qalmaq sözü azərbaycan dilində

1 f. 1. Olduğu yerdə və halda durmaq, yerini dəyişməmək, yerindən getməmək. Hamı getdi, o qaldı. Qışda kənddə qalmaq. – Evdə ancaq Sona ilə Bahadır qaldı. N.Nərimanov. Bu axşam student evdə qalaraq, atasına məktub yazmaqla məşğul idi. Çəmənzəminli. // Yuxarı sinfə keçməmək. İkinci sinifdə qalmaq. 2. Var olmaq, mövcud olmaq, davam etmək. Onun gözəlliyindən ancaq iki gözü qalmışdır. Ürəyində heç bir hiss qalmamışdır. 3. Sağ olmaq, həyatda olmaq, yaşamaq. Onun indi bircə qızı qalmışdır. – Şirin güftarından ayrı lalam mən; Ümid yoxdur gələn ilə qalam mən. Q.Zakir. // İnkar şəklində: qalmamaq – ölmək, yaşamamaq, həyatda olmamaq, sağ olmamaq. Övladı qalmamaq. Onlardan heç kəs qalmamışdır. 4. İşləndikdən, sərf edildikdən, xərcləndikdən sonra müəyyən miqdar mövcud olmaq. On kilo düyüdən bir kilo qalmışdır. Cibimdə bir manat pulum qalıbdır. // Bir ədədi bir ədəddən çıxdıqdan sonra hasil olmaq. Beşdən üç çıxanda iki qalır. 5. Təxir edilmək, sonraya buraxılmaq, başqa vaxta keçirilmək. İclas sabaha qaldı. // Dayandırılmaq, əl çəkilmək, buraxılmaq, tərk edilmək, vaz keçilmək. O iş qaldı. Kitabın nəşri hələlik qaldı. 6. Bir yerdə unudulub buraxılmaq, yaddan çıxarılmaq. Portfelim maşında qaldı. Gözlüyüm evdə qalıbdır. 7. İrs yetişmək, irsən çatmaq. Atasından ona xeyli şey qaldı. – Dörd otaqdan ibarət ağzınacan dolu, topdağıtmaz ev-eşik təkcə ona [Ağcaya] qalmışdı. Mir Cəlal. 8. Məhrum olmaq, əlindən çıxmaq. Qəpiksiz qalmaq. Yuxusuz qalmaq. Paltosuz qalmaq. İşsiz qalmaq. – Seyr üçün camalını əlimdə fürsət varkən; Əfsus ki, indiyədək qaldım ziyarətindən. Ə.Cavad. 9. Edə bilməmək, başa çatdıra bilməmək, nail ola bilməmək, davam etdirə bilməmək, gedə bilməmək, iştirak edə bilməmək. Dərsdən qalmaq. – Qara qoçun kəlləsinin zərbəsi ilə Bəxtiyar onbasının ağrısından iki gün işdən və fəhləlikdən qaldı. S.Hüseyn. // Gecikmək, çatışa bilməmək, yetişə bilməmək, gecikərək yerində qalmaq. Qatardan qalmaq. 10. Gələndən sonra müvəqqəti olaraq bir yerdə yerləşmək, qərar tapmaq, bir yerə düşmək; qonaq olmaq. Bu gecə harada qalmışdınız? Qonaqlar dünən bizdə qalmışdılar. 11. Aid olmaq, dəxli olmaq, üzərinə düşmək. Onun dərdini çəkmək sənəmi qalıbdır? 12. İlişmək, ilişib qalmaq, girib çıxmamaq. Boğazında sümük qalmaq. Güllə əzələsində qalıbdır. 13. Bir hala düşmək, bir vəziyyət içərisinə düşmək. Pis vəziyyətdə qalmaq. Ayaq üstə qalmaq. O, üç yaşında atasız qaldı. Yuxusuz qalmaq. – [Xanımnaz:] Qorxuram … qulluqdan çıxardarlar səni, yenə qalarıq əvvəlki kimi elə belə. C.Cabbarlı. 14. Mühafizə etmək, davam etmək, əl çəkməmək, saxlamaq. Öz fikrində qalmaq. Tutduğu mövqeyində qalmaq. 15. Yubanmaq, durmaq, bir yerdə ilişib qalmaq, gəlib çıxmamaq. Bizim yoldaşlar harada qaldı? Yarı yolda qalmaq. Bu vaxta kimi harada qalmısan? 16. Vaxt, zaman haqqında. Saat beşə üç dəqiqə qalıbdır. Ayın axırına iki gün qalıbdır. Onun ömrünə az qalıbdır. – Axşama bir saat qalmış [Cəfərqulu] Fərhad bəyin qapısına yetişdi. Qantəmir. // Hələ çatmamaq, yetişməmək. Lakin hələ Tükəzban xalanın təklifinin [iclasda] qəbul olmaq vaxtına qalırdı. B.Talıblı. 17. İnkar şəklində: qalmamaq – 1) hamısı sərf olunmaq, işlənib qurtarmaq. Dağ başın duman almır; Yar yarın dərdə salmır; Dövlət şirin olsa da; Axırda heç kəsə qalmır. (Bayatı). [Qurban:] Səhər qazandığın axşama qalmır. Ə.Haqverdiyev; 2) qırılıb qurtarmaq, məhv olub (edilib) qurtarmaq; 3) kifayətlənməmək. [Səlimi:] Oğlan, xarici kapital yalnız bizim torpağın sərvətini talan etməklə qalmır. O, şəxsi mənfəət üçün hər şeyə hazır olan ərbablarımızdan, aclıq və səfalətin qucağına atdığı yüzlərlə biçarələrdən casuslar, satqınlar yetirir. M.İbrahimov; 4) geri qalmamaq, bərabər olmaq. Dəcəllikdə yoldaşından qalmaz. – [Mahmud:] Mənim barmaqlarım kobudluqda, bərklikdə oymaqdan qalmaz! Ə.Əbülhəsən; 5) hərəkətində, işində, adətində davam etmək, arasını kəsməmək, əl çəkməmək. Kefindən qalmamaq. İşindən qalmamaq. – Guya Zeynal vəzifəsinə çox soyuq baxır, dəfələrlə özünə xatırladılmasına baxmayaraq, səhlənkarlıqdan qalmırmış. S.Hüseyn. 18. Qalmamışam, qalmamışıq şəklində – ehtiyacım(ız) yoxdur, bizə lazım deyil. [Səfər:] Yüzbaşı, – dedi, – sənin buğdana qalmamışıq, bir az özünü yığışdır. Çəmənzəminli. 19. Bir sıra isimlərin yanına gətirilərək, ismin göstərdiyi mənada mürəkkəb feil, yaxud müxtəlif ifadələr düzəldilir; məs.: avara qalmaq, sağ qalmaq, gözü qalmaq, heyran qalmaq. ◊ Əslinə qalanda – əslində, həqiqətdə, doğrusuna gəldikdə. Əslinə qalanda bu vəhşilərin [qoçuların] həyatı qazamatda da pis keçmirdi. H.Sarabski. O ki qaldı…, qaldı ki… – …gəlincə, …gəldikdə. [Fərəcullah:] Ancaq o ki qaldı mənə, mən razıyam. Bir qız … bir oğlanındır, gülüm! H.Sarabski. Xeyr, xeyr, mən onun [tələbəmin] adını sizə deyə bilmərəm. Qaldı ki, onun zahiri görünüşü, xasiyyəti, qabiliyyəti haqqında danışmaq, bu başqa məsələdir. Qantəmir.

1 gecikmək — yubanmaq

2 yerləşmək

3 yaşamaq

4 dayanmaq — durmaq

5 ilişmək

1 QALMAQ – GETMƏK Şəhərdən gələn bütün təbliğatçılar, məsul işçilər onlarda qalarmışlar (S.Hüseyn); Vaqon çox sürətlə gedirdi (S.S.Axundov).

1 оставаться

2 глаг. 1. оставаться, остаться: 1) продолжать свое пребывание где-л., не покидать какое-л. место. Evdə qalmaq оставаться дома, bağda qalmaq оставаться на даче, kənddə qalmaq оставаться в деревне, dostlarıgildə qalmaq оставаться у друзей 2) продолжать свое пребывание где-л. с какой-л. целью. Yeməyə qalmaq остаться обедать, gecələməyə qalmaq остаться ночевать, kömək eləməyə qalmaq kimə остаться помочь к ому 3) побывать с кем-л. Uşaqlarla qalmaq остаться с детьми, qonaqlarla qalmaq остаться с гостями, xəstə ilə qalmaq остаться с больным 4) продолжать находиться где-л., будучи оставленным. Kitab stolun üstündə qalıb книга осталась на столе, şərf şkafda qalıb шарф остался в шкафу 5) оказываться в наличии (после расходования чего-л., пользования чем-л.). İki bilet qalıb осталось два билета, bir manat qalıb остался один манат, pul qalmayıb денег не осталось 6) составлять какую-л. величину до наступления какого-л. момента. İlin axırına iki ay qalır до конца года остается два месяца, şəhərə on kilometr qalır до города остается десять километров 7) доставаться к ому-л., приходиться на долю кого-л. Babasından qalıb осталось от деда, miras qalmaq остаться в наследство 8) продолжать находиться в каком-л. состоянии. Direktor vəzifəsində qalmaq оставаться в должности директора, əvvəlki kimi qalmaq остаться прежним, dəyişiksiz qalmaq остаться без изменения 9) оказываться в каком-л. состоянии, лишаться кого-л., чего-л. Yetim qalmaq остаться сиротой, tək qalmaq остаться один, dul qalmaq остаться вдовой, atasız qalmaq остаться без отца, pulsuq qalmaq остаться без денег, köməksiz qalmaq остаться без помощи 2. nədən пропускать, пропустить (не явиться на занятие, заседание куда-л.). Dərsdən qalmaq пропустить занятие, iclasdan qalmaq пропустить заседание 3. отставать, отстать (выйдя в пути из поезда, машины и т.п., не успеть сесть обратно, остаться на месте, не уехать). Qatardan qalmaq отстать от поезда, avtobusdan qalmaq отстать от автобуса ◊ avara qalmaq остаться без дела; sağ qalmaq остаться в живых, diqqətsiz qalmaq остаться без внимания; heyran qalmaq изумляться, изумиться; təəccüb qalmaq удивляться, удивиться; razı qalmaq оставаться, остаться довольным; mat qalmaq застыть в удивлении; ortada qalmaq не знать к кому или к чему примкнуть, остаться в нерешительности; açıq qalmaq оставаться, остаться открытым; geridə qalmaq отставать, отстать; sabaha qalmaq остаться на завтра; yadda qalmaq остаться в памяти; məəttəl qalmaq: 1. недоумевать; 2. оказаться не у дел; sadiq qalmaq остаться преданным; sonsuz qalmaq оставаться без наследника; yuxusuz qalmaq не спать, бодрствовать; yuxuya qalmaq проспать; cavabsız qalmaq остаться без ответа; məcburiyyət qarşısında qalmaq оказаться перед необходимостью; ac qalmaq остаться голодным; boş qalmaq: 1. остаться пустым, порожним; 2. остаться не у дел; donub qalmaq застыть на месте; arzusu ürəyində qaldı мечта не сбылась, не суждено было сбыться мечте; bir vəziyyətdə qalmaq: 1. оставаться на одном месте; 2. не развиваться, оставаться на одном уровне; borclu qalmaq kimə, nəyə оставаться, остаться в долгу у кого, перед кем-л.; bir köynəkdə qalmaq оставаться, остаться в одной рубашке; qarıyıb qalmaq, qız qalmaq оставаться старой девой; qıraqda qalmaq nədən оставаться в стороне от чего; quru yerdə qalmaq оставаться, остаться ни с чем; qüvvədə (öz qüvvəsində) qalmaq оставаться в силе; kar qalmaq оставаться, остаться глух к чему; evsiz-eşiksiz qalmaq остаться без крова; əlində qalmaq kimin остаться на руках у кого; əvvəlki fikrində qalmaq оставаться, остаться при прежнем мнении; əli boşda qalmaq оставаться, остаться в дураках; остаться с пустыми руками; kağız üzərində qalmaq оставаться, остаться на бумаге; kənarda qalmaq оставаться, остаться за бортом; kölgədə qalmaq оставаться, остаться в тени; nəticəsiz qalmaq оставаться, остаться без последствий, остаться безрезультатным; odla su arasında qalmaq оставаться, остаться между огнем и водой; oyundan kənarda qalmaq оставаться, остаться вне игры; olduğu kimi qalmaq оставаться, остаться при своих козырях; öz vəzifəsində qalmaq, öz yerində qalmaq оставаться, остаться на своем посту; öz-özlüyündə qalmaq оставаться, остаться самим собой; öz yerində qalmaq оставаться, остаться на своем месте; öz əqidəsinə sadiq qalmaq оставаться, остаться верным своим убеждениям; salamat qalın (sağlıqla qalın!) счастливо оставаться! (при прощании); sözü ağzında qalmaq, sözü yarımçıq qalmaq останавливаться, остановиться на полуслове; çılpaq qalmaq, lüt qalmaq оставаться, остаться в чем мать родила; əslinə qalanda в действительности, а на самом деле, qaldı ki … что касается …; кроме того, к тому же, однако, но; o ki qaldı kimə, nəyə что касается кого, чего …, то; az qaldı чуть было не, ешё немного и; mənə qalarsa что касается меня, по-моему; sənə qalmayıb тебе нет дела, тебе что за дело, не твоё дело

1 f. 1. to stay, to remain; evdə ~ to stay / to remain at home; nahara ~ to stay to dinner; mehmanxanada ~ (yaşamaq) to stay at / in a hotel, to put* up at a hotel; bir kəsə sadiq ~ to remain faithful to smb.; qüvvədə ~ to remain valid; (qərar, hökm) to remain in force; Beş gün Moskvada ~ to remain / to stay five days in Moscow; ◊ ikinci ilə ~ (sinifdə) to remain in the same form a second year; amer. to be* / to get* left back; öz fikrində ~ to remain of the same opinion; d.d. to stick* to one’s opinion; Bu həmişə mənim xatirimdə qalacaq It will always remain in my memory; 2. to be* left; Kitab evdə qaldı The book was left at home; bir kəsə borclu ~ to be* in smb.’s debt; geri ~ to fall* / to drop behind, to lag behind; məc. to be* backward / behind; 3. to be* slow; Mənim saatım beş dəqiqə geri qalır My match is five minutes slow

1 f. 1) rester vi (ê) ; evdə ~ rester vi (ê) à la maison ; 2) demeurer vi ; ; 3) séjourner vi ; 4) résider vi ; 5) stationner vi ; doubler vt sinifdə ~ doubler la classe ; öz fikrində ~ garder son opinion ; axmaq yerində ~ être le dindon de la farce, être la dupe de. . . ; mat ~ demeurer cloué, -e d’étonnement ; oyundan kənarda ~ être hors du jeu

1 гл. 1. амукьун; əldən qalan əlli il qalar. Ata. sözü ахпа лагьай кар амукьда; 2. акъвазун; bu gün bizdə qal къе чина акъваз (амукь); 3. амаз хьун; аваз хьун; кумаз хьун; ayın axırına üç gün qalıbdır вацракай пуд югъ кума, вацран эхир жез пуд югъ ама; 4. амукьин, сагъ яз хьун, саламат хьун, яшамиш хьун; sabaha kim ölə, kim qala. Ata. sözü пакамалди вуж рекьин, вуж амукьин; 5. аламукьун; акъвазун (мес. жуван фикирдал); 6. хкатун (мес. тарсуникай, кӀвалахдикай); агакь тавун, геж хьун, агакьиз тахьун, амукьун (мес. автобусдикай); 7. акӀун, акӀана амукьун (мес. туьтуьна кӀараб); 8. амукьун; кумукьун; рикӀелай алатна аламукьун; kitabım maşında qaldı зи улуб машинда амукьна; çomağım ağacın altında qaldı зи чумахъ тарцик кумукьна; 9. гумукьун; амаз хьун, гумаз хьун (мес. пул); 10. qalmamaq инк. ф. амукь тавун а) вири авай-авачирди серф хьун, харж хьун, куьтягь хьун; б) яшамиш тахьун, сагъ яз тахьун, кьин; къирмиш хьана, телеф хьана куьтягь хьун; в) вичин кардилай (гьерекатдилай, адетдилай) гъил къачун тавун, давамарун; г) гуьгъуьна амукь тавун, барабар хьун; ** adı qalmaq кил. ad; əslinə qalanda дуьз лагьайтӀа, асул лагьайтӀа, гьакъикъатда; gözü qalmaq кил. göz; xətri qalmaq кил. xətir; o ki qaldı..., qaldı ki... ...лагьайтӀа, амукьна, ....

1 kalmak