Hənəfi Mehmed Əfəndi
Hənəfi Mehmed Əfəndi (v. 1658, İstanbul) — Osmanlı alimi, müdərrisi və şeyxülislamı.
== Həyatı ==
Naxçıvanda dünyaya gəlmişdir. Bir müddət burada təhsil gördükdən sonra İstanbula gəldi. İstanbulda müxtəlif müəllimlərdən dərslər aldı, məzun olduqdan sonra 40 axca maaşla müdərrisliyə başladı. 1625-ci ildə Təkirdağda Rüstəm Paşa mədrəsəsinə təyin edildi. Ertəsi il Osman Paşa mədrəsəsinə, iki il sonra Mehmed Paşa mədrəsəsinə, 1630-cu ildə Əsməhan Sultan mədrəsəsinə, 1631-ci ildə Sahn-ı səman mədrəsəsinə, ardından Ədirnədəki Bəyazid mədrəsəsinə və Səlimiyə mədrəsəsinə müdərris təyin olundu.
1634–1638-ci illərdə qazı olaraq Mədinədə xidmət göstərdi. Daha sonra Misir (1641–1643) və Ədirnə (1646–1647) qazısı oldu. 1648-ci ildə Anadolu qazəsgərliyinə gətirilsə də, həmin il bu vəzifədən alındı.
Hənəfi Terequlov
Məhəmməd Hənəfi Həsən oğlu Terequlov (7 (19) noyabr 1877, Tiflis – 18 dekabr 1942, Bakı) — Azərbaycan aktyoru, opera müğənnisi, bariton, teatr xadimi və ictimai xadim, Azərbaycanda opera xorunun banilərindən biri.
== Həyatı ==
Məhəmməd Hənəfi Terequlov 1877-ci il noyabrın 7-də (yeni təqvimlə 19-da) Tiflisdə anadan olmuşdur. Hənəfi Terequlov Zaqafqaziya Müəllimlər Seminariyasında pedaqoji təhsil alaraq həmin seminariyanın tam kursunu bitirmiş və ibtidai məktəb müəllimi adına layiq görülərək bu haqda şəhadətnamə əldə etmişdir. O,1900-cu ildən etibarən Bakı şəhər məktəblərində müəllimlik fəaliyyətinə başlamışdır. Bundan əvvəlki dövrlərdə isə Hənəfi Terequlov Bakı Şəhər Duması nəzdindəki Məktəb Komissiyasının 3 iyun 1899-cu il qərarına əsasən Əştərəkdəki məktəbdə müəllim vəzifəsinə təyin edilmişdir.
O, Tiflisdə apardığı bolşevik təbliğatına görə 1909-cu ildə növbəti dəfə həbs olunub.
Hənəfi Terequlov Üzeyir Hacıbəyovun həyat yoldaşı Məleykə Terequlova-Hacıbəyovanın və Müslüm Maqomayevin həyat yoldaşı Baydıgül Terequlovanın qardaşıdır.
== Filmoqrafiya ==
Arşın mal alan (film, 1917) (tammetrajlı bədii film) — rol: Vəli
Qız qalası əfsanəsi (film, 1923) (tammetrajlı bədii film)
== İstinadlar ==
== Mənbə ==
Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm". 1923–2003-cü illər.
Hənəfi Zeynallı
Zeynallı Hənəfi Baba oğlu (1896, Bakı – 13 oktyabr 1937 və ya 1937, Bakı) — müəllim, ədəbiyyatşünas, tənqidçi, folklorşünas, mətnşünas, Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatının ilk tədqiqatçılarından biri,1934-cü ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü.
== Həyatı ==
Hənəfi Zeynallı 1896-cı ildə Bakının Mərdəkan qəsəbəsində, dəmirçi-nalbənd ailəsində anadan olmuşdur. Babası nalbənd Zeynalabdin bütün Abşeron yarımadasında, həmçinin, Mərdəkan kəndində mahir sənətkar kimi tanınmışdır. Hənəfi Zeynallı altı yaşında olarkən atası vəfat etmişdir. O, kiçik yaşlarından anasının himayəsində yaşamışdır.
=== Təhsili ===
Zeynallı yeddinci rus-tatar məktəbinə daxil olmuş, on iki yaşında məktəbdə oxuya-oxuya ailəsini dolandırmaq üçün çəkmə silməklə, qəzet satmaqla məşğul olmuşdur. O, rus-tatar məktəbini bitirdikdən sonra Bakıda Alekseyev adına 3 nömrəli ali-ibtidai məktəbdə təhsilini davam etdirmişdir.
Hənəfi Zeynallı 1916-cı ildə həmin məktəbi uğurla bitirir. Daha sonra imtahan verib müsabiqə yolu ilə ali-texniki məktəbə daxil olur. Eyni zamanda, Moskva-Nijniqorod dəmiryol baş idarəsində işləyir.
Hənəfi məzhəbi
Hənəfi məzhəbi (ərəb. حنفية) — 4 sünni məzhəbindən biri. Əhli-sünnə yolunun davamçılarının böyük hissəsi bu məzhəbi yaşayır. Məzhəbin qurucusu böyük İslam alimi Əbu Hənifədir (əsl adı Numan bin Sabit) (699-767).
Hənəfilik Türkmənistan, Əfqanıstan, Türkiyə, Hindistan, Pakistan, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Özbəkistan, Tacikistan, İordaniya, Tatarıstan, Başqırdıstan, Suriya, İraqın mərkəzi şəhərləri (Ramadi, Bağdad, Tiqrit), İranın Xorasan əyalətində, Cibuti, Bosniya və Herseqovina, Banqladeş, Şri-Lanka və Çinin Sincan-Uyğur Muxtar Rayonunda yayılmışdır. Hənəfi məzhəbi dörd sünni məzhəbinin əhali baxımından ən genişidir. Davamçıları bütün İslam aləminin %56-ni təşkil edirlər. Hənəfi məzhəbi Abbasilər Xilafətinin və Osmanlı dövlətinin rəsmi məzhəbi olmuşdur [mənbə göstərin].
== Hənəfi məzhəbinin əsasları ==
Hənəfi məzhəbi Şeyxülislam İmam-Əzəm Əbu Hənifənin ictihadları əsasında formalaşmışdır. Onun tələbələri Əbu Yusuf, Şeyx Züfar və Məhəmməd bin əl-Hasan tərəfindən İmam-Əzəmin fikirləri saxlanılmış, sistemləşdirilmiş və gələcək İslam nəsillərinə ötürülmüşdür.
Hənəfilər
Hənəfi məzhəbi (ərəb. حنفية) — 4 sünni məzhəbindən biri. Əhli-sünnə yolunun davamçılarının böyük hissəsi bu məzhəbi yaşayır. Məzhəbin qurucusu böyük İslam alimi Əbu Hənifədir (əsl adı Numan bin Sabit) (699-767).
Hənəfilik Türkmənistan, Əfqanıstan, Türkiyə, Hindistan, Pakistan, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Özbəkistan, Tacikistan, İordaniya, Tatarıstan, Başqırdıstan, Suriya, İraqın mərkəzi şəhərləri (Ramadi, Bağdad, Tiqrit), İranın Xorasan əyalətində, Cibuti, Bosniya və Herseqovina, Banqladeş, Şri-Lanka və Çinin Sincan-Uyğur Muxtar Rayonunda yayılmışdır. Hənəfi məzhəbi dörd sünni məzhəbinin əhali baxımından ən genişidir. Davamçıları bütün İslam aləminin %56-ni təşkil edirlər. Hənəfi məzhəbi Abbasilər Xilafətinin və Osmanlı dövlətinin rəsmi məzhəbi olmuşdur [mənbə göstərin].
== Hənəfi məzhəbinin əsasları ==
Hənəfi məzhəbi Şeyxülislam İmam-Əzəm Əbu Hənifənin ictihadları əsasında formalaşmışdır. Onun tələbələri Əbu Yusuf, Şeyx Züfar və Məhəmməd bin əl-Hasan tərəfindən İmam-Əzəmin fikirləri saxlanılmış, sistemləşdirilmiş və gələcək İslam nəsillərinə ötürülmüşdür.
Məhəmməd ibn əl-Hənəfiyyə
Məhəmməd ibn əl-Hənəfiyyə (ərəb. محمد بن الحنفية; 637, Mədinə – 25 fevral 700, Mədinə) — dördüncü Rəşidi xəlifəsi Əli ibn Əbu Talibin üçüncü oğlu. Məhəmməd ibn Hənəfiyyənin anası Əyas ibn Cəfərin qızı Xaulədir və onun əsl-kökü gedib Bəkr ibn Vailə çatır. Müsəlman din xadimi.
== Etiqadı ==
Muhəmməd ibn Hənəfiyyənin özü, onun imam Zeynülabidinin imamlığı barəsindəki əqidəsi, Keysaniyyənin onun haqqındakı nəzərləri haqda müxtəlif nəzərlər irəli sürülmüşdür. Əllamə Hilli Seyid Mühənna`nın "Sizin Muhəmməd ibn Hənəfiyyə barəsindəki əqidəniz nədir?" sualına cavabında belə yazıb:
"Muhəmməd ibn Hənəfiyyə, Abdullah ibn Cəfər və onlar kimilərin məqamları o qədər böyükdür və ucadır ki, onların həqiqətə zidd əqidəyə malik olmaları və imandan çıxmaları mümkün deyil".
İmam Həsəndən nəql edirlər ki, o həzrət Muhəmməd ibn Hənəfiyyəyə belə buyurub:
"Allah şeytanı sənə hakim etməyib və sənin üçün həsəddən qorxmuram".
== Bioqrafiyası ==
Onun mənşəyinin bir neçə versiyası var:
Peyğəmbərin vəfatından sonra bir neçə yalançı peyğəmbərlər peyda olur, onların ən nüfuzlularından biri Bəni Hənifə qəbiləsindən olan Müseylimə olur. Məhəmmədin atası Əli onlarla müharibəyə başlayır. Onlar indiki Səudiyyə Ərəbistanının cənubunda yaşayırdılar.
Həsən Hənəfi
Həsən Hənəfi (ərəb. حسن حنفي; 23 fevral 1935, Qahirə – 21 oktyabr 2021) – Qahirə Universitetinin professoru və fəlsəfə kafedrasının rəhbəri olmuşdur. O müasir islam məsələlərində qabaqcıl mütəxəssis hesab edilirdi.
== Həyatı ==
O, Misirin Qahirə şəhərində sənətçi ailəsində dünyaya gəlmişdi. Yeniyetməlik çağında skripkada ifa etməyi öyrənən Həsən həyatının sonrakı dövründə də bu məşğuliyyətini davam etdirdi. Gənclik illərində inqilabçı siyasi fəaliyyətlərdən ruhlanan Hənəfi Müsəlman Qardaşlığı təşkilatına maraq göstərirdi. Daha sonra Hənəfi Parisdə Sarbonna universitetində təhsil almışdır.
== Fəlsəfəsi ==
Hənəfi fenomenologiya ilə məşğul olan Osman Aminin davamçısı idi və Husserlin metodundan bəhrələnərək klassik islam fəlsəfəsini rekonstruksiya və Avropa şüurunun inkişafını tənqid etdiyi bir trilogiya qələmə almışdır.
Səid ibn Abdullah əl-Hənəfi
Səid ibn Abdullah əl-Hənəfi (ərəb. سعید بن عبد الله الحنفی) — Kərbəla döyüşündə şəhid olmuş Hüseyn ibn Əlinin səhabəsi. O, görkəmli şiə və Kufə əsilzadəsi kimi İmam Hüseynin Kufəyə dəvət olunmasında mühüm rol oynamışdır. O, kufəlilərin bir neçə mühüm məktubunu İmam Hüseynə çatdırdı. Onun çatdırdığı son məktub Müslüm ibn Əqilin İmam Hüseynə məktubu oldu. Həmin andan o, İmam Hüseyni Məkkədən Kərbəlaya qədər müşayiət etdi. Səid Aşuradan əvvəlki gecə Əhli-beytə sevgisini və İmam Hüseyni dəstəklədiyini sübut edən çıxışı ilə də yadda qalıb.
== Nəsil ==
Səid (və ya Səd) ibn Abdullah əl-Hənəfi Adnan qəbiləsindən Bənu Bəkr ibn Vail nəslindən olan Bəni Hənifə ibn Lacim qəbiləsindən idi. O, cəsarəti və təqvası ilə məşhur olan Kufənin məşhur zadəganlarından idi.
== İmam Hüseynə qoşulması ==
=== Kufəlilərin məktubunun çatdırılması ===
Müaviyə ibn Əbu Süfyanın vəfatından sonra Kufə şiələri Hüseyn ibn Əliyə bir neçə məktub yazıb onu öz şəhərlərinə dəvət etdilər.
Hənəfi
Hənəfi məzhəbi (ərəb. حنفية) — 4 sünni məzhəbindən biri. Əhli-sünnə yolunun davamçılarının böyük hissəsi bu məzhəbi yaşayır. Məzhəbin qurucusu böyük İslam alimi Əbu Hənifədir (əsl adı Numan bin Sabit) (699-767).
Hənəfilik Türkmənistan, Əfqanıstan, Türkiyə, Hindistan, Pakistan, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Özbəkistan, Tacikistan, İordaniya, Tatarıstan, Başqırdıstan, Suriya, İraqın mərkəzi şəhərləri (Ramadi, Bağdad, Tiqrit), İranın Xorasan əyalətində, Cibuti, Bosniya və Herseqovina, Banqladeş, Şri-Lanka və Çinin Sincan-Uyğur Muxtar Rayonunda yayılmışdır. Hənəfi məzhəbi dörd sünni məzhəbinin əhali baxımından ən genişidir. Davamçıları bütün İslam aləminin %56-ni təşkil edirlər. Hənəfi məzhəbi Abbasilər Xilafətinin və Osmanlı dövlətinin rəsmi məzhəbi olmuşdur [mənbə göstərin].
== Hənəfi məzhəbinin əsasları ==
Hənəfi məzhəbi Şeyxülislam İmam-Əzəm Əbu Hənifənin ictihadları əsasında formalaşmışdır. Onun tələbələri Əbu Yusuf, Şeyx Züfar və Məhəmməd bin əl-Hasan tərəfindən İmam-Əzəmin fikirləri saxlanılmış, sistemləşdirilmiş və gələcək İslam nəsillərinə ötürülmüşdür.
Hənəfilik
Hənəfi məzhəbi (ərəb. حنفية) — 4 sünni məzhəbindən biri. Əhli-sünnə yolunun davamçılarının böyük hissəsi bu məzhəbi yaşayır. Məzhəbin qurucusu böyük İslam alimi Əbu Hənifədir (əsl adı Numan bin Sabit) (699-767).
Hənəfilik Türkmənistan, Əfqanıstan, Türkiyə, Hindistan, Pakistan, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Özbəkistan, Tacikistan, İordaniya, Tatarıstan, Başqırdıstan, Suriya, İraqın mərkəzi şəhərləri (Ramadi, Bağdad, Tiqrit), İranın Xorasan əyalətində, Cibuti, Bosniya və Herseqovina, Banqladeş, Şri-Lanka və Çinin Sincan-Uyğur Muxtar Rayonunda yayılmışdır. Hənəfi məzhəbi dörd sünni məzhəbinin əhali baxımından ən genişidir. Davamçıları bütün İslam aləminin %56-ni təşkil edirlər. Hənəfi məzhəbi Abbasilər Xilafətinin və Osmanlı dövlətinin rəsmi məzhəbi olmuşdur [mənbə göstərin].
== Hənəfi məzhəbinin əsasları ==
Hənəfi məzhəbi Şeyxülislam İmam-Əzəm Əbu Hənifənin ictihadları əsasında formalaşmışdır. Onun tələbələri Əbu Yusuf, Şeyx Züfar və Məhəmməd bin əl-Hasan tərəfindən İmam-Əzəmin fikirləri saxlanılmış, sistemləşdirilmiş və gələcək İslam nəsillərinə ötürülmüşdür.
