* azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğətində mövcuddur
* Sözün müxtəlif mətnlərdə yazılışı.
Sözün tezliyi - sözün mətnlərdə hansı tezliklə rast gəlinmə göstəricisidir. Bu rəgəm 1 000 000 söz arasında sözün neçə dəfə meydana gəlməsini göstərir.
2002 | •••••••••••• | 13.70 |
2003 | •••••••••• | 12.20 |
2004 | ••••• | 6.06 |
2005 | ••••• | 6.07 |
2006 | ••••••• | 7.43 |
2007 | •••••••• | 8.67 |
2008 | •••••• | 6.33 |
2009 | •••••••••• | 11.68 |
2010 | •••••••••• | 12.25 |
2011 | ••••••••••• | 12.78 |
2012 | •••••••••• | 11.27 |
2013 | •••••••••••••••••••• | 24.65 |
2014 | •••••••••••• | 13.73 |
2015 | ••••••••• | 10.72 |
2016 | ••••••••• | 10.59 |
2017 | •••••••• | 9.10 |
2018 | •••••••• | 9.14 |
2019 | •••••••• | 9.32 |
2020 | •••••••• | 9.28 |
1 f. 1. Əli ilə və ya əldə tutulan bir şeylə çırpmaq, zərbə endirmək. Ağacla vurmaq. Şillə vurmaq. Qamçı ilə vurmaq. Əllərinə vurmaq. – [İvan bəy:] Səsini kəs, buyuraram, başına yüz tatarı vurarlar. N.Vəzirov. Fərraşlar Məşədi Həsəni yıxıb, ayağına on çubuq vurdular. Çəmənzəminli. Əlimdəki dəyənəyimlə iti vura-vura (z.) qovdum. A.Şaiq. // Buynuz, təpik və s. ilə zərbə endirmək. İnək uşağı vurdu. Onu at vurmuşdur. // Döymək, kötəkləmək. Uşağı vurmaq olmaz. 2. Bir şeylə toxundurmaq. Qasım kişi çaxmağı daşa vurub, qovu basır çubuğa. C.Məmmədquluzadə. [Rüstəm:] Mən yavaşca öküzün boynuna vurub, həyətə döndərdim. S.Rəhimov. Eldar Ayazın çiyninə vurdu. Ə.Məmmədxanlı. 3. Çalmaq, çaxmaq, qaxmaq, soxmaq. Mıx vurmaq. Paya vurmaq. 4. Güllə ilə vurub öldürmək. Ovçular meşədə üç qaban vurdular. – Bir dəfə Tükəzban xala gecə bostandan qayıdırkən tüfəng ilə bir canavar vurub öldürmüşdü. B.Talıblı. // Bir şeylə vurub yaralamaq. Quşu ayağından vurmuşlar. – [Kərbəlayı Rəcəb:] Arığın nə işi var qoruqda, vuralar qılçası sına. N.Vəzirov. 5. Atəşə tutmaq, topa tutmaq, gülləyə basmaq. Sahildən düşmən gəmilərini vurmaq. □ Vurub salmaq – güllə və s. zərbəsinin gücü ilə yerə düşməyə məcbur etmək. Ağacdan almanı vurub salmaq. Zenitçilər düşmən təyyarəsini vurub saldılar. 6. Bir şeyi sərrast atıb hədəfə toxundurmaq, dəydirmək. Nişanı vurmaq. Nə qədər atdımsa, hədəfi vura bilmədim. 7. Dayamaq, dirəmək, qoymaq, söykətmək. Divara dayaq vurmaq. Ağaca dəstək vurmaq. 8. Taxmaq, keçirmək, bağlamaq. Atın ayağına cidar vurmaq. – Səlim bəy Nəbinin ayaqlarına qandal vurub, Gorus qazamatına göndərir. “Qaçaq Nəbi”. [Gilə] içəri girib, qapını örtdü və sürməsini vurdu. Ə.Vəliyev. 9. Yükləmək, yığmaq, çatmaq, doldurmaq. Arabaya (maşına, gəmiyə) yük vurmaq, tay vurmaq. – Çıx minbərə, zahirdə oxu nəql kitabı; Buğdanı vur anbara, elə meyl şərabı. M.Ə.Sabir. 10. Taqqıldatmaq, döymək. Qapını vurmaq. Darvazanı vurmaq. – Hələ şam yeməyi hazır olmadan, iki qız bir də anası qapını vurub içəri girdilər. M.S.Ordubadi. // Döyəcləmək, çalmaq. Nağara vurmaq. Dəf vurmaq. // t-siz. Zərbə və ya başqa bir səslə bildirmək, xəbər vermək. Telefonun zəngi vurdu. Saat 12-ni vurdu. 11. Xarab etmək, məhv etmək, zədələmək, zərər vermək. Almaları dolu vurdu. Əkinləri don vurdu. Meyvələri şaxta vurmuşdur. – Şaxta vurmayacaq göy zəmiləri; Qış gəlib gedəcək bir bahar kimi. S.Vurğun. |Nəbi:] Yenə dolu vurdu bizim bağları; Az qaldı ki, düşmən ala dağları. “Qaçaq Nəbi”. 12. məc. Bərk təsir etmək. Saçlarının ətri və bədəninin hərarəti Rüstəmi uzaqdan vurur, ruhunu oxşayırdı. M.İbrahimov. Kərim bəy qapını açanda ağır və boğucu isti hava onu vurdu. Mir Cəlal. Gorus dağının başında Nəbini isti vurur, bir kölgəlik tapıb uzanır. “Qaçaq Nəbi”. 13. məc. dan. İçmək (yalnız spirtli içki haqqında). [İsmayıl bəy:] Günorta əyləşib, gecə yarısınadək vurdunuz, o sənin sağlığına, sən onun. N.Vəzirov. [Səfər bəy:] Gəlib Mirzə Turabla araq vursaydım, bundan yaxşı olardı. B.Talıblı. 14. dan. Oğurlamaq, çırpışdırmaq, çalmaq. [Əhməd dedi:] Sandıqçanı vurmuşam, içi dolu pul. N.Nərimanov. 15. Sürtmək, çəkmək, yaxmaq. Pəncərələrə rəng vurmaq. Üzünə pudra vurmaq. 16. Yapışdırmaq, asmaq. Divara elan (afişa) vurmaq. Divara xalça vurmaq. 17. Yıxmaq, çırpmaq. Hüseynağa çölə çıxdıqda külək onu yumurlayıb yerə vurdu. M.İbrahimov. 18. riyaz. Artırmaq, zərb etmək. Beşi ikiyə vurmaq. 19. “Özünü” sözü ilə – yalandan göstərmək, oxşatmaq. Özünü dəliliyə, bilməməzliyə, xəstəliyə vurmaq. – [2-ci əcinnə:] Özünü vurubsan səfehliyə, xanımın xoşuna gəlib, səni çörəkləyib saxlayır. Ə.Haqverdiyev. Nəbi özünü karlığa vurub, ona yaxın gəlməsini əli ilə işarə edir. “Qaçaq Nəbi”. 20. “Özünü”, “özlərini”, “özümüzü” sözləri ilə – soxulmaq, girmək, bir şeyin içərisinə atılmaq, dalmaq, cummaq, yönəlmək, üz tutmaq. Özünü sürüyə vurdu. Özlərini meşəyə vurdular. – [Nəbi:] Uşaqlar, yerimiz açıqdadı. Zalım uşağı bizi qıracaq, atları minib, özümüzü düşmənin qoşununa vuraq! “Qaçaq Nəbi”. Eyvaz kişi özünü çaya vurdu. Ə.Vəliyev. 21. Sancmaq, çalmaq. İlan vurmaq. Əqrəb vurmaq. – Əziziyəm, qan damar; Arı vurar, qan damar; Kasıblıq adın çəkmə; Ürəyimə qan damar. (Bayatı.) [Səadət xanım:] İlan vuran yatar, amma mənim yuxum gəlməz. N.Vəzirov. 22. Calamaq, aşılamaq. Peyvənd vurmaq. Aşı vurmaq. – Vurduq ağaclara biz peyvənd, calaq. Seyidzadə. 23. Kəsmək, kəsib gödəltmək. Paltarın ətəyindən bir qədər vurmaq. Dəllək saçımı vurdu. Pambıq kollarının başını vurmaq. 24. t-siz. Döyünmək, atmaq, işləmək. Nəbzi vurmaq. – Yenə də bir vuraydı qəlbimiz gizli-gizli; Sən ey əsmər bənizli! M.Müşfiq. Bir soruş gör, heç ürəyim bir gün onsuz vurdumu? Ə.Cəmil. 25. t-siz. Atmaq, fışqırmaq. Fontan vurmaq. Fəvvarə vurmaq. 26. Xüsusi cihaz və s. vasitəsilə yeritmək (maye, hava, qaz və s.). Nasosla su vurmaq. – Həkim iynəni qaynadıb, Tahirin yumşaq ətinə penisillin iynəsi vurdu. M.Hüseyn. 27. dan. Çevirmək, bir vahidi əsas götürərək hesablamaq. Kağız pulu qızıla vurmaq. 28. Bir sıra isimlərin yanına gətirilərək, ismin ifadə etdiyi məna ilə əlaqədar mürəkkəb feillər və müxtəlif ifadələr düzəldilir; məs.: dövrə vurmaq, zərər vurmaq, dəm vurmaq, əl vurmaq. 29. “Vurdu” şəklində – birdən, gözlənilmədən. İki gün çəkmədi, vurdu anam xəstə düşdü. Mir Cəlal. 30. “Vurub” şəklində – çox-çox geridə buraxıb, ötüb, aşıb. Trest müharibədən əvvəlki həcmi vurub keçəcəkdir. Mir Cəlal.
Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / vurmaq15 1. VURMAQ [Ərbab:] Vur, vur ki, gətirməyibdir arpa (M.Ə.Sabir); DÖŞƏMƏK (məc.) Fərraş sağa-sola döşəyirdi (Çəmənzəminli); ENDİRMƏK (məc.) Naznaz əlini qaldırıb Qaraşın təpəsinə endirəndə Qaraş onun biləyindən yapışıb sıxdı (M.İbrahimov); İLİŞDİRMƏK Həmidin əli gicişirdi, az qalırdı ki, Çopur Abdullaya yağlı bir şillə ilişdirsin, küçədəkilərdən ayıb idi (H.Abbaszadə); YAPIŞDIRMAQ (məc., dan.) Zalım da çəpərdən bir ağac qoparıb, Şükürün peysərinə yapışdıranda Şükür palaz kimi yerə sərildi (Çəmənzəminli); ZƏRBƏ ENDİRMƏK Azər özünü irəli verdi, rəqibə zərbə endirəndə ona elə gəldi ki, həm özü, həm də rəqibi vurur və bundan zövq aldı (Ə.Kərim); ZOLLAMAQ Dəli şeytan deyir ki, bir dəyənək; Mollanın zolla başına, zirək (S.Ə.Şirvani). 2. vurmaq bax oğurlamaq 3. vurmaq bax sancmaq 1 4. vurmaq bax döyünmək 5. vurmaq bax içmək 6. vurmaq bax döymək 7. vurmaq bax çalmaq II
Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti / vurmaq1 VURMAQ – BÖLMƏK Beşi ikiyə vurmaq, alınan hasili beşə bölmək lazımdır. VURMAQ – DAYANMAQ Bir soruş gör, heç ürəyim bir gün onsuz vurdumu? (Ə.Cəmil); Birdən elə bil ürəyi dayandı (“Azərbaycan”).
Azərbaycan dilinin antonimlər lüğəti / vurmaq1 1. бить, ударять, ударить; 2. ранить или убивать оружием; 3. мат. множить, умножать; 4. попадать, попасть в цель из огнестрельного оружия; 5. перен. дернуть; 6. жалить; 7. стричь;
Azərbaycanca-rusca lüğət / vurmaq2 глаг. 1. бить: 1) ударять, ударить. Ağacla vurmaq бить палкой, yumruqla vurmaq бить кулаком, əllərinə vurmaq бить по рукам 2) во что-л. ударами производить звуки. Təbil vurmaq бить в барабан 3) стрелять. Hədəfə vurmaq бить в цель 4) отбивать (указывать звоном опредёленное время – о часах); пробить. Saat 3-ü vurdu часы пробили три 2. забивать, забить: 1) ударами вбить, вогнать в о что-л. Mıx vurmaq забить гвоздь, dirəklər vurmaq забить сваи 2) ударами загнать, вогнать куда-л. Rəqib qapısına top vurmaq забить мяч в ворота противника 3. убивать, убить. Ovçular iki qaban vurdular охотники убили двух кабанов 4. сбивать, сбить. Zenitçilər düşmən təyyarəsini vurdular зенитчики сбили вражеский самолёт 5. хлопнуть, захлопнуть. Qapını vurmaq захлопнуть дверь, pəncərəni vurmaq захлопнуть окно 6. валить, сваливать, свалить. Yerə vurmaq kimi свалить кого 7. подрезать, подрезать; подстригать, подстричь; подсекать, подсечь. Donun ətəyini vurmaq подрезать подол платья, saçını vurmaq подстричь волосы, pambıq kollarının başını vurmaq подсечь хлопчатник 8. отрубать, отрубить, отсекать, отсечь. Boynunu vurmaq kimin отрубить голову кому 9. вешать, повесить; прибивать, прибить; приклеивать, приклеить, прикреплять, прикрепить. Şəkli divara vurmaq повесить (прибить) картину на стену, elanı divara vurmaq прикрепить объявление к стене, afişa vurmaq приклеить афишу 10. мат. множить, умножить. Üçü beşə vurmaq умножить три на пять 11. жалить, ужалить; жалиться. kimi isə ilan vurub кого-то ужалила змея 12. биться, стучать. Xəstənin nəbzi normal vurur у больного пульс бьётся нормально, ürəyi vurur kimin сердце бьётся у кого 13. простореч. пропускать, пропустить (только о спиртных напитках), пить, выпить. Adama bir qədəh vurmaq пропустить по рюмочке; dövrə vurmaq кружить, кружиться; zərbə vurmaq наносить, нанести удар; zərər (ziyan) vurmaq: 1. вредить, причинять, причинить вред 2. наносить, нанести ущерб: zəng vurmaq звонить, позвонить; əl vurmaq: 1. трогать, тронуть; 2. аплодировать; işarə vurmaq намекать, намекнуть; yekun vurmaq подводить, подвести итог; göz vurmaq подмигивать, подмигнуть; pudra vurmaq пудрить, напудрить (лицо); пудриться, напудриться; rəng vurmaq красить, покрасить; iynə vurmaq сделать укол; buxov vurmaq заковать в кандалы; nal vurmaq подковать; iy vurdu kimi обдало запахом кого; yük vurmaq погружать, погрузить, произвести погрузку; dayaq vurmaq nəyə ставить, поставить опору (подпорку); naxış vurmaq наносить, нанести узоры; teleqram vurmaq подать, дать телеграмму; dolu vurdu побило градом; fontan vurmaq бить фонтаном; vurub keçmək перегнать, опередить; yamaq vurmaq штопать, заштопать, латать, залатать; ara vurmaq натравливать кого на кого-л.; başına vurdu kimin nə (ички щавггында) ударило в голову (о спиртных напитках); başına vurmaq kimin nəyi: 1. упрекать, упрекнуть, сделать упрёк, ставить, поставить в укор кому что 2. попрекать кого-л. за сделанное ему добро ◊ əlini isti sudan soyuq suya vurmamag палец о палец не ударить; əlini ağdan qaraya vurmamag сидеть сложа руки; üz vurmaq kimə просить, упрашивать кого; üzə vurmaq nəyi бросать, бросить упрёк в лицо к ому, упрекать, упрекнуть кого в чём; üzə vurmamaq nəyi замять что, не придавать значения ч ему; özünü dəliliyə vurmaq прикинуться сумасшедшим; özünü tülkülüyə vurmaq, özünü bicliyə vurmaq прикидываться, притворяться
Azərbaycanca-rusca lüğət / vurmaq1 f. 1. to beat* (d.), (qamçı ilə) to whip (d.), (ayaqla) to kick(d.), (yumruqla) to punch (d.), (soyuq silahla) to stab (d.), (şallaqla) to lash (d.), (qırmancla, balta ilə və s.) to strike* (with), (odlu silahla) to shoot* (d.), düşməni öz silahı ilə ~ to baffle / to foil / to confute an opponent with his own weapon; to make* an opponent’s weapon recoil against him, to beat* smb. at his game; əl ~ 1) to touch (d.); Əl vurmayın Don’t touch; 2) to clap one’s hands, to applaud; fəvvarə ~ to well out, to sprout; hədəfi ~ to hit* the mark; ◊ göz ~ to wink (at); bir kəsə göz ~ to wink at smb.; təbil ~ to beat the drum; təyyarə ~ to shoot* / to bring* down an aircraft; quş ~ to drop a bird; bir kəsi vurub yıxmaq to knock smb. down; qapını ~ to slam the door; bir kəsin boynunu ~ to chop / to cut* off smb.’s head; dövrə ~ to go* round; bir kəsə zərər ~ to cause smb. damage, to do* harm to smb.; ◊ bir kəsə işarə ~ to hint at smb.; yekun ~ to sum up; kirşan ~ to powder (d.); üz ~ to beseech (d.), to entreat (d.); özünü xəstəliyə ~ to pretend to be ill; özünü dəliliyə ~ to pretend to be mad; rəng ~ bax rəngləmək; naxış ~ bax naxışlamaq; buxov ~ bax buxovlamaq; yük ~ bax yükləmək; nal ~ bax nallamaq; teleqram ~ to send* a telegram; ara ~ to stir up (d.) aganist, to set* (d.) aganist; 2. (ilan) to bite* (d.); 3. (arı) to sting (d.); 4. (saçı) to cut / (d.); saçını ~ to cut* one’s hair; 5. riyaz. multiply; ikiyə, üçə və s. ~ multiply by two, three, etc.; ◊ əlini ağdan qaraya vurmamaq ≅ not to stir / to lift / to raise a finger
Azərbaycanca-ingiliscə lüğət / vurmaq1 f. battre vt ; frapper vt, fouetter vt (qamçı ilə), piétiner vt, donner un coup de pied (ayaqla) ; donner un coup de poing (yumruqla) ; poignarder vt (soyuq silahla) ; fouetter vt ; cingler vt (qırmancla, şallaqla) ; fendre avec une hache, frapper vt avec une hache, donner à qn un coup de hache, hacher vt (balta ilə) ; tuer vt, abattre vt à coups de fusil (de revolver, etc)(odlu silahla) ; düşməni öz silahı ilə ~ frapper l’ennemi avec son arme ; əl ~ 1) toucher vi ; Əl ~yın N’y touchez pas ; 2) applaudir vi ; fəvvarə ~ jaillir vi ; hədəfi ~ frapper au but ◊ göz ~ faire signe du coin de l’œil ; bir kəsə göz ~ cligner de l’œil à qn ; təbil ~ battre du tambour ; təyyarə ~ abattre un avion ; quş ~ tuer un oiseau ; bir kəsi vurub yıxmaq abattre qn ; qapını ~ claquer la porte ; bir kəsin boynunu ~ décapiter qn ; guillotiner qn ; dövrə ~ tourner en cercle ; bir kəsə zərər ~ nuir à qn ; causer des ennuis (və ya des dommages) à qn ◊ bir kəsə işarə ~ faire signe à qn ; yekun ~ faire la somme (və ya le total), totaliser, sommer vt ; faire (və ya dresser) le bilan, résumer ; kirşan ~ poudrer vt ; üz ~ insister vi ; demander vt ; prier vt ; özünü xəstəliyə ~ faire semblant d’être malade ; prétendre d’être malade ; rəng ~ bax rəngləmək ; naxış ~ bax naxışlamaq ; buxov ~ bax buxovlamaq ; yük ~ bax yükləmək ; nal ~ bax nallamaq ; teleqram ~ envoyer un télégramme ; télégraphier vi ; ara ~ faire (de) la pagaïe ; 2) mordre m (ilan) ; piquer vt (arı) ; 3) couper vt (saçı) ; saçını ~ couper les cheveux ; 4) riyaz. multiplier vt ; ikiyə, üçə və s ~ multiplier par deux, par trois etc ◊ əlini ağdan qaraya vurmamaq ne rien vouloir faire pour qn/qch ; ne faire œuvre de ses dix doigts, tourner (se) les pouces
Azərbaycanca-fransızca lüğət / vurmaq1 гл. 1. ягъун; çubuqla vurmaq тӀвалунив ягъун; paz vurmaq кӀун ягъун; iynə vurmaq раб (рапуналди дарман) ягъун; vurub salmaq яна авудун (гуьлледив, лашунив, къванцив ва мс.); 2. вегьин, ягъун; şillə vurmaq лапӀаш вегьин; 3. ягъун, гатун; nağara vurmaq далдам ягъун; 4. ягъун, галукьарун, акьурун, куткурун; nişanı vurmaq лишан ягъун; 5. кутун (мес. дестек); 6. эцигун, ацӀурун, ягъун (мес. ппар); 7. гатун; qapını vurmaq рак гатун; 8. терг авун, зарар гун, чӀурун, ягъун (мес. хару); тухун (мес. къаю); 9. пер. ягъун, кӀевиз эсер авун (мес. чимивили); 10. пер. рах. хъун (эрекь, чехир ва мс. спирт квай затӀар); 11. алтадун, гуьцӀун, чӀугун, ягъун (мес. шир, пудра); 12. мат. ягъун, артухрун, зарб авун, умножитун, умножение авун; səkkizi üçə vurmaq муьжуьд пудаз ягъун; 13. ягъун, кӀасун (мес. гъуьлягъди); 14. кӀур гун (чӀижре); 15. илигун, ягъун (мес. кӀалам); 16. атӀун, атӀана куьруь авун (мес. чӀарар); 17. ягъун, кӀвалахун (мес. рикӀи); 18. гун, галукьарун; zərər vurmaq зарар гун.
Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / vurmaq