* azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğətində mövcuddur
* Sözün müxtəlif mətnlərdə yazılışı.
1 is. 1. Kəsilmiş böyük ağacın budaqlardan təmizlənmiş və başı kəsilmiş gövdəsi: şalban, diniş. Bir vaqon tir. – Məktəbin yanına kərpic və tir yığılmışdı. Ə.Məmmədxanlı. 2. Ağac və ya dəmir şalban, dirək. Talvarın tiri. – Ev köhnə evə oxşayırdı, çünki tirlərin çoxusu əyilibdir. C.Məmmədquluzadə. [Kosa] üzərinə qoşa tir atılmış çayın üstünə çıxdı. S.Rəhimov.
Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / tir2 [fars.] klas. bax ox2. Ətrafım tir, kaman, oxdu; Dəlilər yanımda yoxdu. “Koroğlu”. Versəydi əgər dəstimə tir ilə kamanın; Seyd olmaz idim, mən dəxi seydəfkən olurdum. S.Ə.Şirvani.
Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / tir3 [fr.] Təlim məqsədilə odlu və ya pnevmatik əl silahlarından nişana atmaq üçün xüsusi avadanlıqla təchiz edilmiş yer, bina. Alt otaqların birində tir düzəltmişdilər. Ə.Vəliyev.
Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / tir4 TİR1 f. 1) yaydan atılan ox; 2) güllə; 3) dirək, sütun. TİR2 f. Merkuri (planet). Tiri-şəhab 1) meteor; 2) m. iti sürətlə gedən; 3) m. zirək, od parçası; igid. TİR3 f. İranda 22 iyun – 22 iyula uyğun gələn ay adı.
Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti / tir2 I TİR Xülasə kar xəlfə civardakı xırda evləri bir-bir satın alır, tələbələrinə uçurtdurur tir-taxtasını və damlını bizə daşıtdırırdı (Çəmənzəminli); PƏRDİ Evlərin taxtapuşundan küləş töküldüyündən quru pərdilər artıq öküz qabırğaları kimi çıxmışdı (B.Bayramov); ŞALBAN Həmidin ağır şalbanları tək daşıması onun döşünə yatdı (H.Abbaszadə); KƏN. II tir bax ox 1
Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti / tir1 TİR I is. [ fars. ] Dirək, ağac. Allahın var, evi də dağıt, sök tirlərini sat (Ə.Əylisli). TİR II is. [ fars. ] Yaydan atılan ox; güllə. Qul deyərlər, qulun boynun burarlar; Qullar qabağında gedən tirəm mən (“Koroğlu”). TİR III is. [ fr. ] Atmaq üçün xüsusi düzəldilmiş yer. Kinostudiyada yeni tir açılmışdır. Müəlliflər qəpiyə güllə atırlar (Anar).
Azərbaycan dilinin omonimlər lüğəti / tir2 1 I сущ. 1. бревно (ствол большого срубленного дерева, очищенный от веток и верхушки). Şam tirləri сосновые бревна 2. балка (деревянный или железный брус). Talvarın tiri балка навеса II прил. 1. бревенчатый (сделанный из бревна). Tir körpü бревенчатый мост 2. балочный (сделанный из балок); dayaq tiri (ана тир) прогон (опорная балка в сооружении, на которую опираются другие балки ◊ öz gözündə tiri görmür, başqasının gözündə tükü seçir в своем глазу не видит бревна, а в чужом волосинку замечает 2 сущ. устар. стрела (тонкий стержень, употребляемый для стрельбы из лука) 3 сущ. тир (помещение для учебной стрельбы из ручного огнестрельного оружия). Atıcılıq tiri стрелковый тир, tirdə tüfəng atmaq стрелять из винтовки в тире
Azərbaycanca-rusca lüğət / tir1 I. i. log, beam, girder II. i. (açıq) shootingrange; (örtülü) shooting-gallery
Azərbaycanca-ingiliscə lüğət / tir1 is. poutre f, solive f, madrier m, rondin m, bille f ; tir m, stand m
Azərbaycanca-fransızca lüğət / tir3 сущ. 1. гъвар, чукьван, шалман; цуьр, чӀул, кьев; 2. кӀарасдин ва я ракьун шалман, руькуьн, херек, даях, гьаче.
Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / tirI (Oğuz, Şəki, Zaqatala) ləklər arasındakı torpaq arakəsmələr ◊ Tir vurmax (Oğuz) – suyun kənara axmaması üçün ləklər arasında arakəsmə düzəltmək. – Tir vururux ki, su yana çıxmasın. Tir çekmək (Oğuz) – bax tir vurmax. – Tiri çekif so:ra suvaxlıyıf, so:ra bazılarını çekirix’ II (Salyan) böyük, iri. – Sabaynarı siziyçin tir qazan do:ğa bişirəcəm
Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.