* azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğətində mövcuddur
* Sözün müxtəlif mətnlərdə yazılışı.
1 1. sif. Aşağıdan yuxarıya doğru şaquli (düz) vəziyyətdə duran. Dik ağac. Dik nərdivan. Dik divar. 2. sif. Çox yüksək, uca, hündür; sarp. Uzanan dik qayalar, silsilələr; Qara yellər ora dörd yandan əsər. S.Vurğun. Girdmanın igid sərkərdəsi meydanda dik bir yerdə görünərdi. M.Hüseyn. O kimdir; Aşır dik təpələri; Keçilməz yamacları? M.Seyidzadə. 3. zərf Aşağıdan yuxarıya; dikinə, əmudi. Dik çıxmaq. Ağacı dik qoy. □ Dik atılmaq (qalxmaq, durmaq) – qorxu və ya başqa bir səbəb üzündən hövlnak ayağa qalxmaq, yerindən sıçramaq. Atlar dik atılıb cilovu qırdı; Qoyunlar, quzular çöldə hürküşdü. H.K.Sanılı. Dik durmaq – belini əymədən düz durmaq. 4. İs. mənasında. Təpə, hündür yer, yoxuşluq, təpəlik. Dikə çıxmaq. Dikdən enmək. – Osman gözətçidir o yankı dikdə; Seyr edir baş-ayaq Nemsə düzünü. H.K.Sanılı. Şofer maşını ehtiyatla kol-kosla, çuxurlar və diklərlə yavaş-yavaş sürməyə başladı. Mir Cəlal. 5. sif. Düz, tam. Dik günorta Rüstəm gəlib, Mələk xanımı götürüb apardı padşahın yanına. (Nağıl). ◊ Dik baxmaq – 1) gözlərini birinin gözlərinə dikərək diqqətlə baxmaq, gərgin bir baxışla baxmaq; 2) qürurla, cəsarətlə baxmaq. Gözünün içinə, yaxud gözünə dik baxa bilməmək – birinin yanında qüsuru, günahı olmaq, xəcalətli olmaq, xəcalət çəkmək. Gözünün içinə, yaxud üzünə dik baxmaq məc. – birinin yanında heç bir qüsuru, günahı, utanılacaq işi olmadığına görə özünü onun yanında tam sərbəst hiss etmək;
Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / dik1 DİK – ALÇAQ Girdmanın igid sərkərdəsi meydanda dik bir yerdə görünərdi (M.Hüseyn); Qarşıda yol qırağında olan alçaq daxmalarda, uca ağaclar, dəmir dirəklər yavaş-yavaş irəli gəlir (S.Qədirzadə). DİK – ÇƏPƏKİ Tahirzadə öz adını deyəndə Mirzə Rza diksinmiş kimi onun üzünə dik baxdı (Mir Cəlal); Nə isə o bu gün öz dostuna çəpəki baxırdı. DİK – DÜZ Osman gözətçidir o yanki dikdə; Seyr edir baş-ayaq Nemsə düzünü (H.Sanılı). DİK – ENİŞ Qarlı, uca, dik başı; Az qalır dəysin aya (A.Şaiq); O, atı dəhmərləyir, çox çəkmədən enişi enib yoxuşa dırmaşır (Ə.Vəliyev).
Azərbaycan dilinin antonimlər lüğəti / dik1 DİK I sif. Şaquli. Çox keçməmiş dik yoxuşla Lətifəgilin evinə sarı qalxdı (M.Hüseyn). DİK II f. Zilləmək. Teymur çox sadə, təmiz və mərd baxışlarını onun üzünə dikdi (H.Seyidbəyli).
Azərbaycan dilinin omonimlər lüğəti / dik1 1. отвесный, вертикальный; 2. приподнятый, возвышенный; 3. подъемистый, крутой, круто; 4. подъем; 5. торчком;
Azərbaycanca-rusca lüğət / dik2 I прил. 1. отвесный, вертикальный. Dik qaya отвесная скала 2. крутой. Dik yoxuş крутой подъем, dik yol крутая дорога, dik yamac крутой склон, dik pilləkən крутая лестница, dik yatım геол. крутое залегание 3. высокий. Dik sinə высокая грудь, dik alın высокий лоб 4. острый, островерхий, остроконечный. Dik zirvə острая вершина, бурнудик: 1) с острым носом 2) с острым носком 5. стоячий. Dik birqatlı (ikiqatlı) qatlaq строит. стоячий одинарный (двойной) фальц 6. геол. крутопадающий. Dik lay крутопадающий пласт 7. перен. упрямый, непокорный, непослушный II нареч. стоймя, торчмя, торчком. Dik durmaq стоять торчком (о предметах) III сущ. 1. возвышение, возвышенность, горка. Diki enmək спускаться с горки, dikə qalxmaq подниматься на возвышенность 2. подъем (участок дороги, поднимающийся вверх). Diki qalxmaq преодолеть подъем; qorxudan dik atılmaq вскочить, вздрогнуть от испуга; yerindən dik atılmaq вскакивать, вскочить (со стула, с дивана и т.п.); yuxudan dik atılmaq вскакивать, вскочить со сна; dik baxmaq смотреть, глядеть в упор; dik qalxmaq вскакивать, вскочить ◊ dik durmaq стоять, встать, стать дыбом (о волосах); burnunu dik tutmaq поднимать, поднять нос; задирать, задрать нос
Azərbaycanca-rusca lüğət / dik1 I. i. height, hillock II. s. 1. sheer, vertical, steep; ~ qaya sheer / vertical cliff; ~ nərdivan steep stair case; 2. upright; ~ yeriş an upright walk III. z. upright, erect, on end; ~ durmaq to stand* upright / erect; ~ baxmaq to look steadily; bir kəsə ~ baxmaq to look steadily at smb.; ~ atılmaq to jump out, to leap* out; Tüklərim dik durdu My hair stood on end
Azərbaycanca-ingiliscə lüğət / dik1 is. élévation f, éminence f, hauteur f, montée, ascension f ; burnunu ~ tutmaq faire le fier
Azərbaycanca-fransızca lüğət / dik1 1. прил. тик; dik divar тик цал; dik pilləkən тик гурар; // кьакьан; dik qaya тик раг; 2. нареч. тик, агъадай-винелди; тикдиз; dik çıxmaq тик экъечӀун; dik qoymaq тик эцигун; // dik durmaq тик акъвазун, юкь какур тавуна дуьз акъвазун; 3. сущ. тик, кьакьан чка, ппел (хур, гуьне) квай чка, ппел; dikdən enmək тикдай эвичӀун; 4. прил. дуьз, там; ** dik baxmaq а) вилер садан вилера акӀурна дикъетдалди килигун, дуьз вилин къенез килигун; б) кьил тикдиз кьун, такабурвилелди (жуьрэтлудаказ) килигун; gözünün içinə yaxud üzünə dik baxmaq пер. дуьз вилерин къенез килигун, дуьз ччиниз килигун; dik-dik baxmaq кил. dik (dik baxmaq).
Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / dik