Tib
Tibb (Ərəbcə: طب ) — insan sağlamlığını qorumaq və möhkəmləndirmək üçün müxtəlif xəstəlikləri və patoloji vəziyyətləri öyrənən, insan orqanizmində normal və patoloji proseslərin tədqiqatı üzrə elmi və praktik fəaliyyət sahəsidir. Elmi və praktiki fəaliyyətin bir istiqaməti olub, xəstə və sağlam insanların orqanizmində gedən prosesləri öyrənir, onların sağlamlığını qoruyur və xəstəliklərin müalicə üsullarını işləyib hazırlayır.
Cypripedium tibeticum
Cypripedium tibeticum (lat. Cypripedium tibeticum) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin səhləbkimilər fəsiləsinin zöhrəçiçəyi cinsinə aid bitki növü.
David Tiberi (həmimperator)
David Tiberi (yun. Δαυίδ Τιβέριος; 7 noyabr 631 və ya 630, Konstantinopol – 641) — 641-ci ilin sonunda (yaxud 642-ci ilin əvvəlinə qədər) bir neçə ay Bizansda hakimiyyətdə olmuş üç imperatordan biri. David imperator II İrakli ilə onun həyat yoldaşı və qardaşı qızı imperatriça Martinanın oğlu idi. O, imperator və imperatriçanın Yerusəlimə səfərindən sonra anadan olmuşdur. Odur ki, onun bu adı alması imperator ailəsinin özünü Bibliyadakı Davudla əlaqələndirmək cəhdi idi. Tarixçilərə görə, padşah Davudun həyatını təsvir edən Davud lövhələri gənc şahzadəyə həsr olunmuş və ya onun doğumunu qeyd etmək üçün yaradılmış ola bilər. 638-ci ildə Davidə sezar titulu verilmişdir, bu da sarayda yüksək əhəmiyyət daşıyırdı. Bu mərasimdə o, əvvəllər böyük qardaşı İraklinin geyindiyi kamilafkion papağını almışdır.
İmperator İraklı 641-ci ilin fevralında, Davidin 10 yaşı olanda vəfat etmişdir. Bundan sonra imperator ailəsinin müxtəlif qolları arasında hakimiyyət uğrunda mübarizə başlamışdır.
Echinops tibeticus
Echinops cornigerus (lat. Echinops cornigerus) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin toppuztikan cinsinə aid bitki növü.
Əfqanıstan, Mərkəzi Asiya və Nepalda bitir.
Sphaerocephalus cornigerus (DC.) Kuntze
Echinops coriarius C.B.Clarke
Echinops polygraphus Tschern.
Ekssudat (tibb)
Ekssudat (lat. exudo — xaricə çıxmaq; lat. exudatum: eks- + sudo, sudatum — tərləmək deməkdir), transsudatdan fərqli olaraq, iltihabi maye ifrazatdır. Bulanıq, zülalla və hüceyrələrlə zəngin, hematogen və histogen mənşəyli maye olub iltihab yerində hasil olur.
İltihabi prosesdən asılı olaraq ekssudatın tərkibində müxtəlif qan hüceyrələri üstünlük bilər:
kəskin iltihabda — neytrofillər
xroniki iltihabda — limfositlər və monositlər,
allergik eksudatda isə eozinofillər.
İnfeksiyalaşmış eksudatda adətən xəstəlik törədici bakteriyalara rast gəlinir. Bu məqsədlə bakterioloji dioqnostik müayinə üçün eksudat müayinə materialı baxımından böyük əhəmiyyət kəsb edir.
Eksudat (tibb)
Ekssudat (lat. exudo — xaricə çıxmaq; lat. exudatum: eks- + sudo, sudatum — tərləmək deməkdir), transsudatdan fərqli olaraq, iltihabi maye ifrazatdır. Bulanıq, zülalla və hüceyrələrlə zəngin, hematogen və histogen mənşəyli maye olub iltihab yerində hasil olur.
İltihabi prosesdən asılı olaraq ekssudatın tərkibində müxtəlif qan hüceyrələri üstünlük bilər:
kəskin iltihabda — neytrofillər
xroniki iltihabda — limfositlər və monositlər,
allergik eksudatda isə eozinofillər.
İnfeksiyalaşmış eksudatda adətən xəstəlik törədici bakteriyalara rast gəlinir. Bu məqsədlə bakterioloji dioqnostik müayinə üçün eksudat müayinə materialı baxımından böyük əhəmiyyət kəsb edir.
Epigenez (tibbi nəzəriyyə)
Biologiyada epigenez (yaxud preformasiyadan fərqli olaraq neoformasiyaçılıq) bitkilərin, heyvanların və göbələklərin hüceyrələrin fərqləndiyi və orqanların əmələ gəldiyi mərhələlər ardıcıllığı ilə toxumdan, sporadan və ya yumurtadan əmələ gəlməsi prosesidir.
Epigenetik anlayışlar əsasən 17–18 əsrlərdə preformizmlə mübarizədə əmələ gəlmişdir (U. Harvey, İ. Büffon və xüsusilə K. F. Volf). Sitologiya və genetikanın uğurları sayəsində müəyyən olunmuşdur ki, orqanizmin inkişafı genetik informasiyanın olduğu cinsi hüceyrələrin mikrostrukturu ilə müəyyən edilir. K. Volfun əsərləri sayəsində (18 əsrin sonu) Epigenez konsepsiyası qalib gəldi və embriologiyanın inkişafına təkan verdi. 19 əsrin 70–80-ci illərində sitologiyanın müvəffəqiyyətləri Epigenezi təkzib edən irsiyyətə dair çoxlu konsepsiyanın meydana çıxmasına səbəb oldu. 19 əsrin sonunda inkişaf mexanikasının təşəkkülü vitalist xarakterli epigenetik nəzəriyyələrin bərpası ilə nəticələndi. 20 əsrdə genetikanın meydana gəlməsi ilə yalnız xarici, yaxud qeyri-maddi amillərdən asılı olan tam yeni törənən prosesin inkişafı haqqında primitiv anlayışlar əvəzinə, orqanizmlərin ontogenez qanunauyğunluqlarını müəyyənləşdirən genetik informasiyalar təlimi yarandı.
Fiziologiya və tibb üzrə Nobel mükafatı
Nobel Tibb və Fiziologiya mükafatı — tibb və fiziologiya sahəsində yüksək elmi nailiyyətlər əldə etmiş, kəşflərə imza atmış alimlərə təqdim edilən mükafat
Fiziologiya və tibb üzrə Nobel mükafatı laureatlarının siyahısı
Fiziologiya və ya tibb üzrə Nobel mükafatı — (isv. Nobelpriset i fysiologi eller medicin) Karolinska İnstitutu tərəfindən fiziologiya və ya tibbin müxtəlif sahələri üzrə alimlərə və həkimlərə təqdim olunan illik mükafat. Bu mükafat Alfred Nobelin 1895-ci ildəki vəsiyyəti əsasında təsis edilmiş edilmiş beş Nobel mükafatından biridir. Bu mükafatlar kimya, fizika, ədəbiyyat, sülh və fiziologiya və ya tibb sahələri üzrə əlamətdar töhfələr verənlərə təqdim olunur. Nobelin vəsiyyətinə əsasən, mükafat Nobel Fondu tərəfindən idarə olunur və beş üzvdən ibarət bir komitə və Karolinska İnstitutu tərəfindən seçilmiş bir icra katibi tərəfindən verilir. Əsasən Tibb üzrə Nobel mükafatı olaraq adlandırılsa da, Nobel vəsiyyətində mükafatın xüsusi ilə "fiziologiya və ya tibb" üzrə veriləcəyini qeyd etmişdir. Bu səbəbdən mükafat daha geniş sahələr üzrə verilə bilər. Fiziologiya və ya tibb üzrə ilk Nobel mükafatı 1901-ci ildə almaniyalı Emil fon Berinqə verildi. Hər laureat bir medal, bir diplom və illər ərzində dəyişən miqdarda pul mükafatı alır. 1901-ci ildə Behrinqə verilən mükafat məbləği 150.782 isveç kronu idi, bu məbləğ 2008-ci ilin dekabr ayında 7.731.004 isveç kronuna bərabər idi.
Fiziologiya və ya tibb üzrə "Nobel" mükafatı
Nobel Tibb və Fiziologiya mükafatı — tibb və fiziologiya sahəsində yüksək elmi nailiyyətlər əldə etmiş, kəşflərə imza atmış alimlərə təqdim edilən mükafat
Fiziologiya və ya tibb üzrə Nobel mükafatı
Nobel Tibb və Fiziologiya mükafatı — tibb və fiziologiya sahəsində yüksək elmi nailiyyətlər əldə etmiş, kəşflərə imza atmış alimlərə təqdim edilən mükafat
Fiziologiya və ya tibb üzrə Nobel mükafatı laureatlarının siyahısı
Fiziologiya və ya tibb üzrə Nobel mükafatı — (isv. Nobelpriset i fysiologi eller medicin) Karolinska İnstitutu tərəfindən fiziologiya və ya tibbin müxtəlif sahələri üzrə alimlərə və həkimlərə təqdim olunan illik mükafat. Bu mükafat Alfred Nobelin 1895-ci ildəki vəsiyyəti əsasında təsis edilmiş edilmiş beş Nobel mükafatından biridir. Bu mükafatlar kimya, fizika, ədəbiyyat, sülh və fiziologiya və ya tibb sahələri üzrə əlamətdar töhfələr verənlərə təqdim olunur. Nobelin vəsiyyətinə əsasən, mükafat Nobel Fondu tərəfindən idarə olunur və beş üzvdən ibarət bir komitə və Karolinska İnstitutu tərəfindən seçilmiş bir icra katibi tərəfindən verilir. Əsasən Tibb üzrə Nobel mükafatı olaraq adlandırılsa da, Nobel vəsiyyətində mükafatın xüsusi ilə "fiziologiya və ya tibb" üzrə veriləcəyini qeyd etmişdir. Bu səbəbdən mükafat daha geniş sahələr üzrə verilə bilər. Fiziologiya və ya tibb üzrə ilk Nobel mükafatı 1901-ci ildə almaniyalı Emil fon Berinqə verildi. Hər laureat bir medal, bir diplom və illər ərzində dəyişən miqdarda pul mükafatı alır. 1901-ci ildə Behrinqə verilən mükafat məbləği 150.782 isveç kronu idi, bu məbləğ 2008-ci ilin dekabr ayında 7.731.004 isveç kronuna bərabər idi.
Gəncə Tibb Cəmiyyəti
"Yelizavetpol Tibb Cəmiyyəti" və ya "Gəncə Tibb Cəmiyyəti" — Azərbaycanda ilk səhiyyə-sağlamlıq cəmiyyəti
"Yelizavetpol Tibb Cəmiyyəti" Xudadat bəy Rəfibəylinin təşəbbüsü və rəhbərliyi ilə 1914-cü ildə yaradılmışdır. Bu cəmiyyətin əsas məqsədi Gəncədə yoxsullara, kimsəsizlərə pulsuz tibbi yardım göstərmək idi.
Cəmiyyətin fəal üzvləri Həsən bəy Ağayev, Həmzə bəy Zeynalov, Musa bəy Rəfiyev və s. şəxslər idi. "Yelizavetpol Tibb Cəmiyyəti" Bakı, Şuşa, Şəki və şəhərlərdə fəaliyyət göstərən digər cəmiyyətlərlə daim sıx əlaqədə olurdu.
Gəncə Tibb Kolleci
Gəncə Tibb Kolleci (əvvəlki adı: Gəncə Tibb Məktəbi) — Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin tabeliyində olan orta-ixtisas təhsili müəssisəsi
Əvvəlki adı Gəncə Tibb Məktəbi olmuş və 16 iyun 2010-cu ildən Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin Qərarına əsasən hazırkı ad ilə adlandırılmışdır.
Kollecdə aşağıdakı ixtisaslar üzrə mütəxəssislər hazırlanır:
Müalicə işi;
Mamalıq işi;
Əczaçılıq;
Tibb bacısı işi;
Ortopedik stomatologiya.
Gəncə Tibb Məktəbi
Gəncə Tibb Kolleci (əvvəlki adı: Gəncə Tibb Məktəbi) — Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin tabeliyində olan orta-ixtisas təhsili müəssisəsi
Əvvəlki adı Gəncə Tibb Məktəbi olmuş və 16 iyun 2010-cu ildən Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin Qərarına əsasən hazırkı ad ilə adlandırılmışdır.
Kollecdə aşağıdakı ixtisaslar üzrə mütəxəssislər hazırlanır:
Müalicə işi;
Mamalıq işi;
Əczaçılıq;
Tibb bacısı işi;
Ortopedik stomatologiya.
III Tiberi (imperator)
III Tiberi (yun. Τιβέριος)(VII əsr – 15 fevral 706, Konstantinopol) — Bizans imperatoru.
Haqqında yetərli məlumat yoxdur. 698-ci ildə imperator Leontinin şimali Afrikaya göndərdiyi donanmada xidmət etdiyi, əslən alman olduğu bilinir. Bu yürüşdə məğlub olan Bizans donanması Konstantinopola geri dönərkən, Tiberinin rəhbərliyi altında Krit adası yaxınlığında üsyan etdi. Hələ yolda ikən onu imperator elan etdilər və paytaxtdakı dəstəkçilərinin də köməyilə döyüşmədən Konstantinopola daxil oldular. Ələ keçirilən imperator Leontinin burnu və dili kəsilərək paytaxtda bir kilsəyə həbs olundu.
Hakimiyyəti ələ aldıqdan sonra şərqi Anadoludakı ərəb nüfuzunun azalmasıyla məşğul oldu. 700-cü ildə göndərdiyi orduyla bölgəni yenidən Bizans hakimiyyətinə qatdı. Sərhəd bölgələrindəki qalaları təhkim etdirdi.
Jujanna Tiba
Jujanna Tiba (d. 31 mart 1976) — Macarıstanı təmsil edən su poloçusu.
Jujanna Tiba, Macarıstan yığmasının heyətində 2004-cü ildə Yunanıstanın Afina şəhərinin ev sahibliyində baş tutan XXVIII Yay Olimpiya Oyunlarında mübarizə apardı. Beşinci pillə uğrunda görüşdə Rusiya yığmasına 11:12 hesabı ilə məğlub olan Macarıstan yığması, Afina Olimpiadasını altıncı pillədə başa vurdu.
Juniperus tibetica
Tibet ardıcı (lat. Juniperus tibetica) — bitkilər aləminin çılpaqtoxumlular şöbəsinin i̇ynəyarpaqlılar sinfinin cupressales dəstəsinin sərvkimilər fəsiləsinin ardıc cinsinə aid bitki növü.
Kabildə təcili tibbi yardım maşınının partladılması (2018)
Kabildə təcili tibbi yardım maşınının partladılması (2018) — 2018-ci ilin yanvarın 27-də Əfqanıstanın Kabildəki Sidarat Meydanı yaxınlığında təcili tibbi yardım maşını partlayıcı qurğu kimi istifadə olundu. Hücumda ən az 103 adam öldü, 235 nəfər isə yaralandı. Taliban hücuma görə məsuliyyəti öz üzərinə götürdü.
2018-ci ilin yanvarın 27-də terrorçular gur saatlarında Kabildəki Daxili İşlər Nazirliyi binasının yaxınlığında yerləşən, güclü mühafizə olunan küçəsində partlayıcı maddələrlə dolu təcili tibbi yardım maşınını partlatdılar. Terrorçular bombaları Avropa İttifaqı konsulluğu, o cümlədən Kabilin səfirlikləri və hökumət binaları yaxınlığında yerləşən növbətdi yoxlama məntəqəsinə keçərkən partladıblar. Partlayış o qədər güclü olub ki, paytaxt yaxınlığında da hiss olunub və dərhal ətraf mühit məhv olub. Jurnalistlər Xəstəxanası, dövlət idarələri, iş yerləri və məktəblər partlayışdan sonra bağlanıb. Bu Cəlalabad və Kabildə “İnter-Continental” mehmanxanasındakı yardım agentliyi çəkilişləri sonrası 7 gün içində olan ən böyük terror idi.
Rəsmi şəxslərin bəyanatlarına görə, bomba təcili yardım maşınında gizlədilib və ikinci polis məntəqəsində partladılıb. Həmçinin yaxınlıqda yerləşən nəqliyyat vasitələri, mağazalar və binalar dağılıb.
Karaqanda Dövlət Tibb Universiteti
Karaqanda Dövlət Tibb Universiteti (qaz. Қарағанды мемлекеттік медицина университеті) — Qazaxıstanın Karaqanda şəhərində fəaliyyət göstərən ali tibb müəssisəsi. Universitet 1950-ci ildə təsis edilmişdir. 1997-ci ildə Karaqanda Dövlət Tibb Akademiyası olaraq adlandırılmışdır. 2008-ci ildə Qazaxıstan Respublikası Təhsil Nazirliyinin təşkil etdiyi reytinqdə tibb universitetləri arasında 2-ci, Qazaxıstanın 60 universiteti arasında isə 8-ci yeri tutmuşdur.
2009-cu ildən Universitet statusu daşıyır. KDTU MDB məkanında ilk tibb məktəbi olaraq 2005-ci ildə uğurla Böyük Britaniyanın National Quality Assurance Limited orqanının ISO 9001-2000 keyfiyyət idarəetmə sistemi tələblərinə cavab verərək sertifikata layiq görülmüşdür.
Universitetdə qazax, rus və ingilis dilində tədris həyata keçirilir. Universitet xüsusi müalicə, pediatriya, tibbi və profilaktik iş, stomatologiya, əczaçılıq, Şərq təbabəti kimi sahələrdə təhsil xidmətləri göstərir. 2007-ci ilə Dövlət Standartlarına uyğun olaraq "Ümumi Tibb", "Stomatologiya", "Əczaçılıq", "Xalq Sağlamlığı" ixtisasları üzrə yeni tələblər tətbiq edilmişdir.
Kartal Tibet
Kartal Tibet (27 mart 1939, Ankara – 1 iyul 2021, İstanbul) ― Türk kino aktyoru və rejissor.
Kazan Dövlət Tibb Akademiyası
Kazan Dövlət Tibb Akademiyası, Rusiya Səhiyyə Nazirliyinin Davamlı Peşəkar Təhsil Tibb Akademiyasının təhsil şöbəsidir və əvvəllər müstəqil bir ali təhsil müəssisəsidir.
22 aprel 1920-ci ildə V. İ. Kazan Vilayət İcraiyyə Komitəsinin Leninin 50 illiyinə həsr olunmuş iclasında universitet "V. Mən Lenin adına Kazan Klinik İnstitutu ".
1923-cü ildə Kazan Klinik İnstitutu RSFSR Xalq Səhiyyə Komissarlığının elmi müəssisələri siyahısına daxil edildi. 1925-ci ildə institut "VI. Lenin Dövlət Həkimlərin İnkişafı İnstitutu. " 1995-ci ildə Akademiya adlandırıldı. 2003-cü ildən — Rusiya Federasiyası Səhiyyə Nazirliyinin Kazan Dövlət Tibb Akademiyası.
Qurumun ilk rektoru professor Roman Albertoviç Luria idi. Mars Konstantinoviç Mixaylov 1980–2007-ci illərdə rektor vəzifəsində çalışıb. 2007–2015-ci illərdə akademiyanın rektoru Kamil Shaharovich Ziyatdinov vəzifəsində çalışıb. 2015-ci ildə Rüstəm Şamiloviç Xasanov rektor təyin edildi (2016-cı ildən filial direktoru).
Kazan Dövlət Tibb Universiteti
Kazan Dövlət Tibb Universiteti (KSMU) Kazandakı tibb universitetidir.\
Kazan Dövlət Tibb Universiteti Rusiyanın ən böyük və ən qədim universitetlərindən biridir. Təməli 1814-cü ilin mayında, Kazan Universitetində tibb fakültəsi qurulduğu zaman qoyuldu. Təhsil rus və ingilis dillərində aparılır. Tatar dilinin istifadəsi ilə bağlı tibbdə dərslər verilir.
18 noyabr 1804-cü il İmperator I Aleksandr Kazan Universitetini və onun Tibb Elmləri Bölməsini yaratdı.
15 may 1814-cü il Tibb Elmləri Fakültəsi Kazan Universitetində açılır.
XIX əsrin ilk yarısı. İlk professorlar: K. F. Fuchs, F. H. Erdman, I. O. Brown, N. A. Skandovski, E. F. Aristov. Anatomiya Teatrının (1837, klassikliyin şah əsəri) və Universitet Klinikasının tikintisi.
XIX əsrin ikinci yarısı.
Leonid Tibilov
Leonid Tibilov (oset. Тыбылты Харитъоны фырт Леонид; 28 mart 1952) — qismən tanınmış Cənubi Osetiya Respublikasının dövlət xadimi və siyasətçisi. 19 aprel 2012-ci ildən 21 aprel 2017-ci ilədək Cənubi Osetiyanın üçüncü prezidenti.
28 mart 1952-ci ildə Gürcüstan SSR, Cənubi Osetiya Muxtar Vilayəti, Znaur rayonu, Yuxarı Dvan kəndində kəndli ailəsində anadan olub. Milliyyətcə osetindir. 1969-cu ildə Avnev kəndində orta məktəbi bitirir. Elə həmin il 1974-cü ildə bitirdiyi Cənubi Osetiya Dövlət Pedaqoji İnstitutunun Fizika və Riyaziyyat fakültəsinə daxil olur. 1974-cü ilin noyabrından 1975-ci ilin noyabrınadək Sovet Ordusunda xidmət etmişdir. 1975-ci ilin noyabrından 1981-ci ilin avqustuna qədər Cənubi Osetiyanın xalq təhsil sistemində çalışır. Fizika və riyaziyyat müəllimi, məktəbin baş müəllimi, Znaur orta məktəbinin direktoru, Cənubi Osetiya Müəllim Hazırlığı İnstitutunun riyaziyyat kabinetinin müdiri işləyir.
