* azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğətində mövcuddur
* Sözün müxtəlif mətnlərdə yazılışı.
1 birinci şəxsin cəmi. 1. Danışan şəxs bu sözlə özü ilə bərabər bir neçə nəfər, yaxud bir çox adam olduğunu bildirir. Biz qalib gələcəyik. Biz gəlmişdik, sən yox idin. O da bizlə gəldi. – Biz ümid olduq daza, daz özün qoydu naza. (Ata. sözü). 2. Bəzən “mən” əvəzində deyilir. Bizim düşüncəmizə görə. Bizim irəli sürdüyümüz fikir. Bizə görə belədir. Bizim tədqiqatımızdan bu nəticə çıxır ki. 3. Bəzən “lər” cəm şəkilçisi ilə … bizlər – 1) mən və mənim kimilər (bu mənada bir qədər kinayə çalarlığı var). Bizləri daha saymırsan! Bizləri dindirən yoxdur; 2) danışan şəxsin mənsub olduğu mühiti, cəmiyyəti, xalqı, yeri və s.-ni bildirir. Bizlərdə adət belədir. – Bəli, bizlərdə övrət boşamaq lazım olanda həmişə meydana bir bəhanə gəlir və halonki kişi övrəti boşamaqda muxtardır… C.Məmmədquluzadə.
Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / biz2 is. Deşik açmaq üçün ucu şiş metal alət. Çəkməçi bizi. – [Kəlbalı] yəhərqaş xurcununda həmişə neştər, biz və burulmuş nazik köşə gəzdirər, yeri gələndə işə salırdı. S.Rəhimov. // Ucu çox sivri, batan şey haqqında. Biz kimi.
Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / biz1 Qırğız dilində bu söz şibiğə (şibətə) kimi işlədilir. Şiş sözü ilə əlaqələndirilir və ucu iti kimi açıqlanır. Bizdə, məncə, “biçmək” anlamı ilə bağlıdır, “kəsən”, “deşən” deməkdir. Sözün tarixi kökü “kəsmək”, “deşmək” mənasını verən bi olub. Bi kəlməsindən də biçmək feili, biz ismi əmələ gəlib. Biz indi “deşmək” mənasını əks etdirir. Başqa bir ehtimala görə biz buynuz sözünün dəyişmiş formasıdır. Qabaqlar biz yerinə, buynuzdan istifadə olunub. Birinci daha inandırıcı variantdır. Yakutlar buna “burkeç” deyirlər (“şilo”mənasında). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti / biz1 BİZ I is. Deşik açmaq üçün ucu şiş metal alət. Usta, bu daşdan mənə bir biz qayır (Dastanlar). BİZ II əvəz. Birinci şəxsin cəmi. Bildir, ad günündə anası ilə bizə gəlmişdi (S.Qədirzadə).
Azərbaycan dilinin omonimlər lüğəti / biz2 1 мест. мы: 1. указывает на группу лиц, среди которых находится и говорящий. Biz, istehsalat qabaqcılları, … мы, передовики производства, … 2. используется тогда, когда кто-то говорит от имени коллектива, группы, организации, народа и т.д. Biz daxili və xarici siyasətimizi ürəkdən bəyənirik мы горячо одобряем нашу внутреннюю и внешнюю политику 3. употребляется вместо “mən” (“я”): 1) в авторской речи (в научных и публицистических работах). Biz belə nəticəyə gəldik ki, … мы пришли к заключению, что … 2) в насмешливой, шутливой речи. Sizin macəralarınız haqqında biz eşitmişik слыхали мы о ваших похождениях 4. во мн. ч. bizlər я и мне подобные (обычно имеет некоторый оттенок иронии и служит для обозначения группы людей, объединённых общностью происхождения, интересов и т.д.). Bizləri daha saymırsınız с нами больше не считаетесь, bizləri yada salan yoxdur о нас не вспоминают, bizlərdə adət belədir у нас обычай таков, bizlərdən biri один из нас, кто-нибудь из нас ◊ biz deyən oldu наша взяла; bizə ağıl verməyin не учите нас, мы сами с усами 2 сущ. шило. Çəkməçi bizi сапожное шило, bizlə deşmək колоть шилом, biz kimi iti острый, как шило
Azərbaycanca-rusca lüğət / biz1 I. i. (alət) awl II. əv. (I şəxsin cəmi) we; Biz şagirdik We are pupils
Azərbaycanca-ingiliscə lüğət / biz1 I əv. nous (pronom personnel) II II. is. poinçon m (neştər), alêne f, broche f, tire-point (e) m (pl invar)
Azərbaycanca-fransızca lüğət / biz1 тӀв-эв. чун; чна; чаз; biz getdik чун фена; biz yazdıq чна кхьена; biz gördük чаз акуна; // bizim fikrimizə görə чи фикирдалди.
Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / biz