dib sözü azərbaycan dilində

1 is. 1. Dəniz, çay, kol və s. suyunun altındakı torpaq səthi. Görünməz olmuşdur dənizin dibi; Qayıq yırğalanır bir beşik kimi. S.Vurğun. Sanki qalxmaq istəyir göyə dənizin dibi. R.Rza. Qoca, avarı suyun dibinə dayayıb, ayaqları ilə gəmini itələdi və yuxarıya doğru sürdü. M.Hüseyn. // Çuxur yerlərin ən aşağı hissəsi, alt səthi. Çalanın dibi. Xəndəyin dibi. Səngərin dibi. – Dərin, darısqal dibində dərənin; Rəd kimi guruldayır baltalar. A.Səhhət. Dərələrin dibində uşaq ağlayır, bu səslər çoxalıb bir-birinə qarışır, gündüz mərəkəsinin həyat mahnısı çalınırdı. Mir Cəlal. // Bir qab və s.-nin alt səthi, alt divarı. Stəkanın dibi. Bardağın dibi. Kisənin dibi. – Sikkə olmaz övladımın cibində; Rizqləri yırtıq çuval dibində… Q.Zakir. Köhnə boz xaralın dibində üç-dörd kiloqram qarğıdalı vardı. Ə.Vəliyev. 2. Ağac, kol və s.-nin altı, kökə yaxın yeri. Ağacı (kolu) dibindən kəsmək. – Bənövşəyəm, mən tərəm; Kol dibində bitərəm. (Bayatı). Əhməd daş yoldan kənar çıxıb bir kolun dibində gizləndi. Ə.Vəliyev. Firidun dayandığı yerdə ağac dibinə sindi. Mir Cəlal. // Taya, divar və s.-nin yerin səthi ilə birləşən ən aşağı hissəsi. Divar dibində xoruz, toyuqlar uyqular; Naxırçılar qaramalı sürüb sərin suya salar. A.Səhhət. Student divarın dibinə çəkildi, bir də otağa diqqətlə baxmağa başladı. Çəmənzəminli. Kimsə hasar dibi ilə irəliləyirdi. Ə.Məmmədxanlı. // Bir şeyin bilavasitə yanı, yaxınlığı. [Dadaş Lələşov:] …Görəsən, Solmaz hansı segah oxuyan samovarın dibini kəsib çay qaynadacaqdır? S.Rəhimov. Rüstəm kişi samovarın dibindən tərpənmirdi. M.İbrahimov. 3. Qulaq, buynuz, diş və s.-nin bədənlə birləşən və ətin içində olan hissəsi. İnək qoca idi. Bir buynuzu da dibindən qırılmışdı. C.Məmmədquluzadə. Ənvər Rəsulov qulağının dibini qaşıdı. Ə.Vəliyev. Qüdrətin qulağının dibindən tutmuş açıq boynuna qədər qırmızı bir zolaq uzanır… M.İbrahimov. 4. Bir yerin ən uzaq, ən dərin, ən arxa tərəfi. …Dadaşım əlimdən yapışıb məni çəkəçəkə apardı həyətin dibinə. C.Məmmədquluzadə. Çayxananın dib tərəfində oturmuş çeşməkli oğlan Xalıqverdiyə xüsusi nəzər saldı. Ə.Vəliyev. 5. Qazanın və s.-nin dibində qalan xörək və s. Südün dibi. Aşın dibi. ◊ Dibinə daş atmaq – axırına çatmaq, işlədib, sərf edib qurtarmaq.

1 alt

1 DİB – BAŞ Başı, dibi qar, boran; Papaq geymiş dumandan (A.Şaiq). DİB – ÜZ Sanki qalxmaq istəyir göyə dənizin dibi (R.Rza); Dənizin üzü sakit, dalğasızdır.

1 1. дно, донце; 2. глубина, корень, основание (дела, вопроса);

2 I сущ. 1. дно: 1) почва под водой моря, реки и т.п. Gölün dibi дно озера, çayın dibi дно реки, lilli dib илистое дно, qayalı dib скалистое дно 2) нижняя часть каких-л. углублений на земной поверхности. Yarğanın dibi дно оврага, dərənin dibi дно ущелья 3) нижняя стенка сосуда, судна, какого-л. вместилища изнутри. Stəkanın dibi дно стакана, qayığın dibi дно лодки 2. корень, основание. Ağacı dibindən kəsmək рубить дерево под корень, saçın dibi корни волос, dırnağın dibi корень ногтя, qulağın dibi основание уха 3. низ (часть предмета, ближайшая к основанию, к земле). Divarın dibi низ стены 4. остаток (оставшаяся часть чего-л. в кастрюле, в стакане и т.п.). Çayın dibi (stəkanda) остаток чая (в стакане), xörəyin dibi остаток блюда 5. глубина (место, расположенное в отдалении от начала, от входа во ч то-л.). Həyətin dibində в глубине двора 6. под (нижняя поверхность в печи, в печной топке) 7. нефт., горн. забой (конец горной выработки, скважины) 8. разг. девственная плева II прил. 1. донный. Dib balıqları донные рыбы, dib suları донные воды, dib çöküntüləri донные отложения, dib süxuru донный грунт, dib dalğası морск. донная волна 2. подовый. Dib kərpici подовый кирпич 3. забойный. Dib neft nümunəsi забойная проба нефти III в знач. послел. под, у. Ağacın dibində под деревом, ağacın dibinə под деревом, divarın dibində у стены, hasarın dibində под забором, dağın dibində под горой; dibinə (dibə) çökmək осесть на дно (о кофе, чае и т.п.); dibə getmək идти, пойти ко дну, тонуть, утонуть; dibi görünmək: 1. показываться (о дне); 2. иссякать (о содержимом); dibini doldurmaq окучивать, окучить (взрыхлив землю вокруг растения, навалить её кучкой к стеблю). Kartofun dibini doldurmaq окучивать картофель, dibini belləmək (qazmaq) окапывать, окопать, обкапывать, обкопать ◊ dibindən baltalamaq рубить под корень; dibinə daş atmaq исчерпать, израсходовать полностью; dibdən qoşulmaq запрягаться, запрячься под корень (о рабочем скоте); dibi sudadır неиссякаемый, неистощимый; qulağının dibində под боком; qulağının dibini görəndə (görsən) не видать тебе, как своих ушей; dibinədək до дна, до основания, до корня; qulağının dibinə kimi qızarmaq покраснеть до корней волос

1 i. 1. bottom; dənizin, çayın, gölün və s. ~i the bottom of the sea river, lake, etc.; ~də at the bottom; ~inə getmək to go* to the bottom; 2. anat. (qızlıq pərdəsi) hymen

1 is. fond m, cul m, bas-fond m ; dənizin ~i fond de la mer

1 сущ. 1. кӀан (гьуьлуьн, фурун, къапунин, ттаран, япун ва мс.); çıraq öz dibinə işıq salmaz. Ata. sözü лампади вичин кlаниз экв гудач; // къерех, къвал (мес. пичинин); 2. къажгъандин ва мс. кӀане амай къафун ва мс.; aşın dibi ашдин кӀан; 3. са чкадин лап яргъал пад, кьулухъ пад, пӀипӀ (мес. гьаятдин); ** dibinə daş atmaq кӀан хкудун, эхирдиз экъечӀун, серф авуна (кӀвалахарна) куьтягьун.

1 dip