sınmaq sözü azərbaycan dilində

1 f. 1. Bir şeyə bərk toxunaraq parçalanmaq, tikə-tikə olmaq, xırda hissələrə ayrılmaq; qırılmaq, zədələnmək. Boşqablar əlimdən düşüb sındı. Pəncərə sınıb töküldü. – Su səhəngi suda sınar. (Ata. sözü). …Əli yumurtasının künəsini tutur və deyir: – Vur! Vəli vurmur, bilir ki, yumurtası sınacaq. C.Məmmədquluzadə. Gəminin şüşə-pəncərələri cingilti ilə sınıb töküldü. M.Rzaquluzadə. // Ağır bir şeyin təzyiqi altında əyilərək yerindən qopmaq, qırılmaq. Küləkdən ağacın budaqları sındı. // Bərk bir şeyə şiddətlə dəyərək, toxunaraq şikəst olmaq; qırılmaq, zədələnmək. Ayağı sınmaq. Qolu sınmaq. – [Hambal:] Məşədi, belim sınıbdır, bir abbası da verəcəksən. Ü.Hacıbəyov. 2. məc. İncimək, xətrinə, qəlbinə dəymək, pərt olmaq. Xan, şahın bu təhqirli məktubundan sınmadı. Çəmənzəminli. Uzaqdan çaparın Mirzə Valehsiz qayıtdığını görən Yədulla xan bərk sındı və çox pərt oldu. S.Rəhimov. Qulam dayı sınmadı, nağılını söyləməyə davam etdi. M.Hüseyn. 3. Basılmaq, məğlub olub dağılmaq, müqavimət qabiliyyətini itirmək. Düşmən qoşunu sınıb qaçandan sonra Nəbi dəstəsiynən Telli qarının meyiti yanına gəldi. “Qaçaq Nəbi”. Ən əvvəl Gamışvan tərəfindən hücum edən Maku ordusu sındı. M.S.Ordubadi. 4. Azalmaq, zəifləmək, yenmək. Quyruq doğandan bir həftə sonra idi. Nədənsə istilər hələ sınmamışdı. Gün günortadan əyilsə də hava sərinləşmirdi. Ə.Vəliyev. Yavaş-yavaş hava sınır. B.Vahabzadə. 5. məc. Aşağı düşmək, enmək. Qiymətlər sındı. 6. məc. İflas etmək, müflis olmaq. 7. Bir sıra isimlərdən sonra gətirilərək, mürəkkəb feil və müxtəlif ifadələr düzəldilir; məs.: ürəyi sınmaq, könlü sınmaq, canına sınmaq, qol-qanadı sınmaq və s.

1 Sözün qədim kökü sı (ломать) kəlməsi olub, -n şəkilçisi qayıdış növü düzəltmək üçün kökə əlavə edilib. İndi söz bütövlükdə, yəni sın şəklində sadə he­sab olunur. Hava sındı deyirik. Qədim mənbələrdə sınıla feili “остывать” mə­nasını əks etdirib. Görünür, sın-maq həmin sözün dəyişmiş formasıdır. Soyu­maq və sınmaq kəlmələri etimoloji baxımdan qohumdur, hər ikisinin qədim kökü su ilə bağlıdır. O və u səslərinin əvəzlənməsi mümkündür. Elə bunun nəticəsidir ki, suyaatma sözü soyutma şəklinə düşüb. Y və n səslərinin əvəzlən­məsi də mümkündür: belə sanıram, beləsayıram ifadələrində sanmaq və saymaq sözləri bunu sübut edir. Ehtimal ki, “soyuq” mənasını verən sərin sözü də buradandır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

1 küsmək — incimək

2 qırılmaq — bölünmək — ayrılmaq

3 dağılmaq — uçmaq — sökülmək

4 SINMAQ (müxtəlif mənalarda) Çay içilərsə, stəkanlar sınır, qədəhlər qırılır (N.Nərimanov); QIRILMAQ Eşidilməzsə əgər avazım; Yoxsa sınmışmı, qırılmışmı sazım?! (M.Müşfiq).

1 SINMAQ – DÜZƏLMƏK A kişi ağacın budağı sınar da, düzələr də, vay sənin halına (H.Nadir).

1 1. ломаться, разбиться; 2. быть разбитым, потерпеть поражение; 3. обанкротиться; 4. уменьшаться, пойти на убыль (о холоде, жаре); 5. понизиться в цене; 6. обидеться;

2 глаг. 1. разбиваться, разбиться; раскалываться, расколоться, разламываться, разломаться (распадаться, распасться на куски от удара или ударов). Butulka daşa dəyib sındı бутылка разбилась о камень, lampa sındı лампа разбилась, şüşə sındı стекло разбилось, fincan yerə düşüb sındı чашка упала на пол и разбилась 2. ломаться, сломаться: 1) сгибаясь, перегибаясь или ударяясь с силой, разделиться, распасться на части, куски. Budaqlar sınırdı ветки ломались, buz sınır лёд ломается 2) прийти в негодность, испортиться; повредиться от толчков, ударов. Araba artıq bir neçə dəfə sınıb телега ломалась уже несколько раз, dəzgah sındı станок сломался 3. разламываться, разломиться (ломаясь, разделиться на отдельные части) 4. расколоться, рассечься, раздробиться на части, дать трещины (от ударов, падения и т.п.). Kərpic sındı кирпич раскололся 5. переламываться, переломиться: 1) сломаться в результате падения, удара обо что-л., ушиба (о кости). Ayağı dizdən yuxarı sınıb нога его переломилась выше колена, barmağının sümüyü sınıb кость пальца переломилась 2) резко пойти на убыль. Soyuq qış sındı холодная зима переломилась 6. физ. преломляться, преломиться (изменить своё направление при переходе из одной среды в другую – о радиоволнах, световых, звуковых и других волнах). Şüa sınır луч преломляется 7. перен. ослабевать, ослабеть (о погоде). İstilər yağışdan sonra bir az sınıb жара после дождя немного ослабла, axşam üstü şaxta sındı к вечеру мороз ослаб 8. обижаться, обидеться на кого-л., что-л. Ondan bərk sınmışam я на него сильно обиделся; səndən ürəyim sınıb сердцем (я) обиделся на тебя 9. перен. обанкрочиваться, обанкротиться (обнаружить свою несостоятельность в чём-л., оказаться идейно и морально несостоятельным). Müxalif qüvvələr sındı оппозиционные силы обанкротились

1 f. 1. to get* / to be* broken, to break* (d.); (maşın) to crash, to be* / to get* crashed; 2. (hava) to diminish, to decrease; 3. to take* offence, to feel* hurt, to be* offended

2 1. (ruhdan düşmək) to break up сломаться; 2. (incimək, küsmək) to get highly offended / to flare up / to take offence / to take umbrage / try to stand one’s ground / Cf. to go up in the air / to assume airs / to give oneself airs / to put on airs / to get one’s back up / to set up one’s bristles / to get one’s goat войти (вломиться, полезть, удариться) в амбицию

1 гл. 1. хун; кӀус-кӀус хьун (мес. къапар, шуьше); // хана алатун, галатун; ağacın budağı sındı ттаран хел хана; 2. набут хьун, хун (гъил, кӀвач ва мс.); qolu sınmaq гъил хун; 3. пер. рикӀик хкӀун, хатурда акьун, экя хьун, бейкеф хьун, перт хьун; ürəyi sınmaq рикӀ хун; 4. кӀаник акатун, магълуб хьана чукӀун (мес. душмандин кьушун); 5. тӀимил хьун, зайиф хьун, хун (мес. гьава); 6. пер. агъуз хьун, аватун (мес. къиметар); 7. пер. кӀватун, банкрот хьун; ** beli sınmaq кил. bel¹; qəlbi sınmaq кил. qəlb; qol-qanadı sınmaq кил. qol-qanad.

1 kırılmak