* azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğətində mövcuddur
* Sözün müxtəlif mətnlərdə yazılışı.
1 f. 1. Calaq etmək, calaqlamaq. Yaz başı cır ağacları calamaq. – [Qoca:] Bu beş qanad, beş çubuq idi. Özüm kəsib gətirdim, caladım. S.Rəhimov. 2. Bir-birilə bağlamaq, rəbt etmək, qoşmaq, yapışdırmaq. [Hatəm xan ağa:] Dörd ağacı bir-birinə calayıb, adını kürsi qoyub, Məhərrəm bəyin qırğısıtək üstünə qonub. Ə.Haqverdiyev. Dörd-beş çadırı bir-birinə calayıb, həyətdə meydan kimi mağar qurmuşdular. B.Bayramov. // Məc. mənada. Allah onun ömründən kəssin, calasın sizin kimi dostların ömrünə. “Mol. Nəsr.”. [Səlim bəy:] Heç keçən günlərdən danışma. Keçən günə gün çatmaz, calasan günü-günə. Qədim vaxt murov vədimdə görürdün ətraf bəyləri cəm olub ov binası qoyublar. Ə.Haqverdiyev. 3. məc. Qatmaq, qarışdırmaq, qoşmaq, bağlamaq. Xahiş edirəm bu işə məni calama. – Bu yamandır ki, eşitməzkən adın; Məni sən gör kimə qoşdun, caladın? M.Müşfiq. [Dostum:] Eşitmişəm otaq axtarırsan, gəl səni bir xeyirli yerə calayım. Mir Cəlal. 4. Bir işin arasıkəsilməzliyini, ara vermədiyini bildirir. □ Papirosu papirosa calamaq – ara vermədən, dalbadal papiros çəkmək. Axşam saat doqquzda Ağabala… dayanıb papirosu papirosa calayırdı. Mir Cəlal. Sözü sözə calamaq – ara vermədən danışmaq, bir nəfəsə danışmaq. Yoldan qayıdan, yola gələn adam ümumun fikrini məşğul edən Rüxsarə barəsində sözü sözə calayır, artırır, əskildir və yaradırdı. S.Rəhimov. 5. Tökmək (maye şey haqqında). Elə gün olurdu ki, ətraf kənddən gələn südü alan olmurdu. Sənin canın üçün, dəxi geri aparmaq istəmirdilər, südü yerə calayırdılar. C.Məmmədquluzadə. Tahirin üstünə elə bil qaynar su calamışdılar. M.Hüseyn.
Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / calamaq1 Güman olunur ki, yamamaq sözü ilə qohum olub. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti / calamaq7 1. CALAMAQ [Dedilər:] Ey baba, sənin yüz yaşın var, toxumdan çıxan cırı calayıb əmələ gətirəndən sonra meyvəsini görməyə çox ömür istər, zəhmət çəkmə, bu sənə çatmaz (R.Əfəndiyev); CALAQ ETMƏK (ELƏMƏK) Qaratikan dedi: – Məni calaq edin palıda; Qoruyaram gövdəsini; Başı deyər buluda (H.Ziya); PEYVƏND ETMƏK (ELƏMƏK) Baba: Bu toxumdan xırda alma ağacı bitəcəkdir, sonra peyvənd edəcəyəm (R.Əfəndiyev); CALAQLAMAQ, PEYVƏNDLƏMƏK. 2. CALAMAQ ...Südü yerə calayırdılar (C.Məmmədquluzadə); CARLAMAQ Eskalatorda elə bil onu vurğun vurdu. Başına qaynar su carladılar (Ə.Mustafayev); ƏNDƏRMƏK [Aytəmiz:] Elə axırıncı vedrəni əndərib təzəcə başlamışdım ki, üçüncü dəfə yumağa, Mila xanım girdi içəri (Ə.Qasımov); TÖKMƏK (bax).
Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti / calamaq1 CALAMAQ I f. Peyvənd etmək; bağlamaq. Keçən günə gün çatmaz, calasan günü günə (Ə.Haqverdiyev). CALAMAQ II f. Tökmək. – Axı, gərək özününkü də özünə əl isitməyə ocaq qoya, daha bu ocağa su calayıb söndürməyə (S.Rəhimov). CALAMAQ III f. Qatmaq, qarışdırmaq. Məni bu işə calama.
Azərbaycan dilinin omonimlər lüğəti / calamaq1 1. прививать, окулировать; 2. притачивать, пришивать; 3. разливать, проливать;
Azərbaycanca-rusca lüğət / calamaq2 1 глаг. 1. прививать, привить, пересаживать, пересадить часть одного растения (глазок, черенок) на другое растение для передачи тех или иных свойств; черенковать, отчеренковать. Almaya armud calamaq привить к яблоне грушу, cır ağaca mədəni növ calamaq привить к дичку культурный сорт, gözcüklə calamaq прививать глазком, alma ağacını calamaq (peyvənd etmək) привить яблоню 2. мед. пересаживать, пересадить (вырезав часть кости, ткани, перенести на другое место для приживания; трансплантировать) 3. стыковать, стыкать (соединять, соединить, скрепить края чего-л. в стык). Armaturları calamaq стыковать арматуры 4. тех. сращивать, срастить (соединить вплотную концы, края предметов при сварке, пайке и т.п.). Şalbanları uzununa calamaq сращивать брёвна по длине 5. наращивать, нарастить (присоединять, присоединить что-л. к чему-л. для удлинения чего-л.) 6. пришивать, пришить: 1) прикреплять, прикрепить, присоединять, присоединить шитьем. Örtüyə parça calamaq пришить кусок материи к покрывалу 2) перен. приписывать, приписать кому-л. что-л., ложно обвинять, обвинить кого-л. в чём-л. İşin korlanmasını kimə calamaq пришить развал работы кому; cinayəti calamaq kimə пришить преступление кому 7. сочленять, сочленить (скрепить, соединить отдельные части, детали чего-л.) 8. связывать, связать: 1) соединять, соединить, скреплять, скрепить концы, края чего-л., завязав узлом или привязав друг к другу. Kəndirlərin uclarını calamaq связать концы верёвок 2) тех. скреплять, скрепить (части, детали чего-л. вяжущим веществом или посредством врубки) 3) перен. установить отношения с кем-л., чем-л. 9. приделывать, приделать (присоединить, добавить) 10. наставлять, наставить, надставлять, надставить (приставлять, приставить, пришивать, пришить для удлинения чего-л.). Donun ətəyinə parça calamaq надставить кусок материи к подолу платья 11. надкл ёпывать, надклепать (приклепывать, приклепать с целью удлинения чего-л.). Bir dəmir vərəqəsini o birinə calamaq надклепать один лист железа на другой 12. перен. навязывать, навязать (заставить принять что-л. против воли – о каком-л. неблаговидном деле) ◊ öz ömrünü başqasının ömrünə calamaq о том, кто спас кого-то от смерти, но погиб сам: пожертвовать своей жизнью ради спасения другого; ömrüm ömrünə calansın да буду я твоей жертвой, да сократит Аллах мою жизнь и продлит твою; sümüyümüzü it sümüyünə caladıq говорят, когда род (семья) невесты оказывается недостойным рода (семьи) жениха или наоборот; papirosu papirosa calamaq курить беспрерывно, папиросу за папиросой; qədəhi qədəhə calamaq пить беспрерывно, рюмку за рюмкой; sualı suala calamaq задавать один вопрос за другим, забрасывать вопросами; söhbəti söhbətə calamaq беспрерывно говорить, беседовать с кем-л., переходя с одной темы на другую; iki sözü birbirinə calaya bilmir двух слов связать не может; gecələri bir-birinə calamaq проводить бессонные ночи; Allah axırını xeyrə calasın дай Бог, чтобы это кончилось добром; да кончится это добром; ömrünün üstünə ömür calamaq продлевать, продлить жизнь чью, кому; ömürdən kəs bəxtə cala пожелание: лучше прожить короткую, но счастливую жизнь; Allah mənim ömrümdən kəsib sənin ömrünə calasın (да сократит Аллах мою жизнь и взамен продлит твою); Allah onun ömründən kəsdiyini balalarının ömrünə calasın (форма соболезнования: да продлит Аллах жизнь его (т. е. покойника) детей; keçən günə gün çatmaz, calasan günü günə (говорят о теплых воспоминаниях, о пройденных днях, прожитых годах и т.п. – ностальгия по прошлому) 2 глаг. 1. проливать, пролить (о жидком, текучем: нечаянно вылить, расплескать на что-л., по поверхности чего-л.); разлить. Südü calamaq пролить молоко, çayı paltarın üstünə calamaq пролить чай на платье 2. просыпать (рассыпать, высыпать что-л. сыпучее из чего-л. нечаянно). Duzu stolun üstünə calamaq просыпать соль на стол, unu yerə calamaq просыпать муку на землю ◊ elə bil üstünə qaynar su caladılar как будто (словно) варом (кипятком) обдало кого-л. (т. е. привело в смятение, замешательство)
Azərbaycanca-rusca lüğət / calamaq1 I. f. 1. bot. to inoculate (d. with), to engraft (d. upon); 2. (paltarı) stitch (d. to), to sew* on (d. to); 3. məc. d.d. (pis işə) to involve (d.), to entangle (d. in ), to implicate (d.); birini cinayətə / sui-qəsdə ~ to implicate smb. in a crime / in a plot; birini dava-dalaşa ~ to entangle smb. in a quarrel; Məni bu pis işə calama Don’t involve me in this trouble II. f. (su) (təsadüfən tökmək) to spill* (d.); to pour out / away; Çirkli suyu cala getsin Pour away the dirty water
Azərbaycanca-ingiliscə lüğət / calamaq1 f. 1) bot. greffer vt ; 2) tib. inoculer vt ; 3) rapiécer vt (paltarı) ; 4) məc. impliquer vt, mêler vt, compromettre vt ; birini cinayətə (və ya sui-qəsdə) ~ impliquer qn dans un crime (və ya dans un attentat) ; birini dava-dalaşa ~ mêler (entraîner) qn dans une querelle ; məni bu işə calama ne me mêle pas à cette affaire ; 5) su ~ (təsadüfən tökmək) verser vt, répandre vt, déverser vt ; çirkli suyu cala getsin déverse (və ya jette) l’eau sale
Azərbaycanca-fransızca lüğət / calamaq1 гл. 1. кӀалам илигун, кӀалам ягъун, кӀалам гун; 2. сад-садал кутӀунун, акалун, гилигун, гилитӀун, галкӀурун; 3. пер. вегьин; кутӀунун; акадарун; кутун (мес. са пис кардик); 4. са кардин ара тагун, ара датӀана давамун къалурдай гаф; papirosu papirosa calamaq пӀапӀрусдикай пӀапӀрус куькӀуьрун, ара датӀана (сад-садан гуьгъуьналлаз) пӀапӀрус чӀугун; sözü sözə calamaq илигна рахун, ара датӀана (ял акьадар тавуна) рахун; 5. цун, ичӀирун, экъичун (жими затӀ; мес. яд, нек ва мс.).
Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / calamaq