VI sözü azərbaycan dilində

VI Adrian (lat. Hadrianus VI; it. Adriano VI; nid. Adrianus/Adriaan VI) və ya Adrian Florenszoon Buyyens van Utrext, Florents Dedal (nid. Adriaan Florenszoon Boeyens; 2 mart 1459, Utrext, Müqəddəs Roma imperiyası – 14 sentyabr 1523, Roma, Papa dövləti) — 1522-ci ildən Roma Papası. O, yeganə holland Papa olmuşdur. VI Adrian əslən Utrextdən idi. O, ilahiyyat professoru, sonra isə Löven Universitetinin rektoru olmuşdur. VI Adrian 1507-ci ildən gələcək imperator V Çarlzın tərbiyəçisi olmuşdur. O, 1516-cı ildə Tortoza yepiskopu, 1516-cı ildə Araqon və Navarra inkvizitoru və 1517-ci ildə oranın kardinalı olmuşdur.

VI Afonso' (port. Afonso VI) və ya Müzəffər Afonso (port. Afonso o Vitorioso; 21 avqust 1643, Ribeyra sarayı, Lissabon, Portuqaliya – 12 sentyabr 1683[…]) — Braqanza sülaləsinə mənsub ikinci Portuqaliya kralı. Anası Luiza Mariya de Quzmanın naibəliyi altında keçən 6 ilin ardından 1662-ci ildə səltənəti ələ alsa da, əqli və fiziki cəhətdən zəif idi. Ətrafındakı dövlət xadimlərinin və evlilik yoluyla qazandığı Fransa dəstəyi ilə hakimiyyəti əlində tutmağa çalışsa da, bu çox çəkmədi. 1668-ci ildə qardaşı İnfant Pyotr tərtiblədiyi saray çevrilişi ilə özünü taxt naibi elan etdi və kral əqli zəifliyi bəhanə göstərilərək Azor adalarında həbs olundu. Ardından monastıra qapanan kraliça Mariya Fransiska kralla olan evliliyinin tamamlandmadığını iddia edərək həmin ilin sentyabrında kraldan boşandı və hakimiyyəti əlində toplayan taxt naibi qaynıyla bir neçə ay sonra evləndi. Sürgündə həbsdə tutulan kral səhhətinin pozulmasının ardından Lissabon yaxınlığındakı Sintra qalasına gətirildi və 1683-cü ildə burada həbsdə vəfat etdi. == Mənbə == Chisholm, Hugh, ed. (1911).

VI Aleksandr (ing. Pope Alexander VI) və ya Rodriqo Borciya (isp. Rodrigo de Borja) (güm. 1 yanvar 1431 – 18 avqust 1503, Roma, Papa dövləti) — Roma papası. Araqon krallığına bağlı Xativa şəhərində məşhur Borciya ailəsində dünyaya gəldi. Bolonya Universitetində təhsilini tamamlamasının ardından dekan olaraq kilsə xidmətinə başladı. 1455-cı ildə dayısının III Kalliks adıyla Roma papası seçilməsinin ardından öncə kardinal, bir il sonra Roma-katolik kilsəsinin vitse-kansleri oldu. Dayısından sonra gələn 4 papanın dövründə də bu vəzifəsində qaldı və bu müddət ərzində kilsə daxilində nüfuz və var-dövlət qazandı. 1492-ci ildə VI Aleksandr adını alaraq Roma papası seçildi. 1493-cü ildə yazdığı fərmanlarla İspaniyanın Yeni Dünya üzərindəki nüfuzunu təsdiqlədi.

VI Corc (ing. George VI, əsl adı Albert Frederik Artur Georq, 14 dekabr 1895[…], Norfolk qraflığı – 6 fevral 1952[…], Sandrinqem sarayı[d], Norfolk qraflığı) — Böyük Britaniyanın və onun dominionları olan Kanada, Avstraliya və Cənubi Afrikanın 11 dekabr 1936-cı ildən vəfatına qədər kralı. Vindzorlar sülaləsindəndir. O Hindistanın sonuncu imperatoru (22 iyun 1948-ci ilədək), İrlandiyanın sonuncu kralı (18 aprel 1949-cu ilədək) və Millətlər Birliyinin birinci sədri olmuşdur. == Həyatı == Kral V Corcun ikinci oğlu kimi o həmişə böyük qardaşı Eduardın kölgəsində olmuş və taxt-taca sahib olmağı heç düşünməmişdir. Birinci dünya müharibəsində kral hərbi donanmasında xidmət etmiş, müharibədən sonra isə kral evinin ictimai fəaliyyətlərində iştirak etmişdir. 1923-cü ildə o Elizabet Bouz-Layonla evlənmiş, bu evlilikdən iki qızı dünyaya gəlmişdir – gələcək kraliça Elizabet və şahzadə Marqaret. 1936-cı ildə atası V Corcun vəfatından sonra böyük qardaşı Uels şahzadəsi Devid VIII Eduard adı ilə yeni varis elan edildi. Bir il keçməmiş o amerikalı və iki dəfə ərdə olmuş Uollis Simpsonla ailə həyatı qurmaq istədiyini bildirdi. Lakin, baş nazir Stenli Bolduin buna etiraz edərək, kralın Anqlikan kilsəsinin başçısı olduğu üçün boşanmış qadınla evlənə bilməyəcəyini xatırlatdı.

VI David Narın (1225, Gürcüstan – 1293, Kutaisi) — Səlcuq-Baqrationi sülaləsinə mənsub gürcü kralı. Gürcüstan krallığını 1245-1259-cu illəri arasında idarə etmiş, Monqol imperatorluğunun onu qovmasından sonra 1259-cu ildən ölümünə qədər İmereti krallığının hökmdarı olmuşdur. == Həyatı == Kraliça Rusudan ilə Anadolu Səlcuq Dövləti hökmdarı II Qılınc Arslanın nəvəsi olan səlcuqlu şahzadəsi Qiyasəddin Türkanşahın oğlu olaraq 1225-ci ildə dünyaya gəlmişdir. Monqol işğalından sonra paytaxt Tiflisi tərk edərək Kutaisiyə qaçan Kraliça Rusudan 1230-cu ildə oğlunu vəliəhd elan edir.Rusudan özündən sonra qardaşı oğlunun taxta keçməsinə maneə törətmək üçün onu Səlcuq sultanı II. Qiyasəddin Keyxosrovun sarayına əsir olaraq göndərdi. Öz oğulunu da Moğollar tərəfindən qanuni kral olaraq tanınmaq üzrə Qızıl Orda hökmdarı Batı xanın sarayına göndərdi. Rusudan 1245-ci ildə ölüncə onun yerinə taxta VI David keçdi. Ondan əvvəl taxta keçməsi lazım olan VII David ortalarda görünmədiyindən Gürcü zadəganları bu keçişi təsdiqlədilər. Ancaq Moğol hökmdarlarından Küyük xan VII Davidi də kral təyin etdi,beləliklə krallıq iki kral tərəfindən 1259-cu ilə qədər idarə olundu. VI David Narın 1259-cu ildə Monqol boyunduruğuna qarşı üsyan qaldırıb məğlub oldu və Kutaisiyə qaçdı. Beləliklə ölkə iki yerə bölündü.

VI Eduard (d. 12 oktyabr 1537 — ö. 6 iyul 1553) — İngiltərə və İrlandiyanın Tüdor sülaləsindən olan üçüncü kralıdır. 10 yaşında İngiltərə taxtına keçsə də, hakimiyyəti 6 il davam etmişdir. == Uşaqlıq illəri == Şahzadə Eduard 12 oktyabr 1537 tarixində Hampton Sarayında dünyaya gəldi. VIII Henrinin Jane Seymour`dan doğulan yeganə vəliəhdi idi. Bu səbəbdən paytaxtın bütün kilsələrdə şükran ilahiləri oxundu. 15 oktyabr tarixində xaç suyuna salındı və bu mərasim əsnasında atası tərəfindən Cornwall və Chester hersoqu elan edildi. Bütün bunlara baxmayaraq anası Kraliça Jane doğumdan sonra ağır xəstələndi. Hətta oğlunun vəftiz mərasiminə qatıla bilmədi və 24 oktyabr 1537 tarixində vəfat etdi.

VI Ferdinand (isp. Fernando VI) və ya Adil Ferdinand (isp. Fernando el Justo) (23 sentyabr 1713[…], Madrid – 10 avqust 1759[…]) — Burbon sülaləsinə mənsub üçüncü İspaniya kralı. == Bioqrafiyası == Ögey anası Elizabet Farnesenin ona qarşı olan düşmən münasibətindən ötəri hökumətin işlərində iştirak etməyənə qədər ömrünün 33-cü ilində taxtdan qalxdı. Zərif bir xasiyyəti və melankoliyasından əziyyət çəkən, ağıllı və enerjili həyat yoldaşı Barbara, Portuqaliya kralı qızı V Juan. Ferdinandın təsirinə tabe idi. Bir ovçu bacarığına görə tərifləndikdə cavab verdi: "Heç bir şey edə bilməsəm çətin olardı." 1758-ci ildə həyat yoldaşının ölümü kral üçün ağır bir zərbə idi, ruhi xəstə idi və qısa müddətdə sağalmağa bacardı. == Hakimiyyətin siyasi tərəfi == Ferdinandın hökumət işçilərinə maliyyə ilə əlaqəli olan markiz de Ensenada, xarici siyasətə nəzarət edən Baş nazir Xose de Karvaxal, kralın etirafçısı Ravaqo və müğənni Farinelli, V Filip keçmiş müşavir. Karvaxalın keçmiş müşaviri, İspaniya ilə İngiltərə arasında dostluq münasibətləri qorumağa çalışdı; ölümündən sonra (1754) İngiltərənin düşməni olan Ensenade, istefasının səbəbi olan Fransa ilə yaxınlaşmaqda israr etdi. Ferdinand beynəlxalq münasibətlərdə neytral qalmağı arzuladı və narahatlıqlarını ordu, donanma, məhkəmə və idarəetmə sistemindəki islahatlara, kənd təsərrüfatının, sənayenin və ticarətin canlandırılmasına, elmi və bədii təhsilin inkişafına yönəltdi.

VI Flipp Burbon (30 yanvar 1968[…], Madrid) - 19 iyun 2014-ci ildən İspaniya kralı, I Xuan Karlosun oğlu. == Həyatı == VI Flipp 1968-ci ilin 30 yanvarında Madriddə anadan olmuşdur. 2014-cü ilin 19 iyununda atası Xuan Karlosun taxtdan oğlunun xeyrinə əl çəkməsindən sonra İspan kralı olmuşdur. İspan Burbonları sülaləsindəndir. == Həyatının erkən illəri == Flipp Madriddə doğuldu, ailənin üçüncü uşağı idi, İnfante Xuan Karlosun və Yunanıstanın və Danimarka şahzadəsi Sofiyanın tək oğlu idi. Onun Xaç suyuna salınma zamanı tam adı belə olmuşdur: Flipp Xuan Pablo Alfonso de Todos Los Santus. Bu adın mənası İspaniyanın birinci Burbon Kralı V Flippin, atası Xuan Karlosun, ana babası Yunanıstan və Danimarkanın kralı Kral Paul və de Todos Los Santusuna - "Bütün Müqəddəslər" hissələrindən ibarətdir. O, doğulan zaman atası kral deyildi, lakin o şahzadə kimi hazırlandı. Onun 8 yaşı olan zaman İspaniyanı idarə edən General Fransisko Franko öldürüldü. Bununla da onun atası taxt-taca yiyələndi.

VI Corc (ing. George VI, əsl adı Albert Frederik Artur Georq, 14 dekabr 1895[…], Norfolk qraflığı – 6 fevral 1952[…], Sandrinqem sarayı[d], Norfolk qraflığı) — Böyük Britaniyanın və onun dominionları olan Kanada, Avstraliya və Cənubi Afrikanın 11 dekabr 1936-cı ildən vəfatına qədər kralı. Vindzorlar sülaləsindəndir. O Hindistanın sonuncu imperatoru (22 iyun 1948-ci ilədək), İrlandiyanın sonuncu kralı (18 aprel 1949-cu ilədək) və Millətlər Birliyinin birinci sədri olmuşdur. == Həyatı == Kral V Corcun ikinci oğlu kimi o həmişə böyük qardaşı Eduardın kölgəsində olmuş və taxt-taca sahib olmağı heç düşünməmişdir. Birinci dünya müharibəsində kral hərbi donanmasında xidmət etmiş, müharibədən sonra isə kral evinin ictimai fəaliyyətlərində iştirak etmişdir. 1923-cü ildə o Elizabet Bouz-Layonla evlənmiş, bu evlilikdən iki qızı dünyaya gəlmişdir – gələcək kraliça Elizabet və şahzadə Marqaret. 1936-cı ildə atası V Corcun vəfatından sonra böyük qardaşı Uels şahzadəsi Devid VIII Eduard adı ilə yeni varis elan edildi. Bir il keçməmiş o amerikalı və iki dəfə ərdə olmuş Uollis Simpsonla ailə həyatı qurmaq istədiyini bildirdi. Lakin, baş nazir Stenli Bolduin buna etiraz edərək, kralın Anqlikan kilsəsinin başçısı olduğu üçün boşanmış qadınla evlənə bilməyəcəyini xatırlatdı.

VI Henri (ing. Henry VI of England) (6 dekabr 1421, Vindzor sarayı – 21 may 1471, London qalası) — İngiltərə və Fransa (de-yure) kralı. Atası V Henrinin ölümünün ardından hələ 9 aylıq körpə ikən İngiltərə, bir ay sonra babası VI Çarlzın vəfatından sonra isə Fransa kralı elan edildi. Ancaq İngiltərə-Fransa arasında Yüzillik müharibə hələ də davam edirdi və bu səbəblə, dayısı olan VII Çarlz onun Fransa taxtındakı hüququnu tanımadı. Bununla yanaşı, VI Henri Fransa kralı olaraq tacqoyma mərasimi keçirilən yeganə İngiltərə kralıdır (1431). Onun səltənətinin ilk illəri bəzi saray əyanlarının ağalığında keçdi və ingilislərin Fransadakı nüfuzu artdı. 1437-ci ildə o, artıq həddi-büluğa çatmış və ölkə idarəsini ələ almaq niyyətində idi. Ancaq bu dəfə də baş verən hərbi, iqtisadi və diplomatik böhranlar onun dövlət məsələlərini ələ almasına mane oldu. Atasından fərqli olaraq çəkincək, passiv və sülhpərəst xarakteri olan VI Henri bəzi anlarda atası kimi əqlən özünü itirirdi. Onun hakimiyyəti əlində tuta bilməməsi Fransadakı ingilis mülklərinin tədricən itirilməsinə səbəb oldu.

VI Mehmed Vəhidəddin (osman. محمد سادس وحیدالدین) (14 yanvar 1861[…], İstanbul – 16 may 1926[…], San-Remo, Liquriya) — son Osmanlı sultanı və 115-ci İslam xəlifəsi. == Həyatı == === İlk illəri === 14 yanvar 1861-ci ildə Dolmabağça sarayında dünyaya gəlmişdir. Atası Sultan Əbdülməcid, anası isə Gülüstü Qadınəfəndidir. 6 aylıqkən atası, 4 yaşında isə anası vəfat etmiş, bu səbəblə atasının digər xanımı olan Şayəstə xanımın himayəsində böyümüşdür. 1870-ci ildə Dolmabağça sarayında keçirilən mərasimlə Süleyman Əfəndi, Cəlaləddin Əfəndi, Səlahəddin Əfəndi, İzzəddin Əfəndi və Münirə Sultanın oğlu Sultanzadə Ələddin bəylə birlikdə sünnət edildi. Aldığı saray təhsili və Fateh mədrəsəsində aldığı bəzi dərslərlə özünü yetişdirdi. Böyük qardaşı Sultan Əbdülhəmid taxta çıxdıqdan sonra ona hədiyyə etdiyi Çəngəlköy köşkündə məskunlaşdı və taxta çıxanadək burada yaşadı. Bu səbəblə yaşadığı bu köşk Vahidəddin köşkü adlanmağa başlandı. Dövrün Osmanlı vəliəhdi Yusif İzzəddin Əfəndinin gözlənilməz ölümünün ardından (1 fevral 1916) Osmanlı taxtının rəsmi vəliəhdi elan edildi.

VI Mehmed Vəhidəddin (osman. محمد سادس وحیدالدین) (14 yanvar 1861[…], İstanbul – 16 may 1926[…], San-Remo, Liquriya) — son Osmanlı sultanı və 115-ci İslam xəlifəsi. == Həyatı == === İlk illəri === 14 yanvar 1861-ci ildə Dolmabağça sarayında dünyaya gəlmişdir. Atası Sultan Əbdülməcid, anası isə Gülüstü Qadınəfəndidir. 6 aylıqkən atası, 4 yaşında isə anası vəfat etmiş, bu səbəblə atasının digər xanımı olan Şayəstə xanımın himayəsində böyümüşdür. 1870-ci ildə Dolmabağça sarayında keçirilən mərasimlə Süleyman Əfəndi, Cəlaləddin Əfəndi, Səlahəddin Əfəndi, İzzəddin Əfəndi və Münirə Sultanın oğlu Sultanzadə Ələddin bəylə birlikdə sünnət edildi. Aldığı saray təhsili və Fateh mədrəsəsində aldığı bəzi dərslərlə özünü yetişdirdi. Böyük qardaşı Sultan Əbdülhəmid taxta çıxdıqdan sonra ona hədiyyə etdiyi Çəngəlköy köşkündə məskunlaşdı və taxta çıxanadək burada yaşadı. Bu səbəblə yaşadığı bu köşk Vahidəddin köşkü adlanmağa başlandı. Dövrün Osmanlı vəliəhdi Yusif İzzəddin Əfəndinin gözlənilməz ölümünün ardından (1 fevral 1916) Osmanlı taxtının rəsmi vəliəhdi elan edildi.

Məhəmməd VI bən Əl-Həsən (ərəb. الملك محمد السادس للمغرب‎‎‎; 21 avqust 1963[…], Rabat) — 1999-cu ildən Mərakeşin kralı. == Həyatı == Məhəmməd VI bən Əl-Xəsən 21 avqust 1963-cü ildə Mərakeşin paytaxtı Rabat şəhərində anadan olmuşdur. Ələvilər sülaləsinə aiddir. 2002-ci ilin martında 24 yaşlı İT mütəxəssisi Lalla Salma adlı xanımla evlənib. 2018-ci ildə onlar boşandılar, cütlüyün yollarının ayrılmasına nəyin səbəb olduğu bilinmir. Mərakeş kralı II Həsənin böyük oğludur. Ailədə ikinci uşaqdır. 1999-cu ildə atasının ölümündən sonra Məhəmmədin inauqurasiyası keçirilib və orada onu əhaliyə iqtisadiyyatı inkişaf etdirəcəyi vədlərinə görə “yoxsulların kralı” kimi təqdim ediblər. Ələvilər sülaləsinin 18-ci kralıdır.

VI Pavel (Covanni Battista Montini, 26 sentyabr 1897[…] – 6 avqust 1978[…]) — Roma Papası (1963–1978), başçılığın altında İkinci Vatikan məclisinin ikinci sessiyası keçirilmişdir. 1965 ildə Konstantinopolun yunan pravoslav patriarxı I Afenaqorla birgə Qərbi və Şərqi Kilsələrin 1054 il qarşılıqlı ittihamlarını ləğv etdi. Mülki və kanonik hüququ, habelə teologiya və fəlsəfə üzrə elmi dərəcə almış, 1923 ildə Varşavada xidmət etmişdir. 1954 ildə Milan arxiyepiskopu olmuş, 1958 ildə kardinal rütbəsi aldı. 1964 ildə İordaniya və İsraildə, növbəti ildə ABŞ-də olmuşdur. 1967 ildə Nikolay Podqornı və İosip Broz Tito ilə görüşmüş, Macarıstan kommunist hökumətilə danışıqlar aparmışdır.

VI Piy (lat. Giannangelo Braschi;25 dekabr 1717[…], Çezena, Papa dövləti – 29 avqust 1799[…], Valans, Birinci Fransa Respublikası) — Roma papası.

VI Ptolemey Filometor (yun. Πτολεμαίος Στ' Φιλομήτωρ; e.ə. 184 – e.ə. 145, Suriya) — Ptolemeylər sülaləsindən ellinizm dövrünə aid firon hökmdar, V Ptolemey Epifananın böyük oğlu, VIII Ptolemey II Everqatın qardaşı, bacısı II Kleopatra ilə ilk nigahdan olan VII Ptolemey və III Kleopatranın atası.

VI Ptolemey Filometor (yun. Πτολεμαίος Στ' Φιλομήτωρ; e.ə. 184 – e.ə. 145, Suriya) — Ptolemeylər sülaləsindən ellinizm dövrünə aid firon hökmdar, V Ptolemey Epifananın böyük oğlu, VIII Ptolemey II Everqatın qardaşı, bacısı II Kleopatra ilə ilk nigahdan olan VII Ptolemey və III Kleopatranın atası.

VI Qustav və yaxud tam adı ilə Oskar Fredrik Vilhelm Olaf Qustav Adolf (11 noyabr 1882[…], Stokholm kral sarayı[d], Stokholm leni[d] – 15 sentyabr 1973[…]), idarəetmədə söz sahibi olan son İsveç kralıdır. == Həyatı == İsveç kralı V Qustavın oğlu idi. 1902-ci ildə orduya girdi, 1932-ci ildə generallığa yüksəldi. Uppsala Universitetində təhsil gördüyü illərdə başlayan arxeologiya marağı həyatı boyunca davam etdi. 1920-ci illərdə Yunanıstan, İtaliya və Kiprdə arxeoloji araşdırma gəzintilərinə qatıldı. İsveçdəki qədim abidələr haqda məqalələr yazdı. Dünyada Asiya qab-qacaqlarından ibarət olan ən böyük xüsusi kolleksiyalardan birinə sahib olan Qustav, Çin farforları mövzusunda mütəxəssis idi. 88 yaşında, İtaliyanın Akvarossa şəhərindəki Etrusk xarabalıqlarında davam etdirilən qazıntı işlərinə qoşuldu. == Ailəsi və hakimiyyət dövrü == 1920-ci ildə ölən ilk arvadı Connaught şahzadəsi Marqaretadan beş uşağı oldu. Ən böyük oğlu Vasterbotten hersoqu Qustav Adolfu varis elan etdi.

Vaçıravudx, və ya VI Rama , və ya Phra Bat Somdet Phra Poramentharamaha Vajiravudh Phra Mongkut Klao Chao Yu Hua (tay พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาวชิราวุธฯ พระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว), və ya Phra Bat Somdet Phra Ramathibodi Si Sintharamaha Vajiravudh Phra Mongkut Klao Chao Yu Hua (tay พระบาทสมเด็จพระรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราวุธฯ พระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว) (Banqkok, 1 yanvar 1881 - Banqkok, 25 noyabr 1925) - 1910-ci ildən 1925-ci ilədək Tailand kralı. == Həyatı == Qardaşı Vəzir Nahid vəfat etdikdən sonra taxt-taca sahib olub. O, 1910-cu ildə atası Kral Chulalongkornun siyasətini davam etdirməyə başladı. Onun hakimiyyəti dövründə ölkə Qərbi texnologiyasını idxal etməyə, investisiya yatıraraq kənd təsərrüfatını inkişaf etdirməyə nail oldu.

VI Ramzes (e. ə. XII əsr – təq. e.ə. 1136) — Qədim Misir fironu. III Ramzesin oğlu.Hakimiyyətə V Ramzesi devirərək gəlmişdir.E.ə 1142-1135-ci illərdə hökümdarlıq edib. == Dövründə == Misirdə liviyalıların yeni üsyanı nəticəsində daxili çəkişmələr güclenir. Güman ki, bu illərdə yeni infeksion xəstəlik epidemiyası yayılmışdır. İmperiya Nubiyanı çıxmaq şərti ilə bütün xarici torpaqlarından məhrum olur. Mumiyası Çarlar diyarında dəfn edilir.

VI Vaxtanq və ya Hüseynqulu xan (gürc. ვახტანგ VI) — XVIII əsr Kartli çarı, Gürcüstan dövlət xadimləri arasında ən məşhurlarından biri olmuş və ölkədə islahatlar etmişdir. Vaxtanq İslamı qəbul etmişdi. Hüseynqulu xan kimi tanınırdı. == Həyatı == 15.9.1675də şahzadə Levanın və ilk həyat yoldaşı Tuta Qurielinin oğlu olaraq doğuldu. 1703-1714cü illər arasında qəyyum kimi hakimiyyətdə olmuşdu. 1707-1709cu illərdə "Vaxtanq qanunları" toplusunu yayımladı. 1714-cü ildə çar olmaq üçün İrana getsə də müsəlman olmadığı üçün qəbul olunmadı və həbs olundu. Qardaşı Yese yerinə çar qoyuldu. == Həbs illəri == Sulxan-Saba Orbelianini həbsdə ikən Fransa kralı XIV Lüdovikə səfir göndərib yardım istəyən çar eyni yardımı papa XIII İnnokentivə VI Karldan da istəmişdi.

VI Karl (fr. Charles VI) və ya Dəli Karl (fr. Charles le Fol) (3 dekabr 1368, Paris – 21 oktyabr 1422, Paris) — Fransa kralı. Öz əqli zəifliyi və bəzi psixiatrik tutmaları ilə iqtidar gücü zəifləməyə başladı. Azenkur döyüşündəki ağır məğlubiyyətinin ardından İngiltərə kralı və kürəkəni olan V Henrini öz varisi elan etməyə məcbur oldu. Üstəlik onu kral naibi edərək krallığı bilavasitə ingilislərə təslim etdi. Buna baxmayaraq V Henri ondan bir neçə ay öncə vəfat etmiş, bu səbəblə ölkədəki Valualılar ingilislərə qarşı siyasi mübarizəni davam etdirdilər. == Mənbə == Potter, Philip J., Kings of the Seine: The French Rulers from Pippin III to Jacques Chirac, 2006, PublishAmerica, Baltimore, ISBN 978-1-4137-8857-0 William W. Kibler; Grover A. Zinn (1995). Medieval France: An Encyclopedia. Psychology Press.

VI İvan (rus. Иван VI) və ya İoann Antonoviç (rus. Иоа́нн Анто́нович; 12 (23) avqust 1740, Sankt-Peterburq – 5 (16) iyul 1764, Şlisselburq[d], Sankt-Peterburq quberniyası[d]) — Romanovlar sülaləsinin Braunşveyq qolundan olan Ümumrusiya imperatoru. O, 1740-cı ilin oktyabrından 1741-ci ilin noyabrına qədər hökmranlıq etmişdir. Formal olaraq, bir yaşında əvvəlcə Bironun, sonra isə öz anası Anna Leopoldovnanın regentliyi altında hökmranlıq edirdi. Körpə imperatoru Yelizaveta Petrovna devr etdi, demək olar ki, bütün həyatını biradamlıq kamerada keçirdi və artıq II Yekaterinanın çarlığı zamanı onu azadlığa buraxmaq cəhdi baş verərəkən 23 yaşında mühafizəçilər tərəfindən öldürüldü. Rəsmi sağ ikən olan mənbələrdə o, III İoann kimi qeyd olunurdu, yəni ki hesablama birinci rus çarı İvan Qroznıdan aparılırdı; daha sonrakı tarixşünaslıq yazılarında hesablamanı I İvan Kalitadan başlayaraq onu VI İvan (İoann) adlandırmaq ənənəsi yarandı. == Hökmranlığı == İoann Antonoviç avqustun 12-də anadan olub. Onun ad qoyulan günü 23 avqusta (başçı İoann Predteçinin edam günü) təsadüf etdi. İmperatriçə Anna İvanovnanın vəfatından sonra Anna Leopoldovnanın (Anna İvanovnanın əmisi qızı) və şahzadə Anton Ulrix Braunşveyqin oğlu iki aylıq İvan Antonoviç Kurlyandiya hersoqu Bironun regentliyi altında imperator elan edildi.

VI əsr — 500-cü ilin ilk günündən sonra başlayır. İlk günü 500-cü ilin 1 yanvar tarixi, son günü isə 599-cu ilin 31 dekabrıdır. VI əsrdən sonra isə VII əsr gəlir.

Grand Theft Auto VI — Hazırda Rockstar Games tərəfindən inkişaf etdirilməkdə olan videooyun. Grand Theft Auto oyun seriyasının səkkizinci hissəsidir, Grand Theft Auto V (2013) oyunun davamıdır. Uzun müddət davam edən fərziyyə və sızmalardan sonra Rockstar 2022-ci ilin fevral ayında oyun üzərində işlədiyini təsdiq etdi. Oyunun tamamlanmamış versiyasından olan görüntülər sentyabr ayında sızdırılaraq, videooyun tarixində ən böyük sızdırılma hadisəsi kimi qeyd olundu.

Katolikos VIII Davud - Albanların LXI katolikosu. == Katolikosluğu == Kürsüyə çıxma tarixi bəlli deyil. Gəncəsər monastırında katolikos siyahısında göstərilir.

Katolikos VIII İohannes - Albanların LXVII katolikosu. == Katolikosluğu == Katolikos VII İohannesin qardaşı oğlu. Həsən Cəlal nəslindən katolikos taxtına çıxan ikinci şəxs idi. Katolikos III Qriqorisdən sonra taxta çıxmışdır. 1441-ci ildə bu kürsüyə çıxmışdı. Gəncəsər monastırında katolikos siyahısında göstərilir.

Katolikos VII Davud — Albanların XXXXIII katolikosu. == Katolikosluğu == Katolikos VI Davuddan sonra taxta çıxıb və altı il taxtda oturub. Moisey Kalankatlı qeyd edir ki, onun katolikosluğa namizədliyini erməni katolikosu I Ananiya təqdim etişdir.

Katolikos VII Simeon — Albanların LXXXXIII yaxud LXXXXIV katolikosu. == Katolikosluğu == Ləqəbi "kiçik" idi.Gəncəsər monastırında katolikos siyahısında göstərilmir. Katolikos XI İohannesin seperatçı və ruspərəst meylinə görə İbrahim xan İsraili katolikos kimi təsdiqlədi və Gəncə yepiskopluğunu ona verdi. İsrail 1806-cı ilədək İbrahim xan tərəfindən katolikos kimi dəstəkləndi və Amaras monastırı ona verildi. Bir tərəfdən də Katolikos VII Simeonun yurisdiksiyasını tanıdığını elan edən xan bununla məliklərin gücünü azaltmağı özünə məqsəd qoymuşdu. Yeris Mankants monastırı ona verilmişdi.

Katolikos VII İohannes - Albanların LXIII katolikosu. == Katolikosluğu == Həsən Cəlalın oğlu idi. Bu nəsildən olan ilk katolikosdur. 1420-ci ildə kürsüyə çıxmışdır. Gəncəsər monastırında katolikos siyahısında göstərilir.

Katolikos VI Davud — Albanların XXXXII katolikosu. == Katolikosluğu == Katolikos Qagikdən sonra kürsüyə çıxıb və yeddi il kürsüdə oturub. Katolikos VI Davud Qəbələ yepiskopluğundan seçilmişdi.

Katolikos VI Simeon - Albanların LXXXVII yaxud LXXXVIII katolikosu. == Katolikosluğu == Albanların müstəqil katolikosu idi. Erməni Qriqorian Kilsəsi tərəfindən qəbul olunmur. Gəncəsər monastırında katolikos siyahısında göstərilmir. 1676-cı ildə Katolikos IV Yakob Julfalı tərəfindən Katolikos II İyeremiya təsdiqlənmişdi. Lakin bu qərar Səfəvi sarayı tərəfindən diqqətə alınmayaraq yerinə Simeon təyin olundu. Erməni katolikosu Katolikos I Yeliazar Ayntabsi özü şəxsən Gəncəsər monastırına gələrək onu lənətləmişdi. Onun yerinə gələn Katolikos Nahapet də Simeonu təsdiqləmədi. Simeon 1701-ci ildə vəfat etdi.

Katolikos VI İohannes — Albanların LV katolikosu. == Katolikosluğu == Katolikos III Stepannosdan sonra kürsüyə gəlmişdi. Əsl adı Vrtanes olub Bjni kəndindən idi. Katolikoslar nəslindən olduğu deyilən Vrtanes Gəncədə Əmir Əmiran Ömər tərəfindən katolikos təyin olunmuşdu və ona İohannes adı ilə kürsü verilmişdi. Bu hadisənin keçirilməsi əmirin əmri ilə təmtəraqla qeyd edilmişdi. == Son dövrləri == Katolikosluğun son dövrlərini Çarekvəng monastırında keçirən İohannes Atabəylər dövlətinin içində gedən müharibələr səbəbi ilə Mxarqrdzeli knyazlarının dəvəti ilə qərbə keçdi və Həmşivəng kompleksi tikilməyə başlandı[mənbə göstərin].

Sankt-Peterburq metrosunun 1-ci xətti — Sankt-Peterburq metrosunun xətlərindən biridir. SSRİ dövründə, 15 noyabr 1955-ci ildə açılıb. Xəttin uzunluğu 29.57 km-dir və 19 stansiyadan ibarətdir.

Kral VII Haakon dənizi (norv. Kong Haakon VII Hav) - Cənub okeanının akvatoriyasında, Antarktidanın şərqində yerləşir. Dəniz Ueddell dənizi ilə Lazarev dənizi arasında qərarlaşır. Sahilində Şahzadə Marta sahili və Fimbul Şelf buzlağı yerləşir. İlin böyük qismi buzla örtülü olur. Dəniz 27 yanvar 1820-ci ildə F.F.Velinhauzen tərəfindən kəşf edilmişdir. Dəniz Norveçin İsveçdən ayrılmasından sonra ilk kral olmuş VII Haakonun şərəfinə adlandırılmışdır.

Lev Semyonoviç Vıqotski (rus. Лев Семёнович Выготский; 17 noyabr 1896, Orşa, Mogilyov quberniyası[d] – 10 iyun 1934[…], Moskva) — görkəmli sovet psixoloqu. == Həyatı == Vıqotski ilk dəfə mühitin uşağın psixikasına təsirinin konkret mexanizmini göstərmişdir. Belə vacib mexanizmi o, interiorizasiyada görürdü. Göstərirdi ki, hər bir ali psixi funksiya iki dəfə təzahür edir. I dəfə xarici – interpsixika kimi, II dəfə daxili – intrapsixi kimi. Vıqotski psixi inkişafa uyğun olaraq yeni yaş dövrlərini müəyyənləşdirir. Dövrləşmənin kriteriyası kimi Vıqotski mənalılığı və dinamikanı ayırır. O, inkişaf və təlim arasındakı qarşılıqlı əlaqəni araşdırarkən yaxın inkişaf zonası ideyasını irəli sürür. Göstərir ki, təlim inkişafetdirici ola bilər.

Mixail VIII Paleoloq (yun. Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγος; 1224, Nikeya imperiyası – 11 dekabr 1282, Trakiya) — 1259–1282-ci illərdə hakimiyyətdə olmuş Bizans imperatoru. VIII Mixayil 1453-cü ildə Konstantinopolun Osmanlı İmperiyası tərəfindən fəthinə qədər mövcud olmuş Paleoloq sülaləsinin banisidir. 1261-ci ildə VIII Mixayil Konstantinopol şəhərinin Dördüncü səlib yürüşü zamanı yaranmış Latın İmperatorluğunun əlində alaraq Bizans İmperatorluğunu yenidən qurmuşdur. == Həyatı == === 1223–1258 === VIII Mixayil domestik (Bizans ordusu generalı) olan Andronik Douk Kamnen Paleoloqun və Teodora Angelina Paleoloqinanın oğlu kimi anadan olmuşdur. Ana tərəfdən keçmiş Bizans imperatoru III Aleksey Angelin nəvəsidir. Onun ailəsi imperator nəslindən gəlirdi və ailəsinin Dükilər, Angellər, Komnenlər kimi sülalələrlə əlaqəsi vardı. Gənc yaşlarda tanınmağa və Nikeya İmperatorluğu içərisində sürətlə yüksəlməyə başlamışdır. III Iohannın qohumu olan Teodora Dukayna Vtatzina ilə evlənmişdir. 1256-cı ildə Mixayil Anadolu Səlcuqlu Dövləti imperatoru olan II İzəddinin təmsilçiləri ilə bir üsyan planlamaqla ittiham olunmuşdur.

Naxçıvan Ali Məclisinin VI çağırışı — 9 fevral 2020-ci ildə baş tutan Naxçıvan Ali Məclisinə seçkilər əsasında formalaşdırılmış parlament. Ali Məclisin 45 deputatından 42-si Yeni Azərbaycan Partiyasının üzvü, 1-i Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası üzvü, 2-si isə bitərəf idi. 20 iyun 2020-ci ildə Hüseyn Həşimlinin və 18 noyabr 2022-ci ildə Nazim Bababəylinin vəfat etməsiylə deputatların siyasi partiya mənsubiyyətləri üzrə dağılma belə olmuşdur: 41 nəfər Yeni Azərbaycan Partiyası üzvü, 1 nəfər Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası üzvü və 1 nəfər bitərəf. Ali Məclisin 45 deputatından 10-u qadın, 35-i isə kişidir. 20 iyun 2020-ci ildə Hüseyn Həşimlinin və 18 noyabr 2022-ci ildə Nazim Bababəylinin vəfat etməsiylə deputatların cinsiyyət üzrə dağılış sayı belə olmuşdur: 33 nəfər kişi və 10 nəfər qadın. 2020-ci ilin fevralın 24-də Ali Məclisin VI çağırışının birinci sessiyası baş tutmuşdur. Sesiyada VI çağırış Ali Məclisin sədri Yeni Azərbaycan Partiyası Naxçıvan Muxtar Respublika Təşkilatının sədri Vasif Talıbov, sədrin birinci müavini isə Yeni Azərbaycan Partiyası üzvü Azər Zeynalov seçilmişdir. Naxçıvan Ali Məclisinin 21 dekabr 2022-ci ildə keçirilmiş təcili qapalı iclasında Ali Məclisin sədr müavini Azər Zeynalov Vasif Talıbovun səhhəti ilə əlaqədər Ali Məclisin sədri vəzifəsindən istefa verdiyini, lakin deputat kimi fəaliyyətinə davam edəcəyini açıqlamışdır. Yeni sədr seçilənədək sədr vəzifəsi müvəqqətən sədrin birinci müavini Azər Zeynalova həvalə edilmişdir. Naxçıvan Ali Məclisinin 16 may 2023-cü ildə keçirilmiş iclasında Anar İbrahimov Ali Məclisin sədr müavini vəzifəsinə seçilmişdir.

Naxçıvan Ali Məclisinin VI çağırışı — 9 fevral 2020-ci ildə baş tutan Naxçıvan Ali Məclisinə seçkilər əsasında formalaşdırılmış parlament. Ali Məclisin 45 deputatından 42-si Yeni Azərbaycan Partiyasının üzvü, 1-i Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası üzvü, 2-si isə bitərəf idi. 20 iyun 2020-ci ildə Hüseyn Həşimlinin və 18 noyabr 2022-ci ildə Nazim Bababəylinin vəfat etməsiylə deputatların siyasi partiya mənsubiyyətləri üzrə dağılma belə olmuşdur: 41 nəfər Yeni Azərbaycan Partiyası üzvü, 1 nəfər Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası üzvü və 1 nəfər bitərəf. Ali Məclisin 45 deputatından 10-u qadın, 35-i isə kişidir. 20 iyun 2020-ci ildə Hüseyn Həşimlinin və 18 noyabr 2022-ci ildə Nazim Bababəylinin vəfat etməsiylə deputatların cinsiyyət üzrə dağılış sayı belə olmuşdur: 33 nəfər kişi və 10 nəfər qadın. 2020-ci ilin fevralın 24-də Ali Məclisin VI çağırışının birinci sessiyası baş tutmuşdur. Sesiyada VI çağırış Ali Məclisin sədri Yeni Azərbaycan Partiyası Naxçıvan Muxtar Respublika Təşkilatının sədri Vasif Talıbov, sədrin birinci müavini isə Yeni Azərbaycan Partiyası üzvü Azər Zeynalov seçilmişdir. Naxçıvan Ali Məclisinin 21 dekabr 2022-ci ildə keçirilmiş təcili qapalı iclasında Ali Məclisin sədr müavini Azər Zeynalov Vasif Talıbovun səhhəti ilə əlaqədər Ali Məclisin sədri vəzifəsindən istefa verdiyini, lakin deputat kimi fəaliyyətinə davam edəcəyini açıqlamışdır. Yeni sədr seçilənədək sədr vəzifəsi müvəqqətən sədrin birinci müavini Azər Zeynalova həvalə edilmişdir. Naxçıvan Ali Məclisinin 16 may 2023-cü ildə keçirilmiş iclasında Anar İbrahimov Ali Məclisin sədr müavini vəzifəsinə seçilmişdir.

Oleq Anatolyeviç Vinnik (ukr. Олег Анатолійович Винник) — Ukraynalı müğənni, bəstəkar və mahnı müəllifi(ukrayna və rus dillərində); Səhnə adı-OLEGG ilə Almaniya, Avstriya və İsveçrədə bir sıra tanınmış müziklların baş rollarının ifaçısı kimi məşhurluq qazanmışdı.

Renium (VI) oksid ReO3 – qeyri-üzvi birləşmədir. Suda həll olmayan tünd-qırmızı kristallardır == Fiziki xassələri == Renim (VI) oksid kub sistemin tünd qırmızı paramaqnit kristallarını, fəza qrupu Pm3m, hüceyrə parametrləri a = 0.3734 nm, Z = 1 əmələ gətirir. == Alınması == Renium (VII) oksidin kommutasiya reaksiyası nəticəsində alınır: 3 R e 2 O 7 + R e → 250 − 300 o C , N 2 7 R e O 3 {\displaystyle {\mathsf {3Re_{2}O_{7}+Re\ {\xrightarrow {250-300^{o}C,N_{2}}}\ 7ReO_{3}}}} R e 2 O 7 + R e O 2 → 145 o C , N 2 3 R e O 3 {\displaystyle {\mathsf {Re_{2}O_{7}+ReO_{2}\ {\xrightarrow {145^{o}C,N_{2}}}\ 3ReO_{3}}}} Renium (VII) oksidin karbonmonooksidlə reduksiya nəticəsində: R e 2 O 7 + C O → T o C 2 R e O 3 + C O 2 {\displaystyle {\mathsf {Re_{2}O_{7}+CO\ {\xrightarrow {T^{o}C}}\ 2ReO_{3}+CO_{2}}}} == Kimyəvi xəssələri == Renim (VI) oksid qızdırdıqda parçalanır: 3 R e O 3 → 300 o C , v a c u u m R e O 2 + R e 2 O 7 {\displaystyle {\mathsf {3ReO_{3}\ {\xrightarrow {300^{o}C,vacuum}}\ ReO_{2}+Re_{2}O_{7}}}} 8 R e O 3 → 400 o C , v a c u u m 4 R e O 2 + 2 R e 2 O 7 + O 2 {\displaystyle {\mathsf {8ReO_{3}\ {\xrightarrow {400^{o}C,vacuum}}\ 4ReO_{2}+2Re_{2}O_{7}+O_{2}}}} Qatı azot turşusu ilə oksidləşir: R e O 3 + H N O 3 → H R e O 4 + N O 2 ↑ {\displaystyle {\mathsf {ReO_{3}+HNO_{3}\ {\xrightarrow {}}\ HReO_{4}+NO_{2}\uparrow }}} Hava ilə təmasda olduqda oksidləşir: 4 R e O 3 + O 2 → 160 − 400 o C 2 R e 2 O 7 {\displaystyle {\mathsf {4ReO_{3}+O_{2}\ {\xrightarrow {160-400^{o}C}}\ 2Re_{2}O_{7}}}} Oksidləşdirici m:: 2 R e O 3 + H 2 O 2 → 2 H R e O 4 {\displaystyle {\mathsf {2ReO_{3}+H_{2}O_{2}\ {\xrightarrow {}}\ 2HReO_{4}}}} addələrin məhlulları ilə reaksiyaya daxil olduqda (azot turşusu, hidrogen peroksid, bromlu su və s.) renium turşusu alınır: Hidrogenlə reduksiya olunur: R e O 3 + 3 H 2 → 450 − 800 o C R e + 3 H 2 O {\displaystyle {\mathsf {ReO_{3}+3H_{2}\ {\xrightarrow {450-800^{o}C}}\ Re+3H_{2}O}}} == Tətbiqi == Renium oksidləri katalizator kimi üzvi və qeyri-üzvi sintezdə istifadə olunur. Həm də metalurqiyada materialın fiziki və kimyəvi xüsusiyyətlərini yaxşılaşdıran bir komponent kimi istifadə olunur. == Mənbə == Справочник химика / Редкол.: Никольский Б.П. и др.. — 2-е изд., испр. — М.-Л.: Химия, 1966. — Т. 1. — 1072 с. Справочник химика / Редкол.: Никольский Б.П. и др..

Rutenium (VIII) oksid – formulu RuO4 olan qeyri-üzvi birləşmədir. == Tarixi == Rutenium (VIII) oksid ilk dəfə Karl Klaus tərəfindən 1860-cı ildə kəşf edilmişdir. == Fiziki xassələri == Rutenum (VIII) oksid sarı-narıncı kristallar əmələ gətirir. Rutenium tetraoksid uçucu birləşmədir və asanlıqla sublimasiya olur. 100 ° C-dən çox qızdırıldıqda, partlayışla parçalanır. Güclü oksidləşdirici maddədir, ozon qoxusu verir, spirt ilə reaksiyaya daxil olduqda partlayış baş verir. Suda orta dərəcədə həll olunur, sulu məhlulları zəif bir turşudur pK1 =11.0. == Alınması == Rutenium qızdırıldıqda oksigenlə oksidləşir: R u + 2 O 2 → 1000 o C R u O 4 {\displaystyle {\mathsf {Ru+2O_{2}\ {\xrightarrow {1000^{o}C}}\ RuO_{4}}}} Ruteniumun kalium bromat ilə oksidləşməsi nəticəsində: 5 R u + 8 K B r O 3 + 4 H 2 S O 4 → 80 o C 5 R u O 4 + 4 B r 2 + 4 K 2 S O 4 + 4 H 2 O {\displaystyle {\mathsf {5Ru+8KBrO_{3}+4H_{2}SO_{4}\ {\xrightarrow {80^{o}C}}\ 5RuO_{4}+4Br_{2}+4K_{2}SO_{4}+4H_{2}O}}} Rutenium(IV) oksidi qızdırılaraq parçalanması nəticəsində: R u O 2 + O 2 → 700 − 1400 o C R u O 4 {\displaystyle {\mathsf {RuO_{2}+O_{2}\ {\xrightarrow {700-1400^{o}C}}\ RuO_{4}}}} Kalium tetroksarutenatın (VI) xlor ilə oksidləşməsindən: 2 R u O 2 → 1300 o C R u + R u O 4 {\displaystyle {\mathsf {2RuO_{2}\ {\xrightarrow {1300^{o}C}}\ Ru+RuO_{4}}}} K 2 R u O 4 + C l 2 → R u O 4 ↓ + 2 K C l {\displaystyle {\mathsf {K_{2}RuO_{4}+Cl_{2}\ {\xrightarrow {}}\ RuO_{4}\downarrow +2KCl}}} == Kimyəxi xassələri == Rutenum (VIII) oksid qızdırıldıqda parçalanır: R u O 4 → 100 o C R u O 2 + O 2 ↑ {\displaystyle {\mathsf {RuO_{4}\ {\xrightarrow {100^{o}C}}\ RuO_{2}+O_{2}\uparrow }}} Güclü oksidləşdiricidi. Xlorid turşusunun durulaşmış məhlulu ilə reaksiyaya daxil olur: R u O 4 + 10 H C l → H 2 [ R u C l 6 ] + 2 C l 2 ↑ + 4 H 2 O {\displaystyle {\mathsf {RuO_{4}+10HCl\ \xrightarrow {} \ H_{2}[RuCl_{6}]+2Cl_{2}\uparrow +4H_{2}O}}} 4 R u O 4 + 32 H C l → 2 ( R u C l 3 ⋅ R u C l 4 ] ↓ + 9 C l 2 ↑ + 16 H 2 O {\displaystyle {\mathsf {4RuO_{4}+32HCl\ {\xrightarrow {}}\ 2(RuCl_{3}\cdot RuCl_{4}]\downarrow +9Cl_{2}\uparrow +16H_{2}O}}} Qələvilərlə reaksiyaya daxil olur: 4 R u O 4 + 4 K O H → 4 K R u O 4 ↓ + O 2 ↑ + 2 H 2 O {\displaystyle {\mathsf {4RuO_{4}+4KOH\ {\xrightarrow {}}\ 4KRuO_{4}\downarrow +O_{2}\uparrow +2H_{2}O}}} 2 R u O 4 + 4 K O H → 100 o C 2 K 2 R u O 4 + O 2 ↑ + 2 H 2 O {\displaystyle {\mathsf {2RuO_{4}+4KOH\ {\xrightarrow {100^{o}C}}\ 2K_{2}RuO_{4}+O_{2}\uparrow +2H_{2}O}}} 2 R u O 4 + 2 H 2 O 2 → 100 o C 2 R u O 2 ↓ + 3 O 2 ↑ + 2 H 2 O {\displaystyle {\mathsf {2RuO_{4}+2H_{2}O_{2}\ {\xrightarrow {100^{o}C}}\ 2RuO_{2}\downarrow +3O_{2}\uparrow +2H_{2}O}}} == Toksikliyi == Rutenium tetroksid çox zəhərli, uçucu, güclü oksidləşdirici maddədir, buna görə möhürlənmiş ampulalarda saxlanmalıdır. == Mənbə == Справочник химика / Редкол.: Никольский Б.П. и др..

Taxtların oyunu — fantastik-dram janrında televiziya serialı. Serialın yeddinci mövsümü 16 iyul 2017-ci ildə HBO televiziya kanalında nümayiş etdirilməyə başladı və 27 avqust 2017-ci ildə tamamlandı. On epizoddan ibarət olan əvvəlki mövsümlərdən fərqli olaraq, yeddinci mövsümün yalnız yeddi epizodu var. Əvvəlki mövsümdə olduğu kimi, əsasən Corc R. Martinin "Buz və yanğın səsləri" əsərində tapılmayan əsərlərin orijinal tərkibindən ibarət idi.

Ulduz müharibələri: Sonuncu ceday və ya Ulduz müharibələri: VIII Epizod – Sonuncu ceday (ing. Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi) — Rayan Consonun ssenaristliyi və rejissorluğu ilə 2017-ci ildə çəkilmiş, "Lucasfilm" tərəfindən istehsal olunmuş və "Walt Disney Pictures" tərəfindən yayımlanan ABŞ epik kosmik operası. Bu, "Ulduz müharibələri" film seriyası və "Skayvolker saqası"nın səkkizinci epizodu, "Gücün oyanması" (2015) filminin sikvelidir. "Sonuncu ceday"ın mövzusu Reyin ceday ustası Lyuk Skayvolkeri taparaq onu Müqavimətin Kaylo Ren və Birinci ordenə qarşı mübarizəsinə kömək etməyə çağırması və general Leya Orqana, Finn və Po Demeronun Birinci ordenin hücumlarından qaçması haqqındadır. Film 2016-cı ilin dekabrında vəfat edən Kerri Fişerə həsr edilmişdir və onun buradakı rolu ölümündən sonra ilk rolu olmuşdur. Rollarda Mark Hamill, Kerri Fişer, Adam Drayver, Deyzi Ridli, Con Boyeqa, Oskar Ayzek, Lupita Nionqo, Endi Serkis, Domhnall Qlison, Entoni Deniels, Qvendolin Kristi, Kelli Mari Tren, Lora Dern və Benisio del Toro var. == İstinadlar == == Xarici keçidlər == starwars.com/films/star-wars-episode-viii-the-last-jedi — Star Wars: The Last Jedi rəsmi saytı at StarWars.com lucasfilm.com/productions/star-wars-the-last-jedi — Star Wars: The Last Jedi rəsmi saytı at Lucasfilm.com Ulduz müharibələri: Sonuncu ceday — Internet Movie Database saytında Ulduz müharibələri: Sonuncu ceday AllMovie saytında Star Wars: The Last Jedi — Vukipediya saytında.

Ulduz müharibələri: Gücün oyanması və ya Ulduz müharibələri: VII Epizod – Gücün oyanması (ing. Star Wars: Episode VII – The Force Awakens) — Cey Cey Abramsın prodüserliyi, ssenaristliyi və rejissorluğu ilə 2015-ci ildə çəkilmiş, "Lucasfilm" tərəfindən istehsal olunmuş və "Walt Disney Pictures" tərəfindən yayımlanan ABŞ epik kosmik operası. Bu, "Ulduz müharibələri" film seriyası və "Skayvolker saqası"nın yeddinci epizodu, "Cedayın qayıdışı" (1983) filminin sikvelidir. "Cedayın qayıdışı"nın hadisələrindən 30 il sonra baş verən "Gücün oyanması"nın mövzusu Rey, Finn, Po Demeron və Han Solonun Lyuk Skayvalkeri axtarması, eləcə də general Leya Orqana rəhbərliyindəki Müqavimətin Kaylo Ren və Qalaktik imperiyanın varisi Birinci ordenə qarşı mübarizəsidir. Rollarda Harrison Ford, Mark Hamill, Kerri Fişer, Adam Drayver, Deyzi Ridli, Con Boyeqa, Oskar Ayzek, Lupita Nionqo, Endi Serkis, Domhnall Qlison, Entoni Deniels, Piter Meyhyu və Maks fon Südov var. == İstinadlar == == Əlavə ədəbiyyat == Hidalgo, Pablo. Star Wars: The Force Awakens: The Visual Dictionary. New York: DK Publishing. 2015. ISBN 978-1-4654-3816-4.

VIA 57 Qərb (ing. VIA 57 West) — Danimarka memarlıq firması “Bjarke Ingels Group” (BIG) dizaynı əsasında Nyu-York şəhərində inşa edilmiş yaşayış binası. Piramida formalı qüllə və ya tetrahedron formalı bina 142 metr hündürlüyə və 5 mərtəbəyə malikdir. Bina, 57-ci küçə, Cəhənnəm mətbəxi, Manhetten, Nyu-York ünvanında yerləşir. “The New York Times”ın verdiyi məlumata görə, binanın adı şəhərə gətirən Vest-Sayd-Hayvey avtomagistralının məhz binanın yerləşdiyi yerdən keçməsi ilə bağlıdır. == Tarixi == ABŞ investor və sahibkarı Duqlas Darst 2000-ci illərdə Danimarkada olarkən memar Byarke İngels ilə görüşür. 2010-cu ilin fevralında memarın Kopenhagendəki studiyasını ziyarət edən Darst “onun işlərinin əsas heyranedici cəhətinin hər bir dizaynın bir-birindən fərqlənməsi və xırda detalların yerli mühitə uyğunlaşdırılması”nı görür. 2010-cu ilin yazında “Durst Fetner Residential” şirkəti “BIG” şirkətinə Manhettendə yeni yaşayış binası inşa etməyi sifariş edir. W57 adlandırılmış yaşayış binası layihəsinin inkişafı və həyata keçirilməsi üçün 2011-ci ildə “BIG” Nyu-York ofisini açır. 2012-ci ilin ortalarında ofis işçilərinin sayı 50 nəfərə çatır, 2015-ci ildə isə şirkət Nyu-Yorkda 150 nəfəri işə cəlb edir.

VIA 57 Qərb (ing. VIA 57 West) — Danimarka memarlıq firması “Bjarke Ingels Group” (BIG) dizaynı əsasında Nyu-York şəhərində inşa edilmiş yaşayış binası. Piramida formalı qüllə və ya tetrahedron formalı bina 142 metr hündürlüyə və 5 mərtəbəyə malikdir. Bina, 57-ci küçə, Cəhənnəm mətbəxi, Manhetten, Nyu-York ünvanında yerləşir. “The New York Times”ın verdiyi məlumata görə, binanın adı şəhərə gətirən Vest-Sayd-Hayvey avtomagistralının məhz binanın yerləşdiyi yerdən keçməsi ilə bağlıdır. == Tarixi == ABŞ investor və sahibkarı Duqlas Darst 2000-ci illərdə Danimarkada olarkən memar Byarke İngels ilə görüşür. 2010-cu ilin fevralında memarın Kopenhagendəki studiyasını ziyarət edən Darst “onun işlərinin əsas heyranedici cəhətinin hər bir dizaynın bir-birindən fərqlənməsi və xırda detalların yerli mühitə uyğunlaşdırılması”nı görür. 2010-cu ilin yazında “Durst Fetner Residential” şirkəti “BIG” şirkətinə Manhettendə yeni yaşayış binası inşa etməyi sifariş edir. W57 adlandırılmış yaşayış binası layihəsinin inkişafı və həyata keçirilməsi üçün 2011-ci ildə “BIG” Nyu-York ofisini açır. 2012-ci ilin ortalarında ofis işçilərinin sayı 50 nəfərə çatır, 2015-ci ildə isə şirkət Nyu-Yorkda 150 nəfəri işə cəlb edir.

Azərbaycanın VIII Nazirlər Kabineti — 2018-ci il aprelin 11-də Azərbaycanda baş tutan növbədənkənar prezident seçkilərindən sonra formalaşan Azərbaycanın Nazirlər Kabineti. Prezident seçkilərində dördüncü dəfə qalib gələn İlham Əliyevin 18 aprel 2018-ci il tarixli Sərəncamı ilə Nazirlər Kabinetinin üzvləri istefaya göndərildi və aprelin 21-də və 23-də imzalanan Sərəncamlarla yeni Nazirlər Kabineti formalaşdı. Aprelin 21-də Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev, Novruz Məmmədovun Azərbaycanın Baş naziri vəzifəsinə təyin edilməsinə razılıq üçün Azərbaycan Milli Məclisinə müraciət etdi. Həmin gün müraciətə baxıldı və səsvermə yolu ilə Novruz Məmmədovun Azərbaycan Baş naziri vəzifəsinə təyin edilməsinə razılıq verildi. İlham Əliyevin həmin gün imzaladığı Sərəncamla Novruz Məmmədov Azərbaycanın Baş naziri vəzifəsinə təyin edildi.

VIII Benedikt (lat. Benedictus PP. VIII), it. Teofilatto dei Conti di Tuscolo); təq. 980, Roma – 15 aprel 1024, Roma) — 18 may 1012-dən 7 aprel 1024-cü ilədək Roma Papası.

VIII David (gürc. დავით VIII; 1273 – 1311, Gürcüstan) — Baqrationilər sülaləsindən olan gürcü çarı. VIII David taxta Elxani hakimiyyəti dövründə, 1293–1311-ci illər arasında çıxmışdı. == Həyatı == === Gənclik dövrü və taxta çıxması === VIII David monqollar tərəfindən edam edilən çar II Demetrenin ən böyük oğludur. Elxanilərin Anadolu yürüşlərindəki hərbi uğurlarına görə Elxani hökmdarı Keyxatu xan tərəfindən Gürcüstan krallığı ona verilmişdi. Ondan əvvəl hakimiyyətdə olan əmisi oğlu II Vaxtanq kimi o da yalnız ölkənin şərq hissəsində hökm sürürdü. Ölkənin qərbində isə monqollardan asılı olmayan, müstəqil İmereti krallığı mövcud idi. === Monqollarla münasibətlər === VIII David 1295-ci ildə Elxanilər arasında başlanmış hakimiyyət mübarizəsində Baydu xanı dəstəkləyir. Ancaq Baydu xanın 1295-ci ildə öldürülməsindən və Elxani taxtına Mahmud Qazan xanın çıxmasından sonra VIII David çətin vəziyyətdə qalır. Qazan xan VIII Davidin paytaxt Təbrizə gəlməsini əmr edir.