləşir. Şəhərin yaxınlıqlarında Sağro dağı yerləşir.
== Tarix ==
Şəhərdə beş murabit türbəsi var. Tazarin şəhərinin yaxınlıqlarında təqribən b.e.ə.
Tazet nərgizgülü
Tazet nərgizgülü (lat. Narcissus tazetta) — nərgizgülü cinsinə aid bitki növü.
== Sinonim ==
Hermione ambigena Salisb.
Hermione amoena Jord. & Fourr.
Hermione antipolensis Jord. & Fourr.
Hermione aperticorona Haw.
Hermione auranticorona Haw.
Hermione biancae Tod.
Tazi Qizzat
Tazi Qizzat (tatar. Таҗи́ Гыйззә́т, tam adı Тази́ Калиму́ллович Гизза́т (Гиззату́ллин) (tatar. Таҗи́ Калимулла́ улы Гыйззәту́ллин); (15 aprel 1895 — 7 may 1955) - tatar dramaturq. Tatarıstan MSSR-nın (1939) və Rusiya SFSR-nın əməkdar incəsənət xadimi.
== Yaradıcılığı ==
Ümumilikdə, T. Qizzat 37 pyes yaratmışdır. Onlardan bəziləri aşağıdakılardır:
"Qığılcım" (1934)
"Bişbulek" (1938)
"Müqəddəs tapşırıq" (1946)
"Eqoizm qurbanı" (1950) və digərləri.
Tazi Qizzat, həmçinin Sergey Mixalkov və Aleksandr Korneyçukun əsərlərini tatar dilinə tərcümə etmişdir.
Dramaturq-klassik Tazi Qizzatın əsərləri tatar dramaturgiyasının inkişafına mühüm töhfə vermişdir.
Taziyanə
Taziyanə — klassik poeziyada satirik şeir şəkillərindən biri.
Taziyanə əsasən 4-6 misradan ibarət olur. Onlarda cəmiyyətdəki və əxlaq tərzindəki hər hansı qüsur çox müxtəsər və kəskin şəkildə ifşa olunur.Azərbaycan poeziyasında taziyanələrin klassik nümunələrini Mirzə Ələkbər Sabir yaratmışdır:
== İstinadlar ==
== Mənbə ==
Elçin. Seçilmiş əsərləri. 10 cilddə. IX cild. Bakı: ÇİNAR-ÇAP, 2005, 509 səh.
Tazov yarımadası
Tazov yarımadası — Qərbi Sibir düzənliyinin şimalında yerləşir. Qərbində Ob estuarisi (körfəz), şərqdə isə Tazov körfəzi ilə əhatələnir. Uzunluğu 200 km, eni ortalama olaraq 100 km, hündürlüyü 100 m təşkil edir. Ərazidəki hündürlük düzəndir, şərqə (Tazov körfəzinə) doğru alçalır. Qərbi nisbədən parçalıdır (Ob estuarisi). Ərazisi Tundra iqliminə xas Mamır və Şibyə kimi bitkilərlə zəngindir. Burada çoxlu göl və bataqlıqlar vardır. Təbii qaz yataqları mövcuddur.
Tazılar (bürc)
Tazılar (lat. Canes Venatici) — 88 rəsmi müasir bürcdən biridir. 17-ci əsrdə Yan Qeveliy tərəfindən yaradılan kiçik bir şimal bürcüdür. Adı latın dilində "ov itləri" mənasını verir və bürc tez-tez təsvirlərdə qonşu bürc olan Naxırçı bürcünün itlərini təmsil etmişdir. Görünən ulduz ölçüsü 2.9 olan Canum Venaticorum, bürcün ən parlaq ulduzudur. La Superba isə çılpaq gözlə görünən ən qırmızı ulduzlardan və parlaq karbon ulduzlarından biridir.
== Tarixi ==
Canes Venatici-nin ulduzları parlaq deyil. Bürc klassik dövrlərdə Ptolemey tərəfindən hazırlanan ulduz kataloqunda Böyük Ayı bürcünün altındakı yararsız ulduzlar siyahısına salınmışdı.
Orta əsrlərdə bu ulduzların Naxırçı bürcü ilə eyniləşdirilməsi səhv sistem nəticəsində ortaya çıxdı. Naxırçı bürcünün bəzi ulduzları ənənəvi olaraq dəyənəyə (yun.
