yük sözü azərbaycan dilində

1 is. 1. Daşınmaq, aparılmaq üçün hər cür şey, daşınmalı olan mal və s. Yükü boşaltmaq. Heyvanın dalına yük çatmaq. – Ağ dəvə düzdə qaldı; Yükü Təbrizdə qaldı; Oğlanı dərd apardı; Dərmanı qızda qaldı. (Bayatı). □ Yük heyvanı – yük daşıyan heyvan. // İçində şey olan torba, kisə, yeşik və s. Yükləri bir yerə yığmaq. // Eyni mənada saylarla. [Heydər bəy:] Heç kəs qorxudan gedib gətirə bilmir. Məgər handa bir rəşid və qoçaq adam cürət edib bir yük, iki yük çıxarda bilər. M.F.Axundzadə. O ki qaldı danışığımız, cümlətani bir yük buğda olmuşdur. S.Rəhimov. // Ağır şey; ağırlıq. Bu bir yükdür ki. Yük maşını – ağır şeylər (yük) daşımaq üçün böyük avtomobil. Bahadır çayçı dükanının qabağında bir-iki yük maşınına yaxınlaşdı. S.Rəhman. Yük vurmaq – yük yükləmək. Paroxoda yük vurmaq. 2. Səliqə ilə üst-üstə yığılmış yorğan-döşək, xalça-palaz. Bu zaman bir quş alaçığın ağzından ildırım kimi şığıyıb yükün altına soxuldu. A.Şaiq. Bütün avadanlıq evin yuxarı tərəfinə yığılıb, üstünə köhnə palaz çəkilmiş yoxsul bir yükdən ibarət idi. İ.Əfəndiyev. // Yük yığılan, camaxatan. Yorğan-döşək yükdədir. Yükdən bir yorğan götürdü. – Kilim, gəbə yükdədi; Gözlərim gədikdədi; Dönüb geri baxsana; Sevdiyin yar dikdədi. (Bayatı). □ Yük sandığı – üzərinə yük yığmaq üçün iri sandıq. İki dəst yorğan-döşək, nazbalış, iki yük sandığı, bir neçə mücrü, taxçalara qoyulası mücrülərin altına gümüşdən məmul zirəndazlar tədarük görüləcəkdir. R.Əfəndiyev. Yük yeri – yük yığmaq üçün divarda açılan yer, şkaf. 3. məc. Ağır vəzifə, məsuliyyətli iş; məsuliyyət. Mən bu yükü öhdəmə götürə bilmərəm. Bu yükün altından çıxmaq çətin olacaqdır. – Rüstəm kişi, doğrudan da, yükünün ağır olduğunu hiss etdi. M.İbrahimov. // məc. Yorucu, əziyyətli, sıxıcı iş; qayğı, sıxıntı, ağırlıq. Bu da bizə bir yük oldu. Bu yükün altından məni qurtar. – Gülsümün yükü və dərd-qəmi gündən-günə artmaqda idi. Ə.Haqverdiyev. 4. fiz. Hər hansı bir cisimdə olan elektrikin miqdarı. Müsbət yük. ◊ Yük etmək (eləmək) – lazım olmayan, artıq bir şeyi özü ilə götürmək. [Bahar Gülpəridən soruşdu:] Xanım, üç aydan ötrü bir belə şeyi yük eləyib aparmağın nə mənası var? S.S.Axundov. Yükünü tutmaq – 1) hər cür lazımi şeylərlə (adətən qiymətli şeylərlə) özünü təmin etmək; mal-dövlət yığmaq. [Hacı Fərəc:] Yusif səkkiz yaşındadır, gəlib yetişənədək mən yükümü tutaram. N.Vəzirov; 2) dan. çox yemək, doymaq.

2 Avtomobil daşıyıcısı tərəfindən təyinat məntəqəsinə çatdırılmaq üçün qəbul edilmiş əmtəə və ya qeyri-əmtəə təyinatlı mal

1 Вьюк şəklində rus dilinə də keçib. Kəlmənin qədim mənası “üstünə qoyulan” (yükləmək) deməkdir və o, yüksək sözü ilə kökdaşdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

1 ağırlıq

2 yorğan-döşək

3 1. YÜK (daşınmaq, aparılmaq üçün hər cür şey) [Yasavul:] Ağa, murov bir qaçaqçı da yük ilə tutub göndəriblər (M.F.Axundzadə); BAQAJ Gülpəri ..yaxındakı və baqajdakı şeyləri daşıyıb, ikinci klas salonunda yığdırdı (S.S.Axundov); BAR (kl.əd.) Ğəmü möhnət yükün yoxdur cahanda çəkməyən, əmma; Şikəstə Zakirin çərxi-fələk barın giran tutmuş (Q.Zakir). 2. YÜK, AĞIRLIQ, HƏML 3. yük bax qayğı 1

1 1. груз, вьюк, багаж, кладь, тяжесть, нагрузка; 2. физ. заряд; 3. вьючный;

2 1 сущ. 1. груз. Yük qaldırmaq поднять груз, yük aparmaq нести груз, yükün saxlanılması хранение груза, yükün daşınması перевозка груза, yükün çatdırılması доставка груза, mənfəətli yük полезный груз 2. тяжесть. Böyük yük огромная тяжесть, yük qaldırmaq поднять тяжесть 3. кладь, поклажа. Yükü daşımaq переносить поклажу, вьюк (груз, перевозимый на животном) 5. ноша: 1) груз, переносимый на себе. Ağır yük тяжёлая ноша 2) о чём-л. тяжёлом, обременительном. Hər kəsə öz yükü ağır gəlir каждому своя ноша тяжела 6. количество груза, перевозимое на вьючных животных, в машине, вагоне и т.д. Bir at yükü что-л. составляющее груз одной лошади, iki öküz yükü что-л. составляющее груз для перевозки на двух быках; bir araba yükü taxıl воз зерна 6. перен. бремя. Yük olmaq kimə лечь бременем на кого 7. нагрузка. Üzərinə böyük yük götürmək взять на себя большую нагрузку, tədris yükü учебная нагрузка; yük qrafiki график нагрузки 8. физ., эл.-тех. заряд (количество электричества, содержащееся в каком-л. теле). İnduksiya edilmiş yük индуктированный заряд, mənfi yük отрицательный заряд, müsbət yük положительный заряд, müxtəlifadlı yük разноимённый заряд, elektron yükü заряд электрона, elementar yük элементарный заряд II прил. 1. грузовой. Yük maşını грузовая машина, тех. yük akkumulyatoru грузовой аккумулятор, yük sahəsi грузовая площадь, yük xətti грузовая линия, yük şöbəsi грузовое отделение 2. товарный. Yük vaqonu товарный вагон, yük qatarı товарный поезд, yük stansiyası товарная станция 3. вьючный. Yük heyvanı вьючное животное, yük atı вьючная лошадь 4. зарядный, зарядовый 5. эл.-тех. нагрузочный. Yük dövrəsi нагрузочная цепь, yük müqaviməti нагрузочное сопротивление 6. погрузочный. Yük həyəti погрузочный двор, yük stansiyası погрузочная станция; yükü boşaltmaq разгружать, разгрузить (дрова, уголь и т.п.); yük vurmaq грузить, погрузить; yükünü azaltma разгрузка, yük axını грузопоток ◊ arığa batman da yükdür тощему и килограмм ноша; fil yükü, dağ yükü тяжёлое бремя; özünə yük etmək (eləmək) брать с собой лишний груз; yükü kimin çiyninə düşmək лечь бременем на чьи плечи; yük altında под бременем чего-л., yük olmaq kimə быть обузой к ому; yükü yüngülləşmək освободиться от бремени чего-л.; yükünü tutmaq: 1. наживать, нажить, получать, получить прибыль, барыш, доход; 2. есть, поесть много, плотно поесть 2 сущ. постельные принадлежности, сложенные в специальной нише

1 I. i. 1. (həm müst., həm də məc.) load; (dəmir yolu ilə daşınan) goods; (dənizlə daşınan) cargo, freight, tez xarab olan ~ perishables pl.; ◊ qayğı ~ü a load of care; ◊ məsuliyyət ~ü a load of responsibility; çiynində ~ daşımaq to bear* a load on one’s back / on one’s shoulders; dərs ~ü teaching load; 2. fiz. charge; elektrik ~ü electrik charge II. s. 1. cargo (attr.); freight (attr.); ~ gəmisi cargo boat, cargo vessel; ~ maşını lorry; amer. truck; 2. goods (attr.) ~ qatarı goods train; amer. freight train; ~ vaqonu goods wagon; amer. freight car

1 is. chargement m ; charge f ; cargaison f ; fret m ; bagage m ; bagage à main ; tez xarab olan ~ charge de denrées périssables ◊ qayğı ~ü poids m des soucis ; elektrik ~ü charge électrique ; ~ gəmisi cargo m ; ~ maşını camion m, autocamion m ; ~ qatarı train m de marchandises

1 сущ. 1. ппар; // парцин; yük heyvanı парцин гьайван, ппар ялдай гьайван; // ппар, залан затӀ, заланвал; yük maşını парцин (ппар чӀугвадай) машин; yük vurmaq ппар ягъун, ппар эцигун; 2. санал кӀватӀнавай мес-яргъан, гам-рух; yük sandığı винел мес-яргъан ва мс. кӀватӀдай еке сандух; yük yeri мес-яргъан, гам-рух ва мс. кӀватӀун патал цла раснавай чка, тӀакӀ, дакӀ, шкаф; 3. пер. ппар; гзаф залан, жавабдарвал авай кӀвалах (къуллугъ); // азият кар; къайгъу, дерт, заланвал; 4. физ. са затӀуна авай электрикдин кьадар, пар, заряд (урус.); ** yük etmək (eləmək) ппар авун, лазим тушир, артух са затӀ вичихъ галаз кьун; yükünü tutmaq а) гьар жуьре лазим тир багьа затӀаралди жув таъмин авун, мал-девлет кӀватӀун; б) рах. ппар кьун, гзаф тӀуьн, тӀуьна тух хьун.

1 bagaj, yük