Hacı Abdal (Təbriz)
Hacı Abdal (fars. حاج عبدال) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Təbriz şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
2006-cı il məlumatına görə kənddə 754 nəfər yaşayır (201 ailə).
Hacı Mirzə Məhəmmədrəfi Təbatəbai
Hacı Mirzə Məhəmmədrəfi Mirzə Əliəsgər oğlu Təbatəbai (1838–1909) — İslam alimi, şair, ədib.
== Həyatı ==
Hacı Mirzə Məhəmmədrəfi Təbatəbai Təbriz şəhərində anadan olmuşdu. Atası Mirzə Əliəsgər mustofvi (maliyyə müfəttişi) vəzifəsində çalışmışdı. Oğlu Məhəmmədrəfiyə əvvəlcə ev, sonra mədrəsə təhsili vermişdi.
Hacı Mirzə Məhəmmədrəfi Təbatəbai bütün elmlərə vaqif olduqdan sonra dini işlərlə ilgilənmişdi. Nazimülüləma ləqəbini daşıyırdı.
Hacı Mirzə Məhəmmədrəfi Təbatəbai 1909-cu ildə Təbrizdə vəfat etdi. Qum şəhərində dəfn olundu.
== Ailəsi ==
Hacı Mirzə Məhəmmədrəfi Təbatəbainin Nəsrulla xan, İclaülmülk, Mirzə Əbdüləli xan, Mirzə Abdulla xan, Fətulla xan, Mirzə Mehdi xan adlı oğlanları vardı.
== Şəcərəsi ==
Hacı Mirzə Məhəmmədrəfi ibn Hacı Mirzə Əliəsgər ibn Mirzə Rəfi ibn Mirzə Əbutalib vəzir ibn Mirzə Səlim naibülsədr ibn Mirzə Məhəmmədsəid Mirzə Əli Kəbir ibn Mirzə Rəfi ibn Mir Mütəllib ibn Mir Fəttah ibn Məhəmməd Sədrəddin ibn Məcidəddin ibn Seyid İsmayıl ibn Mir Əli Kəbir (Şah mir) ibn Mir Əbdülvəhhab ibn Seyid Xəlil Əmir Əbdülqəffar ibn Əmir Hacı Seyid İmadəddin ibn Seyid Həsən Fəxrəddin ibn Seyid Məhəmməd Kamaləddin ibn Seyid Həsən ibn Seyid Əli Şəhabəddin ibn Mir Əli İmadəddin ibn Seyid İmad ibn Seyid Əli İmadəddin ibn Məhəmməd Əbülhəsən ibn Seyid Əhməd ibn Abdulla ibn Seyid İsmayıl Dibac ibn Seyid İbrahim əl-Qəmər ibn Həsən əl-Müsənna ibn Hüseyn ibn Əli.
Hacı Rza Sərraf Təbrizi
Hacı Rza Sərraf, Hacı Rza Sərraf Təbrizi (1854, Təbriz – 1907, Təbriz) — qəzəl və mərsiyə yazan şair.
== Həyatı ==
Hacı Rza Sərraf Təbrizi 1854-cü ildə Təbrizdə anadan olub və 1907-ci ildə həmin şəhərdə dünyasını dəyişib.
Şairin yaradıcılığının əsasını qəzəl və mərsiyə tipli nəzm əsərləri təşkil edir. Şair bi sahədə ortaya qoyduğu əsərlərin gücünə görə XIX əsrin sonu, XX əsrin əvvəllərində Iranda yaşayıb yaradan türkdilli şairlər arasında özünəməxsus yerə malik olmuşdur.
Sərraf bütün şeir və qəzəllərində sözlərinin sadə və möhkəmliyi, hisslərində həyəcan və səmimi məhəbbətin sonsuzluğu ilə seçilir.
Hacı Seyid Hüseyn Təbrizi
Hacı Seyid Hüseyn Təbrizi (1841-1917) — XIX-XX əsr Azərbaycan şairi.
== Həyatı ==
Seyid Hüseyn 1841-ci ildə Təbriz şəhərində anadan olmuşdu. Mükəmməl mədrəsə təhsili almışdı. Şahzadə Müzəffərəddin mirzə Qacara xidmət etmişdi. Əbdülmülk ləqəbini daşıyırdı.Müqəddəs Məkkəyi-müəzzəmi ziyarət etmişdi.
Ünlü bioqraf Mirzə Məhəmmədəli xan Tərbiyyət yazır: "Hacı Seyid Hüseyn, Şamqazandan, hicri qəməri XIV (XIX-XX) əsr ədiblərindəndir. O, hicri qəməri 1257 (1841)-ci ildə anadan olmuş və hicri qəməri 1336 (1917)-cı ildə vəfat etmişdir. Aşağıdakı beyti gözü sağaldıqdan sonra amerikalı doktor Homs haqqında demişdir.
Hacı Seyid Hüseyn Təbrizi Məşrutə hərəkatında iştirak etmişdi.
Hacı Seyid Hüseyn Təbrizi 1917-ci ildə vəfat edib.
Hikmətin əvvəli (Təbatəbai)
Hikmətin əvvəli (ərəb. بداية الحكمة) — Əllamə Təbatəbainin “mütəaliyə” fəlsəfəsində yazdığı kitab.
== Məzmun ==
“Bidayətul Hikmə” böyük filosof Əllamə Təbatəbainin “mütəaliyə” fəlsəfəsində yazdığı ən mühüm kitablardandır. Bu kitab islam fəlsəfəsi tarixində tədris olunan fundamental əsərlərdən hesab olunur. “Bidayətul Hikmə”nin ortaya qoyduğu məsələlər, ağlın bəzi mətləbləri birbaşa, dəlilsiz dərk edə bilməsi, mütləq mövcud anlayışı, vücudun əsaləti, kəsrətdə vəhdət prinsipi, mahiyyətin qeyri-həqiqiliyi, zaman, səbəbiyyət qanununun mahiyyəti, Vacibin isbatı və xüsusiyyətləri kimi mühüm mövzulardan ibarətdir. “Bidayətul Hikmə” kitabında fəlsəfə öyrənmək istəyənlərin ilkin mərhələdə ehtiyac duyduqları bütün mətləblər vardır. Tanınmış bir çox filosoflar belə bu kitabdan dərs almış və onların elmi cəhətdən yetişməklərində bu kitabın böyük faydası olmuşdur. “Hikmətin Əvvəli” kitabı da məhz “Bidayətul Hikmə” əsərinin əsasında işlənilmiş, qəliz və dərin mətləbləri oxucuya sadə dil ilə çatdırmağa çalışmış bir kitabdır.
== Nəşr ==
Kitab 2016-cı ildə Rövşən Abdullaoğlu tərəfindən ərəb dilindən Azərbaycan dilinə tərcümə, şərh və əlavələr edilmiş, Bakıda Qədim Qala nəşriyyatında "Şərq fəlsəfəsi kitabları" silsiləsindən 264 səhifədə 60x90 ölçüsündə çap edilib.
== İstinadlar ==
== Həmçinin bax ==
Mərifət
Bəla və səbir
== Xarici keçidlər ==
"Hikmətin Əvvəli" ( (az.)).
Hüceyrə təbəqəsi
Mikrob təbəqəsi — Cücərmə təbəqəsi, embrion inkişafı zamanı əmələ gələn hüceyrələrin əsas təbəqəsidir. Onurğalılarda üç hüceyrə təbəqəsi xüsusilə aydın şəkildə ifadə olunur. Bununla birlikdə, bütün eumetazoanlar (süngərlərə qohum olan heyvanlar) iki və ya üç əsas mikrob təbəqəsi əmələ gətirirlər. Bəzi heyvanlar, iki mikrob təbəqəsi (ektoderma və endoderma) istehsal edərək onları diploblastik edir. Heyvanlar, bu iki təbəqə arasında üçüncü bir təbəqə (mezoderma) əmələ gətirərək onları triploblastik edir. Hüceyrə təbəqələri nəticədə orqanogenez prosesi ilə bütün heyvanın toxumalarını və orqanlarını əmələ gətirir.
== Tarix ==
Kaspar Friedrix Volf, erkən embrionun yarpaq kimi təbəqələrdə quruluşunu müşahidə etdi. 1817 -ci ildə Heinz Kristian Pander, toyuq embrionlarını öyrənərkən üç əsas mikrob təbəqəsi kəşf etdi. 1850-1855 -ci illərdə Robert Remak, hüceyrə təbəqəsi (Keimblat) anlayışını təkmilləşdirərək, sırasıyla xarici, daxili və orta təbəqələrin epidermis, bağırsaq və ara əzələləri və damar sistemini meydana gətirdiyini ifadə etdi. "Mesoderma" termini 1871 -ci ildə Huxley tərəfindən ingilis dilinə, 1873 -cü ildə Lankester tərəfindən "ektoderma" və "endoderma" kimi təqdim edilmişdir.
Hümam Təbrizi
Hümam Təbrizi və ya Xacə Hümam Təbrizi (fars. همام الدین تبریزی, Hümamüddin Təbrizi, Hümam ibn Məhəmməd Əla; 1238, Təbriz – 1314) — Elxanilər dövlətində yaşamış Azərbaycan və İran sufi şairi. O, şeiri, təlimi, təqvası, təsəvvüfə əsaslanan mənəviyyatına görə dövrünün ən seçilən simalarından biri idi.
Hümam ömrünün çox hissəsini Təbriz şəhərində keçirmiş və burada nüfuzlu şəxsiyyət olmuşdur. O, Cüveynilər ailəsinə yaxın olmuş, onlardan siyasi və mədəni himayə almış və onların dəstəyi ilə Təbrizdə xanəgah qurmuşdur. 1284-cü ildə Hümamın himayədarı Şəmsəddin Cüveyni edam edildikdən sonra o, Rəşidəddin Həmədani kimi digər siyasi xadimlər arasında dəstək tapmağı bacarmışdır. Hümam 78 yaşında vəfat etmiş və Təbrizin Sürxab mahalında dəfn olunmuşdur.
Onun poeziyasının əksəriyyəti qəzəl formasında yazılmış, müasiri Sədi Şirazinin üslub və ahənginə uyğun olmuşdur. O, həmçinin iki məsnəvi – "Söhbətnamə" və "Kitab-i mənəviyyat"ın müəllifi olmuşdur.
== Həyatı ==
Hümamın erkən illəri və təhsili ilə bağlı təfərrüatlar, o cümlədən doğulduğu yer qaranlıq qalmışdır.
Hüseyn Təbrizi
Hüseyn Təbrizi, Əbu Möhsin Hüseyin ibn Nəsr Təbrizi — XI əsr şairi.
Dövrün Azərbaycan şairlərindən ərəb dilində gözəl şerlər yazan şair Hüseyn Təbrizi peşəkar "söz ustası" idi. Mənbələrdən məlum olur ki,o, doğma şəhərin olan Təbrizdə yaşayıb-yaratmışdır. Elə ona görə də şairin təbiət təsvirinə həsr olunmuş misraları doğma diyarın zəngin gözəlliklərini əks etdiridi. Sənətkarın yaratdığı poetik mənzərə təxəyyülün deyil, gərçək həyatıi müşahidələrin nəticəsidir. Azərbaycan təbiəti ilə bu bağlılıq Hüseyn Təbrizinin şerini xalq poetik sənətinin ən qiymətli nümunələrindən biri edir.
Kamal Təbrizi
Kamal Təbrizi - azərbaycanlı məşhur kinorejissor.
== Həyatı ==
1959-cu ildə Tehran şəhərində anadan olmuşdur. O, anadan olmamışdan əvvəl valideynləri Təbriz şəhərindən Tehran şəhərinə köçmüşdü. Yeni üzə çıxan şəkillərə əsasən demək olar ki, 1979-cü ildə Tehrandakı ABŞ səfirliyinin işçiləri əsir götürülən zaman Kamal Təbrizi orada fotoqraf və jurnalist kimi fəaliyyət göstərmişdir.
== Təhsili ==
Kamal Təbrizi Tehran İncəsənət Universitetinin Film və Teatr fakültəsini bitirmişdir.
Katun Dövlət Təbiət Qoruğu
Katun biosfer qoruğu — Rusiyanın dövlət təbiət qoruğu. 2000-ci ilin yanvarından biosfer statusunu almışdır. Qoruq 25 iyun 1991-ci ildə yaradılımış və Mərkəzi Altayın yüksək dağlıq ərazisində yerləşir. Sahəsi — 151 664 hektardır. Qoruğun idarə mərkəzi Ust-Koksa kəndindədir. Kutan və Alyat qoruqlarının ərazisi «Altayın Qızıl Dağları» adı altında UNESCO Ümumdünya irsinə daxil edilmişdir (1998). 2000-ci ildə qoruq UNESCO-un Ümumdünya biosfer ehtiyatları şəbəkəsinin «İnsan və biosfer» proqramına əlavə olunmuşdur. Altay-Sayan milli parkının və qoruqlar assosiasının tərkibə daxildir.
== Fiziki-coğrafi xüsusiyyətləri ==
Katun qoruğu Mərkəzi Altay fiziki-coğrafi vilayətə aiddir. Qoruq özündə Katun silsiləsinin cənub, qismən şimal və Listvyaqa silsiləsini birləşdirir.
Kağız təbəqəni birləşdirməklə emal
Kagız təbəgəni birləşdirməklə emal — mahiyyəti ondan ibarətdir ki, üçölçülü modellər iki ölçülü kontur daxilində təbəqələrə bölünür və bu təbəqələr kontur boyu kəsildikdən sonra birləşdirilir. Yüksək keyfiyyətli model hazırlamaq üçün tətbiq olunan qatın qalınlığı çox kiçik olmalı və kontur boyu dəqiq kəsilməlidir. Ona görə də bu üsulun tətbiqində verilən qatın emalı artiq hazır qatın üzərində aparılır. Yəni ilkin qat hazır olduqdan sonra onun üzərinə ikinci qat yapişdırılır və sonra kontur boyu kəsilir. Bu üsul ümumi olaraq təbəqələri birləşdirməklə hissələrin hazırlanması - Layer Objekt Manufacturing (LOM) adlanır. Tətbiq olunan təbəqənin materialından asılı olaraq bu üsulu əsasən iki istiqamətə bölürlər: kağız və metal təbəqəni birləşdirməklə hazırlama.
LOM üsulu da başqa RP üsulları kimi modellərin qatbaqat hazırlanmasına əsaslanır. Təbəqələri birləşdirməklə hissələrin hazırlanma prosesinin ümumi iş prinsipi şəkil 5.19-də göstərilmişdir. Prosesin aparılması üçün tətbiq olunan qurğu verici və yığıcı diyircəklərdən, lazer başlığından, işçi platformadan və qızdırıcı diyircəkdən ibarətdir. Burada tətbiq olunan kağızın qalınlığı təxminən 0,1 mm həddində olur.
Kolludərə (Təbriz)
Kolludərə (fars. كلوكدرق) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Təbriz şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
2006-cı il məlumatına görə kənddə 104 nəfər yaşayır (22 ailə).
Korab-Koritnik Təbiət Parkı
Korab-Koritnik Təbiət Parkı (alb. Parku Natyror i Korab-Koritnikut) ― Albaniyanın şərqində yerləşən təbiət parkı. Park nəsli kəsilməkdə olan heyvan və bitki növlərinin qorunmasına xidmət edən Avropa yaşıl kəmərinin bir hissəsini təşkil edir. Ərazi vadilər, çaylar, buzlaq gölləri, mağaralar, kanyonlar, o cümlədən sıx iynəyarpaqlı və enliyarpaqlı meşələrdən ibarət 555.5 m² dağlıq ərazinin əhət edir. Beynəlxalq Təbiəti Qoruma Birliyi (IUCN) parkı IV kateqoriyaya daxil etmişdir.
Korab-Koritnik Təbiət Parkı şimaldan Kosovo ilə sərhəddən başlayaraq cənubda Şimali Makedoniya sərhəddindəki Deşa dağlarına qədər uzanır. Təbiət parkı Korab dağlarının və Koritnik dağının adını daşıyır. Korab zirvəsi 2,764 metr (9,068 ft) yüksəkliyi ilə həm Albaniya, həm də Şimali Makedoniyanın ən yüksək zirvəsidir. Dağ həm də Avropada birdən çox ölkə üçün ən yüksək nöqtə olan iki zirvədən biri və Avropanın ən məşhur 18-ci dağ zirvəsidir. Zirvə paçalanmış dağ massividir və əsasən Paleozoy dövrünə aid şist və əhəng daşından və həmçinin Triasa aid ciddi şəkildə zədələnmiş gips süxurlarından ibarətdir.
Kumecima Prefektural Təbiət Parkı
Kumecima Prefektural Təbiət Parkı (久米島県立自然公園, Kumejima kenritsu shizen kōen) – Yaponiyanın Okinava prefekturasında, Kumecima adalarını əhatə edən prefektural təbiət parkı. 30 may 1983-cü ildə təşkil olunmuşdur və sahəsi 118,68 km² təşkil edir.
Közənəq (Təbriz)
Közənəq (fars. كزنق) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Təbriz şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
2006-cı il məlumatına görə kənddə 156 nəfər yaşayır (33 ailə).
Kücüvar (Təbriz)
Kücüvar (fars. كوجووار) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Təbriz şəhərində bir məhəllə.
== Əhalisi ==
2016-cı il məlumatına görə kənddə 6.001 nəfər yaşayır (1.881 ailə).
Kərkəc (Təbriz)
Kərkəc (fars. كركج) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Təbriz şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
2006-cı il məlumatına görə kənddə 8.228 nəfər yaşayır (2.162 ailə).
Kərəc (Təbriz)
Kərəc — İranda, yerləşən Şərqi Azərbaycan əyalətinin Təbriz şəhərinin ərazilərindən biri. Kərəcin ilkin adı "Kərgic"dir, mənası gips və əhəngin tapıldığı yerdir. Bura hal-hazırda Təbriz şəhərinin məhəllələrindən biridir və Təbrizin beşinci mahalı bələdiyyəsinin mühafizə zonasında yerləşir. 1977-ci ildə burada "Kərəc parkı" salınmışdır.
Lahican (Təbriz)
Lahican (fars. لاهيجان) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Təbriz şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
2006-cı il məlumatına görə kənddə 5.430 nəfər yaşayır (1.663 ailə).
Maqsud Əli Təbrizi
Maqsud Əli Təbrizi (XVI əsr, Təbriz – XVII əsr, Böyük Moğol imperiyası) - Təbrizdə anadan olmuş fizik, tərcüməçi və həkim.
== Həyatı ==
Maqsud Əli Təbrizi, Təbriz şəhərində anadan olmuşdur. Doğulma tarixi və vəfat tarixi dəqiq bilinmir. Hindistanda, Böyük Moğol imperiyasınnı hökmdarı Sultan Cahangirin sarayında çalışmışdır. Hindistana Əkbər şahın hakimiyyəti illərində getmişdir. Bu illərdə Sultan Cahangirin vəliəahd şahzadəsi Səlim tərəfindən himayə olunmuşdur.
== Fəaliyyəti ==
Moğol imperatoru Sultan Cahangirin sarayında 1605-ci ildən 1627-ci ilə qədər fəaliyyət göstərmişdir.
O, əsasən ərəb dilində olan elmi əsərlərin fars dilinə tərcüməsi ilə məşğul olmuşdur.
ABŞ Milli Tibb Kitabxanasında Maqsud Əli Təbrizinin əsərinin bir nüsxəsi vardır. Bu nüsxədəki məlumata görə o, bu Şəmsəddin Şəhrəzurinin Tarixə-əl Hukama əsərini 1602-ci ildə tərcümə etməyə başlamışdır, lakin digər mənbələrin verdiyi məlumata görə isə o, bu işə 1605-ci ildə Sultan Cahangirin istəyi ilə başlamışdır.
Milli Təbiət Tarix muzeyi (Vaşinqton)
Milli Təbiət Tarix muzeyi (Vaşinqton) (ing. National Museum of Natural History) — muzey 1910-ci ildə Smitson Universiteti nəzdindən yaradılmışdır. Muzey ABŞ paytaxtı olan Vaşinqtonda yerləşir. Bura giriş pulsuzdur. İlin 364 günü fəaliyyət göstərir. Bircə milad günü fəaliyyət gösərmir.
Muzeyin 126 milyon bitki, heyvan, arxeoloji tapıntı, meteorid və incəsənət nümunələri vardır. Burada 185 təcrübəli mütəxəsislər işləyir.
Mir Əli Təbrizi
Xacə Mir Əli ibn İlyas Təbrizi (az.-əski. میر علی تبریزی;təq. 1340 – təq. 1420, Təbriz) — mənşəcə azərbaycanlı olan ən görkəmli xəttatlarından biri, Nəstəliq xəttinin yaradıcısı.
== Həyatı ==
Alimlər, bioqraflar və xəttatlıq tarixinə dair risalə müəllifləri Mir Əli Təbrizini "nəstəliq" xəttinin yaradıcısı hesab edirlər. Bu xətt növü çox tezliklə klassik altılığı sıxışdırmış və bütün Şərqdə geniş yayılmışdı. Orta əsr müəlliflərindən biri yazırdı: "Əgər iri və xırda nəsxi-təliq xətti varsa da, bunun yaradıcısı Xacə Mir Əlidir. O, öz kəskin ağlı ilə bu xətti nəsx və təliq xətlərinin qovuşmasından yaratmışdır. Onun qələminin qamışı ona görə bu qədər şirindir ki, təmiz Təbriz torpağından qalxıb-cücərmişdir."
== Yaradıcılığı ==
Rəvayətə görə, yeni bir xətt icad etmək arzusu ilə alışıb yanan xacə Mir Əli Təbrizi bir gecə yuxu görür. Yuxusuna girən birinci şiə imamı Mürtəza Əli ona deyir: "Ey Allahın qulu!
Mircan Təbrizi
Mircan Təbrizi — Azərbaycan da doğulmuş məşhur sufi, övliya Kubrəviyyə şeyxi.
== Həyatı ==
Şafi’i məzhəbinə mənsub fəqih idi. Şah İsmayıl Xətainin Təbrizi ələ keçirməsindən
sonra təzyiq və təqibə məruz qaldığı üçün vətəni tərk edib Suriyaya, Hələb şəhərinə
getmişdi. Hələbdə yaşamış və burada tədrislə məşğul olmuşdu. H. 934-cü ilin şaban
ayında (may 1528) isə Dəməşqə köçmüş və tədris fəaliyyətini burada davam etdirmişdi.
Mircan Təbrizi Kubrəviyyə təriqətinə mənsub sufi idi. H. 935-ci ilin məhərrəm ayında
(sentyabr 1528) Dəməşqi tərk edərək Azərbaycana getmiş və h. 936-cı ildə (1529) vəfat
etmişdi .
