pors sözü azərbaycan dilində

Asiya porsuğu (lat. Meles leucurus) — Yırtıcılar dəstəsinə aid olan heyvan növü. Əsasən Rusiya (Volqadan Cənubi Sibirə qədəre ki ərazilər), Orta Asiya, Monqolustan, Çin və Koreya yarımadası ərazisində yayılmışdır. Həyat tərzi baxımında Asiya porsuqları Avropa porsuqları ilə eyni olsa da, rəng və ölçü baxımından kəskin şəkildə fərqlənirlər. Əsasən meşə zonasında rastlanılır. Ancaq tayqa çölləri və yarımsəhralarda da rastlanılır. Asiya porsuğu gecə həyat tərzi keçirir. Bitkilər, omurgasızlar, kiçik gəmiricilər, sürünənlər və kirpilərlə qidalanırlar. Dərin və mürəkkəb quruluşa malik dəliklər qazanırlar. Uzun sürən boğazlıq dövründən sonra (450 günə qədər) dişi 6 bala verir.

Bal porsuğu — Lüğətdə "The meanest creature" adlanan "Manyak Porsuq". Bu heyvan gündə 80 km yeriyərək qabagına çıxan hər şeyi yeyir. Faktiki olaraq bir yuvası yoxdur. Tapdığı bir çuxurda yatır. Balı çox sevdiyinə və dərisinin qalın olması səbəbindən arıları vecinə almadığına görə Bal Porsuğu da deyilir (Honey Badger). Hətta kral Kobranı belə zəhərlənənə qədər yeyər, zəhərin təsirilə özündən getsə belə yenidən ayılıb yeminə qaldığı yerdən davam edər. Çox cəsarətlidir, kefinə görə aslanlarla belə dava edər. Təbiətdə görülmüş nadir heyvanlardandır.

Böyük Porsuq (qaz. Үлкен Борсық (Ülken Borsıq)) və Kiçik Porsuq (qaz. Кіші Борсық (Kişi Borsıq)) — Mərkəzi Asiyada, Aral dənizindən şimalda, böyük qismi Qazaxıstanın Aqtöbe vilayəti ərazisində yerləşən səhra. Şimaldan cənubda iki uzun zolaq şəkildə uzanır. Birinin uzunluğu 200 km (Böyük Porsuq), digərinin isə 100 km (Kiçik Porsuq) təşkil edir. Səhranın böyük qismi qumlardan ibarətdir. Ancaq Böyük Porsuq səhrasının şimalı allyuvial çöküntülərlə zəngindir. Səhrada güclü küləklərin təsiri ilə barxanlar yaranır. Burada kserofit kollardan ayrıqotu, yovşan kimi bitkilərə rast gəlinir. Üstəlik burada cuzqun, qum akasiyası, gəvən, çingil, tozağacı, iydə və əsməqovaq kimi bitkilər bitir.

Erigeron porsildii (lat. Erigeron porsildii) — mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin xırdaləçək cinsinə aid biki növü.

Porsova (Yardımlı)

Porsava (əvvəlki adı: Porsova) — Azərbaycan Respublikasının Cəlilabad rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 27 mart 2001-ci il tarixli, 110-IIQ saylı Qərarı ilə Cəlilabad rayonunun Kurdlər kənd inzibati ərazi dairəsi tərkibindəki Porsova kəndi Porsava kəndi adlandırılmışdır. == Toponimikası == Kəndin keçmiş adı Kərgədi olmuşdur. 2001-ci ildən Porsava kimi rəsmiləşdirilmişdir. == Coğrafiyası və iqlimi == Kənd Burovar silsiləsinin ətəyində yerləşir. == Əhalisi == 2009-cu ilin siyahıyaalınmasına əsasən kənddə 208 nəfər əhali yaşayır. == İqtisadiyyatı == Əhalinin əsas məşğuliyyətini kənd təsərrüfatı — əkinçilik, maldarlıq və heyvandarlıq təşkil edir.

Porsche AG — "Porsche" markası altında avtomobil istehsal edən Alman maşın istehsalat şirkəti. İstehsalat yeri və baş ofisi Almaniyanın Ştutqart şəhərində yerləşir. Şirkət 1947-ci ildə Ferdinand Porşenin oğlu Ferri Porşe tərəfindən qurulmuşdur. Qurulduğu ildən nəqliyyat vasitələri istehsalı ilə məşğuldur. Şirkət idman və yarış avtomobilləri da istehsal edir. Hazırda Boxster, Cayman, Cayenne 911, Panamera modellerini istehsal edir.

Alman avtomobil şirkəti Porsche tərəfindən 1960-cı illərdə istehsal olunan yarış avtomobilidir. == Əsas == Porsche tərəfindən 1964 və 1965-ci illərdə Almaniyada istehsal edilmiş avtomobildir. Porsche 901-in adının Porsche 911 olaraq dəyişdirilməsini tələb edən eyni ad hüququ probleminə görə o, rəsmi olaraq Porsche Carrera GTS adlandırılmışdı == Tarixi == 1962-ci il mövsümünün sonunda Formula 1-dən imtina etdikdən sonra Porsche yenidən idman avtomobil yarışlarına diqqət yetirdi. 904 1963-cü ilin sonunda, 1964-cü il yarış mövsümü üçün 1957-ci ildə təqdim edilmiş 718-in davamçısı kimi debüt etdi. Porsche GTS variantını müxtəlif beynəlxalq yarış tədbirlərində FIA-GT sinfində yarışmaq üçün dizayn etdi. Küçə-hüquqi versiya 1964-cü ildə debüt etdi, 3-cü qrup J homoloqasiya qaydalarına uyğun olaraq müəyyən sayda yol-gediş variantının fabrik tərəfindən satılmasını tələb etdi. Porsche gündə dörd və ya beş dəfə yüz altı 904 istehsal etdi siyahı qiyməti 7245 ABŞ dolları (FOB Stuttgart).Sifarişlər homologasiya qaydalarını ödəmək üçün yüz avtomobil tələbini çox ötdü və daha çox avtomobil satıla bilərdi. 904, dominant 917 ilə yekunlaşan bir sıra idman avtomobillərinin başlanğıcını qeyd etdi. == Mühərrik == 904-ün orta mühərrik quruluşu fabrikin aparıcı yarış avtomobili olan RSK (Rennsport = yarış, kurz = qısa) kimi tanınan 718-dən miras qalmışdır. O, 1,966 cc (120 kub inç) Tip 587/3,180 at gücü hasil edən dörd kameralı düz dörd silindrli mühərriklə təchiz edilmişdir ki, bu da "yəqin ki, indiyə qədərki ən mürəkkəb dörd silindrli"dir.

Porşe 911 — Almaniya avtomobil istehsalçısı Porşe tərəfindən 40 ildən artıqdır ki, istehsal edilən idman avtomobilləri seriyasına aid avtomobil markası. Bu məşhur, fərqli və dayanıqlı modellər ilk çıxarıldığı 1964-cü ildən sonra davamlı bir inkişaf içində olmuşdur. İlk modeldən etibarən bütün vasitələr arxadan motorlu, arxadan çəkişli (1989-cu ildən sonra 4 çəkişli modellər edilmişdir), hava soyutmalı, boksyor motorludur. İlk modelindən etibarən 911-lər davamlı yarış dəstələri tərəfindən rallilər və digər yarış təşkilatlarında istifadə edilmiş, cəmi yarış qalibiyyəti sayı ələ alınınca da çox vaxt bütün zamanların ən müvəffəqiyyətli yarış vasitəsi olaraq xarakterizə edilmişlər. Porşe 911, Ford Model T, Mini, Sitroen DS və Volksvagen Beetleydən sonra ən çox mükafat qazanan avtomobil modelidir. == Tarix == Ardıcıl hərfləri (A, B, C, vs.); Porşe tərəfindən model ilini və kassa tipini ifadə etmək üçün istifadə edilmişdir. Yeni model ilini ifadə etmək üçün bəzən ardıcıl hərfi dəyişdirilmişdir. Məsələn ilk 911 modelləri A ardıcıllığı, ilk 993 modelləri isə R ardıcıllığı olaraq adlandırılmışdır. Bu maddədə modellər, Porşenin fabrik içi adlandırmalarına görə adlandırılmışdır (911, 964, 993, 996, 997); ancaq bütün modellər 911 adı altında satılmışdır. "Carrera", "GT3", "Turbo" kimi ibarələr modelin alt xüsusiyyətləri ilə əlaqəlidir, ancaq bütün vasitələr 911 seriyasıdır.

Porsche 914, Alman avtomobil istehsalçıları Volkswagen və Porsche tərəfindən istehsal olunan bir idman avtomobilidir. 1969-cu ildə Porsche 904-ün əvəzinə istehsal olunmağa başlandı. 1975-ci ildə istehsalı dayandırıldı.

Porsche 924, Alman avtomobil istehsalçısı Porsche tərəfindən istehsal olunan yüksək performanslı bir idman avtomobilidir. İki qapılı, 2+2 kupe və ya kabriolet gövdəyə malikdir. 1976-cı ildə Porsche 914-ün əvəzinə istehsal edilmişdir. İstehsalı Porsche 944 ilə əvəz olunduğu 1988-ci ildə sona çatdı. Əvvəllər əsas seriya modellərində (356 və 911) hamısı arxada və ya ortada yerləşdirilmiş hava ilə soyudulan bir boksör mühərriki istifadə edən, Porsche üçün, 924 modelinin öndən quraşdırılmış su ilə soyudulmalı daxili mühərriki böyük bir dəyişiklikdir. == Motorlar == === 924 2,0 litrlik atmosferik 125 HP === Ardıcıl 4 silindirli mühərrikli, 2 litr həcmli, Audi tərəfindən hazırlanmış mühərrik istifadə edən orijinal model. === 924 2,0 litr Turbo (931) 170 & 177 HP === Avropa bazarında təqdim edilən 2 litrlik turbo mühərrikli model. ABŞ-də bu dövrdə atmosferik modellər satışdaydı. === 924 S 2,5 litr 150 & 160 HP === 1985 sonrasında 944-ün motoruna sahib 924S seriyası istehsala buraxıldı. === 924 Carrera GT (tip 937) === 1981-ci ildə Porsche, 924 seriyasının ən güclü versiyası 924 Carrera GTyi istehsal etdi.

Porsche 928, Alman avtomobil istehsalçısı Porsche tərəfindən 1978–1995-ci illərdə istehsal olunan GT (grand tourer) avtomobildir. "Quruda köpək balığı" oxşatması pərəstişkarları tərəfindən edilmişdir. 1986-cı ildə ABŞ-nin Utah səhrasında keçirilən bir sınaqda 172 mil/saat (275 km/saat) sürət əldə etmişdir.

Porsche 944, Alman avtomobil istehsalçısı Porsche tərəfindən istehsal olunan yüksək performanslı bir idman avtomobilidir. Porsche 924-ün əvəzinə 1982-ci ildə istehsal olunmağa başlandı. İstehsalı Porsche 968 ilə əvəz olunduğu 1991-ci ildə sona çatdı.

Porsche 968, Alman avtomobil istehsalçısı Porsche tərəfindən istehsal olunan yüksək performanslı bir idman avtomobilidir. Porsche 944-ün əvəzinə 1992-ci ildə istehsal olunmağa başlandı. İstehsalı Porsche Boxster ilə əvəz olunduğu 1995-ci ildə başa çatdı.

Porsche Boxster – Porşe şirkətinin istehsal etdiyi avtomobil. 2004-cü ildə ikinci nəsil avtomobil olan Porsche Boxster 1996-cı ildən istehsal olunan Porsche 968-in bazasında yaradılıb.

Porsova (Yardımlı)

Porsova — Azərbaycan Respublikasının Yardımlı rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Telavar, Şovut, Honuba, Honuba Şıxlar və Zeynələzir kəndləri ilə sərhəddaşdır. Hal hazırda kəndin əhalisi 851 nəfərdən ibarətdir.[mənbə göstərin] == Adın kökü == Gerçəkdəki Porsova adı Pirsova kəlməsinə dayanır. Böyük ehtimalla kəndin adı ərəb ya da fars mənşəylidir.[mənbə göstərin] == İqtisadiyyat == Əhalinin çoxu heyvandarlıq və bitkiçiliklə məşğuldur. == Tarix == 1886-cı ilin ailə siyahılarına əsasən Şovut ilə Porsova, Telavarın qəsəbələridir.1970-ci illərdə, Porsova Azərbaycan SSR, Yardımlı rayonunun, Porsova kənd sovetinə daxildir. Porsova kənd sovetinin başqa kəndləri - Honuba, Honuba Şıxlar, Gügəvar, Zeynələzir, Tiləkənd.

Porsuq ibn Porsuq və ya Bursuk ibn Bursuk (ö. 1116) — Səlcuqlu generalı və Həmədan şəhərinin əmiri. == Həyatı == Özü kimi Səlcuqlu generalı olan və onunla yeni adı daşıyan Porsuqun oğludur. Səlcuqlu sultanı Məhəmməd Təpərə xidmət etmişdir. Həmədan əmiri olaraq 110-cu illərdə Səlib yürüşlərinə qarşı reallaşan səfərlərə qatılmışdır. Mardində olan Artuqlu bəyliyi hökmdarı İlqazi bəy Sultanın ordusunun ali komandanlarından olan Ağsunqur əl-Porsuqini 1114-c ildə məğlub etdi. Məhəmməd Təpər Porsuqu Ağsunqurun yerinə təyin etdi və bundan əlavə, onu səlibçilərə qarşı cihad ilə vəzifələndirdi. Mosul və Yuxarı Mesopotamiyada yeni bölmələri topladıqdan sonra Porsuq 1115-ci ildə əvvəllərində Suriyanı ələ keçirdi. Qısa müddət sonra Urfanı mühasirəyə aldıqdan sonra hərbi qərərgahını qurmaq istədiyi Hələbə yola düşdü. Hələbin xədim əmiri Lulu Porsuq qarşısında kömək istəyi ilə İlqazi bəy ilə Şam atabəyi Tuğtəkinə elçilər yolladı.

Porsuk çayı (türk. Porsuk çayı) – Mərkəzi Anadolu regionunda axan çay. Aksu dağının şimal yamacında yerləşən Bayatçık dərəsi ilə Murat dağının şimal yamacında yerləşən Kızıltaş Suyunun birləşməsindən əmələ gələn Porsuq çayı Sakarya çayının ən uzun qoludur. Kütahya ovasından keçib Əskişəhər şəhərinin cənub-qərbində yerləşən Porsuk I (1948) və Porsuk II (1971) su anbarlarında toplandıqdan sonra Əskişəhər ovasından və Əskişəhər şəhərindən keçir. Yassıhöyük qarşısında Sakarya çayı ilə birləşir. Əsas qolları: Kokar çayı, Murat çayı, Çat dərəsi, Porsuk dərəsi, Dəyirman dərəsi, Felent çayı, Kuduzlu dərəsi, Kınık dərəsi, Kargın dərəsi, Musaözü dərəsi və Uludərə əsas cənub qollarıdır. Sarısu çayı, Sarısungur dərəsi, Mihalıççık dərəsi, Muttalip dərəsi və Pürtek dərəsi əsas şimal qollarıdır.

Porsuq (lat. Meles meles) — dələkimilər fəsiləsindən heyvan. Bədəninin uzunluğu 90 sm-dək, çəkisi 30 kq-dək olur. Beli və yanları gümüşü-boz rəngdədir. Bədəninin alt hissəsi qaramtıldır, başının yanlarında burnundan qulaqlarına qədər uzanan qara zolaqlar var. Avropa və Asiyanın qarışıq və tayqa meşələrində, steplərdə və yarımsəhralarda, həmçinin Azərbaycanda yayılmışdır. Yeraltı yuvalarda yaşayır. Şimal rayonlarında qışda fəallığı azalır və qış yuxusuna gedir, cənub rayonlarında isə bütün il boyu fəal olur. Bitki və heyvan mənşəli yemlərlə qidalanır. Piyinin müalicəvi xassəsi var.

Porsuq ibn Porsuq və ya Bursuk ibn Bursuk (ö. 1116) — Səlcuqlu generalı və Həmədan şəhərinin əmiri. == Həyatı == Özü kimi Səlcuqlu generalı olan və onunla yeni adı daşıyan Porsuqun oğludur. Səlcuqlu sultanı Məhəmməd Təpərə xidmət etmişdir. Həmədan əmiri olaraq 110-cu illərdə Səlib yürüşlərinə qarşı reallaşan səfərlərə qatılmışdır. Mardində olan Artuqlu bəyliyi hökmdarı İlqazi bəy Sultanın ordusunun ali komandanlarından olan Ağsunqur əl-Porsuqini 1114-c ildə məğlub etdi. Məhəmməd Təpər Porsuqu Ağsunqurun yerinə təyin etdi və bundan əlavə, onu səlibçilərə qarşı cihad ilə vəzifələndirdi. Mosul və Yuxarı Mesopotamiyada yeni bölmələri topladıqdan sonra Porsuq 1115-ci ildə əvvəllərində Suriyanı ələ keçirdi. Qısa müddət sonra Urfanı mühasirəyə aldıqdan sonra hərbi qərərgahını qurmaq istədiyi Hələbə yola düşdü. Hələbin xədim əmiri Lulu Porsuq qarşısında kömək istəyi ilə İlqazi bəy ilə Şam atabəyi Tuğtəkinə elçilər yolladı.

Porsuq və ya Bursuk — Böyük Səlcuqlu dövlətinə xidmət edən türk hərbi komandandır. Porsuqun atasıdır. Oğlu Məhəmməd Təpərə xidmət etmişdir. == Həyatı == Sultan Toğrul Porsuqu 1059-cu ildə şahnəliyə, 1063-cü ildə isə hacibliyə təyin etmişdir. Sonrakı il Sultan Alp Arslan tərəfindən asılı dövlətlərdən vergi toplamaq vəzifəsi ona verildi. Malazgird döyüşünə qatıldığı deyilsə də, tarixçilər buna şübhə ilə yanaşırlar. 1077-ci ildə Sultan Məlikşah onu Anadolunun fəthinə göndərdi. Bizans imperiyasını Böyük Səlcuqlu dövlətinə 300.000 dinar xərac, birbaşa imperatoru da 30.000 dinar cizyə verməyə məcbur etmişdir. 1078-ci ildə Sultan Məlikşahın əmri ilə Qutalmışın oğulları arasındakı mübarizəyə müdaxilə etmişdir. Süleymanşah ilə ittifaq edərək Mnasuru kənarlaşdırdı.

Porsuq bəy (?-?)— Səlcuqlular dövlətinə xidmət etmiş türk sərkərdəsi. == Həyatı == Anadolu fatehlərindən Məlik Mənsur mərkəzdən boyun qaçırınca Sultan Məlikşah tərəfindən üzərinə Porsuq bəy göndərildi. Porsuq bəy Məlik Mənsuru öldürüb onun hakimiyətindəki Kütahya məntəqəsinə yerləşdi (1090).

Porsuk çayı (türk. Porsuk çayı) – Mərkəzi Anadolu regionunda axan çay. Aksu dağının şimal yamacında yerləşən Bayatçık dərəsi ilə Murat dağının şimal yamacında yerləşən Kızıltaş Suyunun birləşməsindən əmələ gələn Porsuq çayı Sakarya çayının ən uzun qoludur. Kütahya ovasından keçib Əskişəhər şəhərinin cənub-qərbində yerləşən Porsuk I (1948) və Porsuk II (1971) su anbarlarında toplandıqdan sonra Əskişəhər ovasından və Əskişəhər şəhərindən keçir. Yassıhöyük qarşısında Sakarya çayı ilə birləşir. Əsas qolları: Kokar çayı, Murat çayı, Çat dərəsi, Porsuk dərəsi, Dəyirman dərəsi, Felent çayı, Kuduzlu dərəsi, Kınık dərəsi, Kargın dərəsi, Musaözü dərəsi və Uludərə əsas cənub qollarıdır. Sarısu çayı, Sarısungur dərəsi, Mihalıççık dərəsi, Muttalip dərəsi və Pürtek dərəsi əsas şimal qollarıdır.

Porsuqlu (Susuz) — Qars ilinin Susuz ilçəsinin Mərkəz bucağında kənd. Porsuqlu (Miyanə) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Miyanə şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.