ABŞ-ın viza siyasəti
Amerika Birləşmiş Ştatlarının viza siyasəti əcnəbilərin Amerika Birləşmiş Ştatlarına səyahət etmələri, daxil olmaları və burada qalmalarını qanunla tənzimləyən tələblərdir. ABŞ-yə ziyarət edən şəxslər Visa imtina Proqramı ölkələrindən olmadıqları təqdirdə ABŞ diplomatik missiyalarının birindən viza əldə etməlidirlər. Eyni qaydalar ABŞ-nin bütün əyalətlərinə, Kolumbiya Dairəsinə, Puerto Riko və ABŞ Virgin Adalarına, həmçinin əlavə imtiyazlarla Guam və Şimali Mariana Adalarına səyahət etmək üçün tətbiq edilir. Oxşar, lakin ayrı qaydalar Amerika Samoası üçün də tətbiq olunur.
== Viza siyasəti xəritəsi ==
== Viza azadlığı ==
=== Visa Waiver Program ===
2021-ci il tarixindən etibarən 39 ölkə ABŞ hökuməti tərəfindən Vizadan İmtina Proqramına (VWP) daxil olmaq üçün seçilmişdir. Vətəndaşlarının qısa müddətli səyahətləri üçün ABŞ vizasına ehtiyacları olmasada, lakin hava və ya dəniz yolu ilə gəldikdə elektron icazə (ESTA) almaları tələb olunur. Ziyarətçilər 90 günədək ABŞ-də qala bilərlər. Bura Kanada, Meksika, Bermuda və ya ABŞ-dən keçməsi halları olduqda Karib dənizindəki adalar da daxildir.
ABŞ vətəndaşları üçün viza tələbləri
Amerika Birləşmiş Ştatları vətəndaşları və vətəndaşlığı olmayan milliyətlər üçün viza tələbləri digər ölkələrin səlahiyyətliləri tərəfindən ABŞ vətəndaşlarına qoyulan inzibati giriş tələbləridir.
13 aprel 2021 (2021-04-13) tarixinə olan məlumata əsasən, Birləşmiş Ştatlar pasportu sahibləri 187 ölkəyə/əraziyə vizasız və ya vizanı girişdə əldə etməklə daxil ola bilərlər. Henley Pasport İndeksinə görə Birləşmiş Ştatlar pasportu, səyahət azadlığı baxımından (Belçika, Yeni Zelandiya, İsveçrə və Biləşmiş Krallığın pasportları ilə bərabər) 7-ci sırada qərarlaşır.
== Viza tələbləri xəritəsi ==
== Viza tələbləri ==
Dövlətlərin Amerika Birləşmiş Ştatları vətəndaşlarına qarşı ümumi viza tələbləri:
=== Fərqli viza siyasətinə sahib ərazilər və ya inzibati bölgülər ===
ABŞ vətəndaşları üçün müxtəlif ərazilərə, mübahisəli ərazilərə, yuxarıda göstərilən siyahıda adı çəkilən qismən tanınmış ölkələrə, fərqli viza siyasəti və məhdud bölgələrdə fəaliyyət göstərən tanınmış inzibati bölmələrə səfərlər üçün viza tələbləri:
== Xaricdəki ABŞ vətəndaşlarının konsulluq qorunması ==
ABŞ dünyanın hər bir ölkəsindən ən çox diplomatik nümayəndəliyə sahibdir. ABŞ-nin diplomatik nümayəndəliklərinin siyahısı və həmçinin ABŞ-dəki diplomatik nümayəndəliklərin siyahısına da baxın.
Eli Vizel
Eli Vizel — Nobel Sülh mükafatı laureatı, ədəbiyyatçı.
== Həyatı ==
30 sentyabr 1928-ci ildə Rumıniyada dörd uşaqlı bir Yəhudi ailənin üçüncü uşağı olaraq doğuldu. 19 Aprel 1944-də Faşistlər tərəfindən ailəsiylə birlikdə Auşvitz həbs düşərgəsi və Buhenvald həbs düşərgəsinə göndərildi. Sol qoluna döyməklə A-7713 nömrəsi işləndi. Anası və ən kiçik qardaşının burada öldürüldüyü sanılır. 1944-cü ilin sonunda atası ilə birgə Buhenvald həbs düşərgəsi nəql edildi. Atası 28 Yanvar 1945-də aclıq və xəstəlikdən öldü. O tarixə qədər atası ilə birgə qalmağı bacardı. Düşərgələrdə işlədilərək keçirdiyi bir ilin ardından, 11 Aprel 1945-də Buhenvald həbs düşərgəsinin Amerikan ordusu tərəfindən ələ keçərilməsiylə, azadlığına qovuşdu.
Döyüşdən sonra bir Fransız yetimxanasına yerləşdirildi və həyatda qalmağı bacaran iki bacısıyla bir araya gəldi.
Ermənistan vətəndaşları üçün viza tələbləri
Ermənistan vətəndaşları üçün viza tələbləri — digər dövlətlərin hökumətləri tərəfindən Ermənistan vətəndaşlarına tətbiq olunan inzibati giriş məhdudiyyətlərdir. Henley Passport İndeksinə əsasən, 7 yanvar 2020-ci il tarixinə qədər Ermənistan vətəndaşları səyahət azadlığı üzrə 81-ci yeri tuturlar, onlar 62 ölkə və əraziyə vizasız və ya vizanı girişdə almaqla daxil ola bilərlər.
Fridrix Fon Vizer
Fridrix fon Vizer (alm. Friedrich von Wieser; 10 iyul 1851[…], Vyana – 22 iyul 1926) —Avstriya iqtisadçısı.
== Həyatı ==
== Fəaliyyəti ==
Avstriya məktəbinin görkəmli nümayəndələrindən biri də Fridrix Fon Vizer olmuşdur. Vizerin son faydalılıqla bağlı fikirləri onun "İqtisadi qiymətliliyin mənşəyi və əsas qanunları" (1884), "Təbii qiymətlilik" (1899) və "İctimai təsərrüfat nəzəriyyəsi" (1914) əsərlərində tədqiq olunmuşlar.
Avstriya məktəbi nümayəndələri arasında ilk dəfə Vizer "qossen qanunları", "son faydalıq", "əvəzetmə" kimi anlayışları işlətmişdir. Bundan əlavə, o ilk dəfə olaraq məcmu faydalığın müəyyən edilməsi üsulunu axtarıb tapmağa cəhd etmişdir. Bu məqsədlə sərvətin son faydalığını həmcins sərvətlərin kəmiyyətinə hasili kimi hesablamağı təklif edir ki, bu da iqtisad elmində məcmu faydalığın müəyyən edilməsinin multiplikativ üsulu adlanır. Bu barədə Vizer belə yazır: "Faydalığın hesablanmasının əsas qanunu göstərir ki, məhsulun hər bir vahidi son faydalığa uyğun olaraq müəyyən edilir. Bu qanunu biz son faydalıq qanunu və yaxud daha qısa desək son qanun adlandıracağıq".
Vizer göstərir ki, məhsulların dəyəri istehsal xərclərinin dəyəri ilə, istehsal xərclərinin dəyəri isə son sərvətin faydalığı ilə müəyyən edilir.
Olqa Vizinqer-Florian
Olqa Vizinqer-Florian əsasən mənzərə və çiçək natürmortu ilə məşğul olan bir Avstriyalı impressionist rəssam idi. 1870 və 1880-ci illərdə avanqard sayılan Avstriya-lı empresyonist rəssamların qrupu olan Avstriya "Stimmungsimpressionismus " (Mood Impressionism) nümayəndəsi idi.
Olqa Vizinqer-Florian 1 noyabr 1844-cü ildə Vyana, Avstriya doğulmuşdur. 19 yaşında özəl sənət dərslərinə başladı. İnkişafından və təlimin keyfiyyətindən əsəbiləşən valideynlərinin istəklərini yerinə yetirdi və Julius Epstein ilə konsert pianoçusu kimi təhsil aldı. 1868–1873-cü illərdə bir əl xəsarəti onu pianodan istefa etməsinə məcbur edənə qədər bir pianoçu kimi bir qədər uğur qazandı.Elə həmin ildə əczaçı Frans Vizinqer ilə evləndi, 1875-ci ildə oğul Oscar dünyaya gətirdi. Franz Vizinqer 1890-cı ildə öldü.
30 yaşında Vizinqer-Florian yenidən rəssamlığa qayıtdı və özünü tamamilə ona həsr etdi. Əvvəlcə August Schaeffer, sonra Emil Jakob Schindler ilə təhsil aldı. 35 yaşında olarkən Vyana İncəsənət Dərnəyinin bir sərgisinə daxil edildi.
Oskar Vizborq
Şahzadə Oskar 1859-cu ildə Stokholmda anadan olmuşdu. O şahzadəlik və hersoqluq titulunu kral ailəsindən biri ilə yox da, sadə bir rəiyyət ilə evləndiyi üçün itirmişdi. Ailəsi əvvəlcə Oskara icazə verməsə də qardaşlarından bir daha belə evlilik etməyəcəklərinə dair müqavilə istəyən atası ona titullarından imtina etməklə evlənməyə imkan verdi. Onlar İngiltərədə evləndi və 5 övladları oldu. Əsilzadə olmasına baxmayaraq titulsuz qaldığını görən dayısı I Adolf Nassau ona Vizborq qrafı titulunu verdi. Bundan sonra bu ənənə bütün rəiyyətlə evlənən şahzadələrdə icra olundu. Onun nəvələri hələ də yaşasa da kral ailəsindən sayılmırlar və təkcə qraf tituluna sahibdirlər.
Paz Vizsla
Paz Vizsla — "Ulduz müharibələri" franşizasında, "Disney+" teleserialları olan "Mandalorlu" və "Boba Fettin kitabı"nda nümayiş edilən fiksiya personajı. O, teleserialın eyniadlı protaqonisti ilə birlikdə mandalorlu döyüşçü tayfasının üzvüdür. Paz əvvəlcə onunla toqquşur, lakin sonra Mandalorlunun "uşaq"ı Qalaktik imperiyanın qalıqlarından xilas etməkdə kömək olur. O, əcdadı Tarr Vizsla tərəfindən düzəldilmiş əfsanəvi işıq qılıncı tünd qılınca sahib olduğu üçün yenidən Mandalorlu ilə dalaşır.
Fiziki cəhətdən güclü və vüqarlı olan Paz iri miniqanabənzər blaster və reaktiv kürək çantası olan ağır piyada döyüşçüsüdür. Paz Vizsla "Mandalorlu" teleserialının yaradıcısı və şoumeni Con Favro tərəfindən səsləndirilmişdir. Favro həmçinin, "Ulduz müharibələri: Klon müharibələri" animasiya teleserialında eynisoyadlı Pre Vizslanı səsləndirmişdir. Vizsla "Ulduz müharibələri" kainatında ən böyük Mandalor klanlarından birinin adıdır. Paz Vizslanın canlı dublyoru kaskadyor və keçmiş qarışıq döyüş sənətçisi Teyt Fletçer olmuşdur. O, "Mandalorlu" teleserialının birinci mövsümündə fərqli bir obrazı da canlandırmışdır.
Qazaxıstanın viza siyasəti
Qazaxıstana gələn ziyarətçilər viza tətbiq olunmayan ölkələrdən gəlmədikləri təqdirdə Qazaxıstanın diplomatik nümayəndəliklərindən birindən viza almalıdırlar.
Aşağıdakı ölkələrin və ərazilərin vətəndaşları Qazaxıstana vizasız səfər edə bilərlər: 11 iyul 2020-ci ildən bəri vizasız gələn şəxslər ölkədə 180 gün ərzində ən çox 90 gün qala bilərlər (ilk giriş anından etibarən hesablanır).
Qeydlər
^ ŞV – Milli şəxsiyyət vəsiqəsi ilə daxil ola bilərlər
^ IP – Daxili pasportla daxil ola bilərlər
2 – 30 günədək, istənilən 180 günlük dövr ərzində ölkədə qalma müddəti ən çox 60 gün ola bilər
3 – 180 gün ərzində 30 günədək
4 – il ərzində 30 günədək
Türkmənistan— Balkan vilayətinin sakinləri Atırau və Mangistau vilayətlərinə vizasız 5 günlük səfər edə bilərlər.
Qazaxıstan iqtisadiyyatına böyük xarici investisiyalar qoyan aşağıda sadalanan ölkələrin vətəndaşlarına tətbiq olunan vizasız siyasət çərçivəsində 30 gündən az qalmaq müddəti üçün viza tələb olunmur. Proqram əvvəlcə 15 iyul 2014-cü ildə başlamış və 10 ölkəyə birtərəfli vizasız giriş imkanı təqdim etdi, 2015-ci ilin iyul ayında isə siyahı 19 ölkəyə qədər genişləndirilmişdir, daha sonra 2017-ci ilin yanvar ayında bu say 43-ə və 2019-cu ilin sentyabr ayında isə 54-ə qədər yüksəlmişdir. Həmin ölkələr bunlardır:
Qırğızıstanın etibarlı turizm vizasını əldə etmiş bu ölkələrin vətəndaşları bu tip vizanın qüvvədə olduğu müddətdə Qazaxıstanın Almatı və Cambul vilayətlərinin sərhəd bölgələrini ziyarət edə bilərlər: ABŞ, Almaniya, Avstraliya, Avstriya, Belçika, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri, Cənubi Koreya, Danimarka, Fransa, Finlandiya, Xorvatiya, İngiltərə, İrlandiya, İslandiya, İspaniya, İsrail, İsveç, İsveçrə, İtaliya, Kanada, Lixtenşteyn, Lüksemburq, Macarıstan, Malayziya, Monako, Niderland, Norveç, Polşa, Portuqaliya, Səudiyyə Ərəbistanı, Sinqapur, Slovakiya, Yaponiya, Yeni Zelandiya və Yunanistan.
Yalnız Almaniya, Benilüks, Çex Respublikası, Danimarka, Estoniya, Finlandiya, Fransa, İspaniya, İsveçrə, İtaliya, Latviya, Litva, Norveç, Portuqaliya, Sloveniya, Vatikan və Yunanıstan diplomatik pasportlarına sahib vətəndaşlar və həmçinin Bolqarıstan, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri, Çili, Xorvatiya, İsrail, Kipr, Meksika, Monteneqro, Rumıniya, Slovakiya və Şimali Makedoniya diplomatik və xidmət kateqoriyası pasportlarına malik şəxslər 90 günə qədər Qazaxıstanda vizasız qala bilərlər.
Yalnız Misir, Polşa diplomatik pasport sahibləri və Bosniya və Herseqovina, Çin, Filippin, Hindistan, İndoneziya, İordaniya, İran, Kuba, Macarıstan, Pakistan, Şri-Lanka, Tailand, Türkmənistan, Vyetnam və Yaponiya ölkələrinə aid yalnız diplomatik və xidmət kateqoriyalı pasport sahibləri 30 günə qədər Qazaxıstanda vizasız qala bilərlər.
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının pasportu sahiblərindən 180 gün müddətində 30 gün ərzində viza tələb olunmur.
2019-cu ilin dekabr ayında Kolumbiya ilə diplomatik və xidməti pasport sahibləri üçün vizasız müqavilə imzalanmışdı, lakin o, hələ təsdiqlənməyib.
ABŞ-nin viza siyasəti
Amerika Birləşmiş Ştatlarının viza siyasəti əcnəbilərin Amerika Birləşmiş Ştatlarına səyahət etmələri, daxil olmaları və burada qalmalarını qanunla tənzimləyən tələblərdir. ABŞ-yə ziyarət edən şəxslər Visa imtina Proqramı ölkələrindən olmadıqları təqdirdə ABŞ diplomatik missiyalarının birindən viza əldə etməlidirlər. Eyni qaydalar ABŞ-nin bütün əyalətlərinə, Kolumbiya Dairəsinə, Puerto Riko və ABŞ Virgin Adalarına, həmçinin əlavə imtiyazlarla Guam və Şimali Mariana Adalarına səyahət etmək üçün tətbiq edilir. Oxşar, lakin ayrı qaydalar Amerika Samoası üçün də tətbiq olunur.
== Viza siyasəti xəritəsi ==
== Viza azadlığı ==
=== Visa Waiver Program ===
2021-ci il tarixindən etibarən 39 ölkə ABŞ hökuməti tərəfindən Vizadan İmtina Proqramına (VWP) daxil olmaq üçün seçilmişdir. Vətəndaşlarının qısa müddətli səyahətləri üçün ABŞ vizasına ehtiyacları olmasada, lakin hava və ya dəniz yolu ilə gəldikdə elektron icazə (ESTA) almaları tələb olunur. Ziyarətçilər 90 günədək ABŞ-də qala bilərlər. Bura Kanada, Meksika, Bermuda və ya ABŞ-dən keçməsi halları olduqda Karib dənizindəki adalar da daxildir.
Qondarma Dağlıq Qarabağ Respublikasının viza siyasəti
Qondarma Dağlıq Qarabağ Respublikasının viza siyasəti — Qondarma Dağlıq Qarabağ Respublikasına gələnlər vizadan azad olan ölkələrdən birindən gəlmirlərsə, viza almalıdırlar.
Aşağıdakı ölkələrin vətəndaşları Dağlıq Qarabağ Respublikasına vizasız gedə bilərlər:
Yuxarıda göstərilən ölkələrlə yanaşı, daha üç keçmiş Sovet dövlətinin vətəndaşları Artsaxa vizasız gedə bilərlər. Tanınmamış dövlətlər birliyinin bütün üzvləri öz vətəndaşları üçün viza tələbini qaldırmağa razılaşıblar:
Digər ölkələrin vətəndaşları Ermənistanın Dağlıq Qarabağdakı daimi nümayəndəliyindən viza ala bilərlər. İstisna hallarda, giriş vizası Qondarma Dağlıq Qarabağ Respublikasının Xarici İşlər Nazirliyi tərəfindən də Xankəndidə verilə bilər. Tək 21 günlük turist vizası mövcuddur, tək və çoxlu viza maksimum bir, iki və ya üç ay müddətinə verilə bilər.
Azərbaycana getmək istəyən şəxsin pasportunda Dağlıq Qarabağ vizası, möhürü və ya ora səfər etməsi ilə bağlı hər hansı sübut olarsa, onun Azərbaycan Respublikasına girişi həmişəlik qadağan ediləcək və bu şəxs "persona non qrata" siyahısına (arzuedilməyən adam siyahısına) daxil ediləcək.
Simon Vizental
Simon Vizental (alm. Simon Wiesenthal; 31 dekabr 1908[…], Buçaç[d], Avstriya-Macarıstan – 20 sentyabr 2005[…], Vyana, Avstriya) — Avstriyalı memar, yazıçı və ictimai xadim, "Nasist ovçusu". O, yəhudi əslilli avstriyalı idi. Holokost qurbanı olmuş, möcüzə nəticəsində sağ qalmışdır. Vizental memarlıq təhsili alıb II Dünya müharibəsi başlayanda Lvovda yaşayırdı. O, Yanovski konsentrasiya düşərgəsindən (1941-ci ilin sonundan 1944-cü ilin sentyabrına qədər), Krakov-Plaşov həbs düşərgəsində (sentyabr-oktyabr 1944), Qross-Rosen konsentrasiya düşərgəsində, Xemnits, Buhenvald həbs düşərgəsində və Mauthauzen həbs düşərgəsində (fevral-5 may 1945) olub. Bu düşərgələrdə dəfələrlə ölüm yürüşündə iştirak edib.
Müharibədən sonra Vizental həyatını qaçaq nasist müharibə cinayətkarlarının aşkara çıxarılıb mühakimə oluna bilməsi üçün onları izləməyə və barələrində məlumat toplamağa həsr edib. 1947-ci ildə o, Avstriyanın Lins şəhərində Yəhudi Tarixi Sənədlər Mərkəzinin həmtəsisçilərindən biri olub. Burada o və başqaları gələcək müharibə cinayətləri ilə bağlı mühakimələr üçün məlumat toplayıb və qaçqınlara itirilmiş qohumlarını axtarmağa kömək ediblər.
Bianka Mariya Vizkonti (Milan hersoqinası)
Bianka Mariya Vizkonti (it. Bianca Maria Visconti; 31 mart 1425, Bornasko[d], Paviya əyaləti – 23 oktyabr 1468, Kremona, Kremona əyaləti) — Milan hersoqu Filippo Mariya Vizkontinin qızı və I Françesko Sforzanın ikinci xanımı, Milan hersoqinası.
== Mənbə ==
Bueno de Mesquita, D. M. (Daniel Meredith) (2011) [1941]. Giangaleazzo Visconti, Duke of Milan (1351-1402): A Study in the Political Career of an Italian Despot (reprint ed.). Cambridge, UK: Cambridge University Press. ISBN 9780521234559
Tuchman, Barbara Wertheim (1978). A distant mirror : the calamitous 14th century. New York: Knopf. p. 240.
C vizası
C vizası (ing. C visa) — müəyyən istisnalar olmaqla, başqa ölkəyə gedən yolda Birləşmiş Ştatlar vasitəsilə birbaşa və davamlı tranzitlə səyahət edən şəxslər üçün nəzərdə tutulmuş qeyri-immiqrant viza kateqoriyası. Bu istisnalara Vizadan İmtina Proqramının əhatə etdiyi şəxslərin tranzit səyahətləri və ABŞ-ın Dövlətlərarası Vizadan İmtina Müqaviləsi olan ölkələrin vətəndaşlarının səyahətləri daxildir.
== Viza növləri ==
=== C-1 ===
C-1 vizası Birləşmiş Ştatlar vasitəsilə ərizəçinin istədiyi ölkəyə dərhal və davamlı tranzit üçün verilir. Viza alanlar statusun uzadılması və ya dəyişdirilməsi üçün uyğun deyil və tranzit və xarici təyinat ölkəsinə daxil olmaq üçün kifayət qədər vəsaitə malik olmalıdırlar.
Filippo Mariya Vizkonti (Milan hersoqu)
Filippo Mariya Vizkonti (it. Filippo Maria Visconti; 3 sentyabr 1392, Milan – 13 avqust 1447, Milan) — III Milan hersoqu. Zalımlığı və paranoyaları ilə bilinir.
Atası ilk Milan hersoqu Jan Qaleazzo Vizkonti, anası isə onun həm əmisi qızı, həm də ikinci xanımı olan Katerina Vizkontidir. Atasının vəfatının ardından özündən 4 yaş böyük qardaşı Jan Mariya anasının naibəliyi altında taxta çıxarıldı. Filippo Mariya isə atasının Paviyadakı mülklərinə sahibləndi. Ancaq zalımlığı ilə bilinən qardaşı Jan Mariyanın sui-qəsd nəticəsində öldürülməsiylə taxt-tac Filippo Mariyaya qaldı.
Şimali İtaliyadakı ticarət yollarına nəzarət uğrunda başlayan Lombardiya müharibəsi boyunca (1423–1454) Florensiya, Venesiya, Savoyya kimi mühüm şəhər-dövlətləriylə mübarizə aparan Filippo Mariya, nəhayət Roma papası V Martinin təzyiqi ilə sülh bağlamağa məcbur oldu. Ancaq papanın ölümünün ardından bu sülhü pozaraq yenidən müharibəyə qatıldı. Rəsmi şəkildə 2 dəfə evlənməsinə baxmayaraq bu nikahlardan övladı olmayan Filippo Mariya, Vizkonti sülaləsinə mənsub son Milan hersoqu oldu.
Jan Mariya Vizkonti (Milan hersoqu)
Jan Mariya Vizkonti (it. Giovanni Maria Visconti; 7 sentyabr 1388, Abbiateqrasso[d], Milan əyaləti – 16 may 1412, San Gottardo[d], Milan hersoqluğu) — II Milan hersoqu. Zalımlığı və sui-qəsd nəticəsində öldürülməsiylə tanınır.
Atası ilk Milan hersoqu Jan Qaleazzo Vizkonti, anası isə onun həm əmisi qızı, həm də ikinci xanımı olan Katerina Vizkontidir. Atasının vəfatının ardından hələ 13 yaşında ikən anasının naibəliyi altında Milan hersoqu elan edildi. Buna baxmayaraq atasının ani ölümü ilə bölgədəki əyanlar və kondottiyerilər taxt mübarizəsinə başladılar. Bu taxt mübarizəsi əsnasında anasından belə şübhələnən Jan Mariya 18 avqust 1404-cü ildə onu Montsada həbs etdirdi. Qısa müddət sonra həbs tutulduğu qalada şübhəli vəziyyətdə vəfat edən anası Katerina Vizkontinin ölümündən məsul tutuldu.
Mərkəzi hakimiyyətə tabe olmaq istəməyən əyanların ən böyük bəhanəsi isə Jan Mariyanın dövlət idarəsindən xəbərsiz olması və qəddarlığı ilə hər kəsi can qorxusuna salması idi. Edama məhkum edilən şəxsləri parçalaması üçün xüsusi itlər bəsləməsiylə məşhur olan Jan Mariya özünə tərəfdar toplamaq məqsədilə 1408-ci ildə Rimini lordunun qızı Antoniya Malatesta ilə nikahlandı.
Jan Qaleazzo Vizkonti
Jan Qaleazzo Vizkonti (it. Gian Galeazzo Visconti; 16 oktyabr 1351, Paviya – 3 sentyabr 1402[…], Melenyano[d], Milan əyaləti) — ilk Milan hersoqu.
Atası Paviya lordlarından II Qaleazzo Vizkonti, anası isə Savoyya qrafı Eymonun qızı Savoyyalı Biankadır. Atasının vəfatının ardından öncə Paviya lordluğunu, daha sonra əmisi Bernabo Vizkontini devirərək Milan lordluğunu ələ aldı. Dini mərasim əsnasında əmisinə qarşı saray çevrilişi tərtibləyən Jan Vizkonti hakimiyyəti ələ aldı və həbsə atdığı əmisini bir müddət sonra zəhərləyərək öldürdü.
Qısa zamanda Verona, Viçentsa və Padua şəhərləri başda olmaqla, Po çayı sahilindəki geniş torpaqları ələ keçirən Jan Vizkonti 1393-cü ildə Pyaçentsa şəhərini də öz mülklərinə birləşdirdi. 1395-ci ildə ödədiyi 100 min florin qarşılığında Alman kralı Vençeslaus tərəfindən hersoq ünvanı aldı və beləcə, Milan hersoqluğunun əsası qoyuldu.
== Ailəsi ==
Onun ilk evliliyi Fransa kralı II Conun qızı İzabella ilə baş tutdu və bu nikahdan 4 övladı dünyaya gəldi:
Jan Qaleazzo Vizkonti (4 mart 1366–1376)
Azzon Vizkonti (1368–4 oktyabr 1381)
Valentina Vizkonti
Karlo Vizkonti (11 senatybr 1372–1374)
Onun ikinci evliliyi isə vaxtilə taxtdan endirərək qətlə yetirdiyi əmisi Bernabo Vizkontinin dul qızı Katerina Vizkonti ilə baş tutdu. Onun bu nikahdan dünyaya gələn hər iki oğlu da ölümündən sonra hersoqluğun idarəsində iştirak etmişdir.
Jan Mariya Vizkonti
Filippo Mariya Vizkonti
== Mənbə ==
Bueno de Mesquita, D. M. (Daniel Meredith) (2011) [1941].
Katerina Vizkonti (Milan hersoqinası)
Katerina Vizkonti (it. Caterina Visconti; təq. 12 iyul 1360, Milan – 17 oktyabr 1404, Monsa) — ilk Milan hersoqu Jan Qaleazzo Vizkontinin ikinci xanımı, Milan hersoqinası.
== Mənbə ==
Bueno de Mesquita, D. M. (Daniel Meredith) (2011) [1941]. Giangaleazzo Visconti, Duke of Milan (1351–1402): A Study in the Political Career of an Italian Despot (reprint ed.). Cambridge, UK: Cambridge University Press. ISBN 9780521234559
Tuchman, Barbara Wertheim (1978). A distant mirror : the calamitous 14th century. New York: Knopf. p.
Valentina Vizkonti (Milan hersoqinası)
Valentina Vizkonti (it. Valentina Visconti; 1366, Milan – 4 dekabr 1408) — Orlean hersoqu I Lüdovikin xanımı, Vertus qrafinyası və Orlean hersoqinası.
Atası I Milan hersoqu Jan Qaleazzo Vizkonti, anası isə onun ilk xanımı olan Fransa kralı II Conun qızı İzabelladır. Anasının 1372-ci ildə vəfatının ardından o və 3 qardaşı nənəsi Savoyyalı Biankanın himayəsinə verildi. Ancaq qardaşlarının uşaq yaşlarında ard-arda vəfat etməsi nəticəsində, anasının vaxtilə cehiz olaraq aldığı Vertus qraflığına varis seçildi.
1379-cu ildə atasının əmisi olan Milan lordu Bernabo Vizkontinin oğlu Karlo Vizkonti ilə nişanlansa da, bu nişan lord tərəfindən ləğv edildi və 1382-ci ildə oğlunu bir başqa fransız əsilzadəsiylə evləndirdi. Bu səbəblə ailə daxilində yaranan qarşıdurma Bernabo Vizkontinin taxtdan endirilməsi və qısa zaman sonra şübhəli vəziyyətdə ölümüylə nəticələndi. Onun yerini alan atası Jan Qaleazzo isə dərhal yeganə varisi olan qızı üçün uyğun ər namizədi axtarmağa başladı. Nəhayət uzun danışıqların ardından, öz dayısı Fransa kralı V Karlın oğlu Lüdoviklə evləndirildi. Qohum olmaları səbəbilə, evlilik üçün Roma papasından gələcək icazəni gözləyən cütlüyün nikah sözləşməsi 27 yanvar 1387-ci ildə Parisdə imzalandı.
Ferdinand (Vizeu hersoqu)
İnfant Ferdinand (port. Infante Fernando) (17 noyabr 1433 – 18 noyabr 1470, Setubal[d]) — Portuqaliya kralı I Eduardın oğlu, Portuqaliya infantı.
Ferdinand 1433-cü ildə dünyaya gəldi. Atası Portuqaliya kralı I Eduard, anası isə Araqon kralı I Ferdinandın qızı Araqonlu Eleonoradır. İki dəfə Portuqaliya taxtının vəliəhdi kimi and içdi: ilk dəfə 1438-ci ildə atasının vəfatının ardından taxta çıxan qardaşı V Afonsonun vəliəhdi elan edildi. Ancaq 1451-ci ildə kralın bir oğlu doğuldu və bu ünvanını itirdi. Bununla birlikdə uşaq 1 aylıqkən vəfat etdi və Ferdinand ikinci dəfə vəliəhd elan olundu. Bu dəfə vəliəhdlik dönəmi 1 il oldu çünki ertəsi il 1452-ci ildə kralın bir qızı - Yuanna dünyaya gəldi.
Ünvanını itirən Ferdinand həmin il ölkədən qaçdı. Bəzi rəvayətlərlə görə, o, dayısı olan Araqon və Neapol kralı V Alfonsonun cənubi İtaliyaya tərtiblədiyi səfərlərə qatılmışdı.
Vizeulu Eleonora
Vizeulu Eleonora (port. Leonor de Viseu) (2 may 1458, Beja – 17 noyabr 1525, Lissabon) — Portuqaliya kralı II Conun xanımı, Portuqaliyanın kraliça-konsortu. Atası Portuqaliya kralı I Eduardın oğlu İnfant Ferdinand, anası onun əmisi qızı İnfanta Beatrisdir.
Luttikhuizen, Frances (2016). Underground Protestantism in Sixteenth Century Spain. Vandenhoeck & Ruprecht. p. 30. ISBN 9783647551104
Stephens, Henry Morse (1903). The story of Portugal.
