* azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğətində mövcuddur
* Sözün müxtəlif mətnlərdə yazılışı.
1 is. [fars.] Güc, qüvvət, taqət. Əlinin tabı yoxdur. – Yatmaq üçün gözlərimin xabı var; Dərd çəkməyə mən yazığın tabı var. “Qurbani”. □ Tab (tabı) qalmamaq – gücdən düşmək, taqətdən düşmək, üzülmək. Artıq qollarımda qalmamışdı tab; Üzmüşdü canımı çəkdiyim əzab. Ə.Cavad. Tab etmək (gətirmək) – dözmək, davam gətirmək. [Abbas:] Könül necə tab eyləsin; Mən səndən ayrılım, gedim? “Abbas və Gülgəz”. Əridir mum kimi daşı fəraqın, ey gül; Mən necə atəşi-hicranına bəs tab eləyim? S.Ə.Şirvani. Tab gətirməmək (gətirə bilməmək) – 1) özünü saxlaya bilməmək, dayana bilməmək, dözməmək. Əvvəl kağız yazdım və sonra tab gətirmədim, bir teleqraf da vurdum. C.Məmmədquluzadə. Arvadlar tab gətirə bilməyib ağladılar, kişilər başlarını yerə dikdilər… N.Nərimanov. Çoban onu bir az da sualcavaba tutsaydı, Gözəl tab gətirməyib yenə ağlayacaqdı. M.Hüseyn; 2) duruş gətirə bilməmək, davam gətirə bilməmək. Düşmən tab gətirə bilməyib qaçır. “Qaçaq Nəbi”. Tab tutmamaq (tuta bilməmək) – bax tab gətirməmək (gətirə bilməmək). [Ağa Kərim xan:] Ürəyim tab tutmayır, minbaşı, məni qınama, qınama!… N.Vəzirov. Bir azdan Gülöyşə ilə Xanım yerlərində tab tuta bilməyib, küçə tərəfə gəldilər. S.Rəhimov. Tabdan düşmək – taqətdən düşmək, gücdən düşmək, haldan düşmək, üzülmək. Hüseyni o qədər vurdular ki, tabdan düşdü. S.Rəhman. [Odunçuoğlu] tabdan düşmüş halda güclə ayaqlarını sürüyərək xan malikanəsindən uzaqlaşmağa başladı. Ə.Məmmədxanlı. Tabı gəlməmək – gücü olmamaq, gücü çatmamaq, bacarmamaq. …Vahid adi bir tələbə idi, Gəldiyev ilə tutaşmağa tabı gəlməzdi. Mir Cəlal. Tabı kəsilmək – bax tabdan düşmək. Hicrində gecələr kəsilib tabım; Günbəgündən artar cövrü əzabım. Q.Zakir.
Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / tab2 TAB1 f. 1) güc, qüvvət, taqət; 2) zəhmət, əziyyət; 3) dözmə, dözüm. Tabi-imtəhan yoxlamağa dözmə. TAB2 f. 1) işıq, ziya; 2) yanma, işıq saçma. TAB3 f. 1) buruq, qıvrım; 2) eşmə, eşilmə (sap, ip və s. haqqında).
Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti / tab1 Farsca taftən (isinmək) məsdəri ilə bağlıdır. Tabistan – “yay” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti / tab1 TAB I is. [ fars. ] Güc, qüvvət. Bir ay idi ki, fabrikdən qovulmuşdum, yeni iş tapmaq mümkün deyil idi, aclıq da məni tabdan salmaqda idi (Çəmənzəminli). TAB II is. [ fars. ] Dözmə. Ürəyim şiddətlə döyündü. Nəhayət, tab gətirə bilməyib soruşdum (İ.Şıxlı).
Azərbaycan dilinin omonimlər lüğəti / tab2 сущ. 1. сила (способность, возможность совершать, делать что-л.). Əlinin tabı yoxdur нет сил в руке, məndə tab qalmayıb сил у меня не осталось 2. терпение, выдержка. Tabına heyran qalmaq kimin восхищаться выдержкой кого, чьей; tabı qalmamaq не иметь сил, лишиться сил; tab gətirmək см. tablamaq; выдерживать, выдержать (проявить стойкость, выдержку), выносить, вынести; переносить, перенести; терпеть, вытерпеть. Aclığa tab gətirmək выдержать голод; ağrıya tab gətirmək вытерпеть боль, soyuğa tab gətirmək переносить холод, dərdə tab gətirmək перенести горе, hər şeyə tab gətirmək вынести всё, tab gətirməmək (gətirə bilməmək), tab tutmamaq (tuta bilməmək): 1. не выдерживать, не выдержать; не выносить, не вынести; не переносить, не перенести, не терпеть, не вытерпеть. Ayrılığa tab gətirməmək не перенести разлуки, soyuğa tab gətirməmək не переносить холод, təzyiqə tab gətirə bilməmək не выдержать натиска, təhqirə tab gətirməmək не вынести оскорбления, ürəyim tab gətirmir сердце у меня не выдерживает 2. не устаивать, не устоять. Çox güclü düşmən qarşısında tab gətirməmək не устоять перед очень сильным врагом; tabdan düşmək (tabı kəsilmək) изнуряться, изнуриться, лишиться сил (выбиться из сил), обессилеть; tabdan salmaq kimi, nəyi изнурять, изнурить, лишить сил, обессилить, измотать. Düşməni tabdan salmaq измотать противника, beşsaatlıq fasiləsiz döyüş hamını tabdan salmışdı беспрерывный пятичасовой бой измотал всех
Azərbaycanca-rusca lüğət / tab1 i. 1. strength, force; 2. patience, endurance; ~ etmək to have* patience, to be* patient; ~ gətirmək to bear* (d.), to undergo* (d.), to stand* (d.); to result up (against), to withstand* (d.); ~dan düşmək bax zəifləmək; ~dan salmaq bax zəiflətmək
Azərbaycanca-ingiliscə lüğət / tab1 is. 1) force f ; 2) patience f, endurance f, résistance f ; ~ etmək avoir de la patience, être patient, -e ; ~ gətirmək endurer vt ; supporter vt, souffrir avec patience
Azərbaycanca-fransızca lüğət / tab1 [fars.] сущ. 1. тӀем, гуж, къуват; такьат, тӀакь; tab (tabı) qalmamaq такьат амукь тавун, такьатдай аватун, гужунай аватун; tab tutmamaq (tuta bilməmək) кил. tab gətirməmək (gətirə bilməmək); tabdan düşmək такьатдай аватун, гужунай аватун, тӀакь атӀун, аман атӀун, гьалдай фин; tabı gəlməmək гуж тахьун, тӀем (гуж) агакь тавун, алакь тавун; tabı kəsilmək кил. tabdan düşmək; 2. таб, эх(и), эхун; tab etmək (gətirmək) таб авун (гъун), давам гъун, эхун; tab gətirməmək (gətirə bilməmək) таб тагъун (гъиз тахьун) а) вичивай-вич хуьз тахьун, эхиз тахьун, акъвазиз тахьун; б) дурум гуз тахьун, давам гуз тахьун, хура акъвазиз тахьун (мес. душмандин).
Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / tab