ŞT sözü azərbaycan dilində

A. M. Ştrom binası — Rostov vilayəti Rostov-na-Donu şəhəri ərazisində yerləşən bina. Tarixi və mədəni əhəmiyyət daşıyan bina. Yerli əhəmiyyətli mədəni irs obyekti siyahısına daxildir. Bina XX əsrin əvvəllərində inşa edilmişdir. Bina Bolşoy Sadovnaya küçəsi 89 ünvanında yerləşir. Binanın layihə müəllifi Leonid Fyodoroviç Eberq olmuşdur. == Tarixi == XX əsrdə inşa edilmişdir. Rostov-ba-Donu şəhəri Bolşoy Sadovnaya keçəsi, ev 89 ünvanında yerləşir. Binanın layihə müəllifi Leonid Fyodoroviç Eberq 1910-cu illərdə hələ profesional fəaliyyətə yenicə qoşulmuşdu. 1911-ci ildə Leonid Fyodoroviç Eberq Moskva uçilişini bitirmişdi.

ABŞ ştatları simvollarının siyahısı (mahnılar) - ABŞ ştatlarının qanunverici orqanlarının və ya qubernatorlarının qərarı ilə ştatların simvolları seçilmiş mahnılar (State songs, State anthem, State historical song, State cantata, Official ceremonial march, Official rock song, himnlər və s.). Bəzi ştatların rəsmi mahnıları yoxdur (Nyu-Cersi), bəzilərinin isə bir neçə mahnı simvolu vardır (Arkanzas, Arizona). == Siyahı == == Mənbə == Official State Songs, NetState.com.

Ştat - Amerika Birləşmiş Ştatlarının inzibati ərazi bölgüsündə ən yüksək statusa malik subyekt. Ölkə 50 ştatdan ibarətdir və hər bir ştat ABŞ bayrağında bir ulduzla təmsil olunur. == Haqqında == Amerika Birləşmiş Ştatları 3141 rayondan ibarət 50 ştata (Alabama, Alyaska, Arizona, Arkanzas, Aydaho, Ayova, Cənubi Dakota, Cənubi Karolina, Corciya, Delaver, Florida, Havay, İllinoys, İndiana, Kaliforniya, Kanzas, Kentukki, Kolorado, Konnektikut, Luiziana, Massaçusets, Men, Merilend, Miçiqan, Minnesota, Missisipi, Missuri, Montana, Nebraska, Nevada, Nyu Cersi, Nyu-Hempşir, Nyu Meksiko, Nyu-York, Ohayo, Oklahoma, Oreqon, Pensilvaniya, Qərbi Virciniya, Rod-Aylend, Şimali Dakota, Şimali Karolina, Tennessi, Texas, Vaşinqton, Vayominq, Vermont, Virciniya, Viskonsin və Yuta), Kolumbiya Federal Dairəsinə və asılı ərazilər sayılan 5 Federal Torpağa (Amerika Samoası, Quam, Şimali Marian adaları, Puerto Riko, Virgin Adaları) bölünür.

ABŞ ştatlarının siyahısı — ABŞ-də yerləşən ştatların sayı 50-dir. Siyahıda ştatların əhalisi, onların ABŞ İstiqlal Bəyannaməsini qəbul etmə tarixi, ümumi əraziləri, torpaq və su sahələri və ABŞ Nümayəndələr Palatasında nümayəndələrinin sayı haqqında məlumat verilir. Vaşinqton şəhəri isə 50 ştata daxil deyildir. Bu şəhər Kolumbiya federal vilayəti daxilində yerləşən şəhərdir və heçbir ştata tabe deyil. ABŞ-nin digər 14 bölgə üzərində hakimiyyəti olsa da, adları siyahıda qeyd edilməyib.

Abia ştatı (ing. Abia State) — Nigeriya Cənub-şərq geosiyasi zonasında ştat. Niger deltasının hissəsidir. == Adı == Abia ştatı 1991-ci ildə İmo ştatından ayrılaraq yaradılıb. Yeni ştatın adı, onun üçün ayrılan, əxali sıxlığı nisbətən böyük olan dörd bölgə adlarının (Aba, Bende, İsuikvuato və Afikpo) abreviaturasıdır.

Adamava ştatı (ing. Adamawa State) — Nigeriyanın Şimal-şərq geosiyasi zonasında ştat. == Adı == Ştatın adı Modimmo Adamanın adından gəlir. O, 1809-cu ildə bu ərazidə Adamava Əmirliyinin əsasını qoyan, Osman dan Fodio tərəfindən təşkil onunan Fulani cihadın yerli başçısı idi.

Afrika Birləşmiş Ştatları 55 müstəqil Afrika dövlətinin hamısının və ya bəzilərinin birləşib federasiya təşkil etməsi barədə təklif olunan konsepsiyadır. Afrika İttifaqının rəhbəri olan keçmiş Liviya lideri Muammar al-Qəddafi iki regional səviyyəli Afrika sammitində Afrika Birləşmiş Ştatlarının yaradılması fikrini irəli sürür: ilk dəfə 2007-ci ilin iyununda Qvineyanın paytaxtı Konakridə və ikinci dəfəf 2009-cu ilin fevralında Efiopiyanın paytaxtı Əddis-Əbəbə şəhərində. Gəddafinin bu sahədə ilk təşəbbüsü 2000-ci ildə Lome sammitində olmuşdu. O, Afrika İttifaqını çoxsaylı hadisələrdə uğursuzluqda ittiham etmiş və yalnız həqiqi pan-Afrika dövlətinin Afrika regionunda stabillik yaradacağını qeyd etmişdi. Afrika İttifaqı ölkələrinin əksəriyyəti təklif olunan federasiya ideyasını dəstəklədi, onlar bu birliyin “yeni” Afrikaya sülh gətirəcəyinə inanırdılar. == Markus Garvey, 1924 == “ Afrika Birləşmiş Ştatları” ideyası ilk dəfəf Markus Garvey tərəfindən 1924-cü ildə “ Ey, Afrika Birləşmiş Ştatları” şeirində qeyd olunub. Garveyin ideyaları Pan-afrikanist hərəkatına güclü təsir etmişdir. Bu hərəkat 1945-ci ildə Birləşmiş Krallıqda Mançestr şəhərində Beşinci Pan- Afrikanist Konqresinin keçiriıməsi lə nəticələndi == Əhalisi == Təklif olunan federasiyanın ərazisi istənilən dövlətin ərazisindən böyük olacaqdı ( Yəni, Rusiya Federasiyasından daha böyük). Bu federasiya Çin və Hindistandan sonra dünyanın ən çox əhalisi olan yer olacaq və burda 2000 dildə danışan əhali birləşəcəkdi.

Akva İbom ştatı (ing. Akwa Ibom) — Nigeriyanın Cənub-cənub geosiyasi zonasında ştat.

Aleksandr Petroviç Şteyn (15 (28) sentyabr 1906, Səmərqənd, Rusiya imperiyası – 5 oktyabr 1993, Moskva) — rus dramaturqu və ssenari müəllifi. == Həyatı == Aleksandr Petroviç Şteyn 15 sentyabr 1906-cı ildə Səmərqənddə anadan olub. Leninqrad Universitetinin filologiya fakültəsində təhsil alıb. Yaradıcılığa 1929-cu ildə pyeslərlə başlayıb. SSRİ dövlət mükafatı laureatı (1949) Aleksandr Şteyn 5 oktyabr 1993-cü ildə vəfat edib.

Amerika Birləşmiş Ştatları (ing. United States of America), ABŞ (ing. USA), Birləşmiş Ştatlar (ing. United States) və ya sadəcə Amerika (ing. America) — 50 ştatdan, bir federal dairədən, beş böyük özünüidarə edən ərazidən və müxtəlif mülklərdən ibarət ölkə. 3,8 milyon mil2 (9,8 milyon km2) əraziyə malik ABŞ dünyanın ərazisinə görə 3-cü və ya 4-cü ölkəsidir və bütün Avropa qitəsindən təxminən 3,9 milyon mil2 (10,1 milyon km2) kiçikdir. 327 milyon nəfərdən çox əhalisi olan ABŞ dünyanın ən çox əhaliyə malik üçüncü ölkəsidir. Paytaxtı Vaşinqton, ən çox əhaliyə malik şəhəri Nyu-Yorkdur. Qırx səkkiz ştat və federal ərazi kontinentaldır və Şimali Amerikada Kanada və Meksika arasında yerləşir. Paleohindilər ən azı 12 min il əvvəl Sibirdən Şimali Amerika materikinə köçmüşdürlər.

Milli Elmlər Akademiyasi (ing. National Academy of Sciences) — 1863 ildə yaradılmışdır. Vaşinqtondadır. Riyaziyyat; astronomiya fizika; texnika; kimya; geologiya;botanika;zoologiya, fiziologiya; mikrobiologiya; antropologiya; psixologiya; geofizika; biokimya; tətbiqi biologiya;tətbiqi fizika-riyaziyyat elmləri; tibb elmləri, genetika; ictimai, iqtisadi vəsiyasi elmlər və s. bölmələri, həmçininelm və texnikanın müxtəlif problemlərinə dair komitələri var. == Haqqında == MEA-nın 2000 həqiqi, o cümlədən 200 Nobel mükafatı laureatı, 350 xarici üzvü var (2008). Akademiyanın işinə prezident başda olmaqla 12 nəfərdən ibarət Şura rəhbərlik edir. Prezident və şuranın üzvləri 6 illik müddətə seçilir; prezident 2 dəfədən çox seçilmir. Şuranın qərarları akademiyanın illik yığıncağında təsdiq olunur. Akademiya Ford, Rokfeller və Slounun fondları, Milli elmi fond və digər fondlar tərəfindən maliyyələşdirilir.

right|100px|thumb|Müəllif hüquqları simvolu Amerika Birləşmiş Ştatları Müəllif Hüquqları Qanunu, Amerika Birləşmiş Ştatlarındakı hər hansı bir məlumat və ya əqli fəaliyyət məhsulunun işlədilməsi və ya yayılması ilə bağlı haqların, qanunlarla insanlara verilməsini nəzərdə tutan qanundur. Bu qanun Amerika Birləşmiş Ştatları federal qanunlarının bir hissəsi olub Amerika Konstitusiyası tərəfindən təsdiq edilmişdir.

right|100px|thumb|Müəllif hüquqları simvolu Amerika Birləşmiş Ştatları Müəllif Hüquqları Qanunu, Amerika Birləşmiş Ştatlarındakı hər hansı bir məlumat və ya əqli fəaliyyət məhsulunun işlədilməsi və ya yayılması ilə bağlı haqların, qanunlarla insanlara verilməsini nəzərdə tutan qanundur. Bu qanun Amerika Birləşmiş Ştatları federal qanunlarının bir hissəsi olub Amerika Konstitusiyası tərəfindən təsdiq edilmişdir.

Amerika Birləşmiş Ştatları Xalqlar Tarixi 1980-ci ildə amerikalı tarixçi Hovard Zinn tərəfindən yazılmışdır. Zinn inanırdı ki, ümumilikdə ənənəvi tarix kitablarında ifadə azadlığı məhduddur. O, Amerikan tarixinə yeni nöqteyi-nəzər gətirmək və gələcəkdəki bu tip kitabları dəstəkləmək üçün “Amerika Birləşmiş Ştatları Xalqlar Tarixi”ni yazdı. Bu kitab yerli amerikalıların, hinduların, gəlmə avropalılarla arasındakı münaqişəni, ABŞ-nin işğallarını və təcavüzlərini, qulların quldarlığa, fəhlələrin və həmkarlar ittifaqları üzvlərinin kapitalizmə, qadınların patriarxallığa və afroamerikalıların vətəndaş hüquqlarını əldə etmək üçün hökumətə və irqçilərə qarşı olan hərəkətlərini təsvir edir. Kitab 1981-ci ildə Milli Kitab Mükafatı (National Book Award) finalçısı olmuşdur. 2007-ci ildə kitabın sadələşdirilmiş və qısaldılmış forması olan "Gənclər üçün Amerika Birləşmiş Ştatları Xalqlar Tarixi"(A Young People's History of the United States)kitabı nəşr edilmişdir. == Kitabın məzmunu == Zinn ABŞ tarixinə elitanın və siyasətçilərin gözündən yox, sadə xalqın gözündən yanaşır. Bu kitabda o, qitənin yerli əhalisi olan hinduların avropalılar tərəfindən öldürülməsini, soyqırıma məruz qalmalarını, öz torpaqlarından qovulmaqlarını ön plana çəkərən oxucunun diqqətinə çatdırır. Ənənəvi tarixdə Amerikanın kəşfi Xristofor Kolumbun dahiliyi olaraq qələmə verilir və ümumilikdə Avropanın qələbəsi kimi qiymətləndirilir, lakin Zinn bu məsələyə avropalıların yox, amerika hindularının gözündən baxır və oların çəkdiyi əziyyəti, gördüyü zülmü qələmə alır. Həmçinin öz kitabında Zinn quldarlığı tənqid edir və quldarlığa iqtisadçıların, siyasətçilərin, prezidentlərin, ideoloqların, plantatorların nötqeyi-nəzərindən yox qaradərili kölələrin gözündən baxır.

Andhra Pradeş ştatında dəmiryolu qəzası (hind हीराखंड एक्सप्रेस ट्रेन हादसा) - Hindistanın cənub-şərq hissəsində yerləşən Andhra Pradeş ştatında 2017-ci ilin 21 yanvar tarixində yerli vaxtla saat 11:00-da baş vermiş dəmiryolu qəzası. == Arxa plan == Qəza Hindistanın Orissa və Andhra Pradeş ştatlarının sərhədində yerləşən Kuneru stansiyası yaxınlığında baş verib. Caqdalpur şəhərindən Bxubaneşvar şəhərinə hərəkət edən qatarda 600 nəfərdən çox sərnişin olub. Qatarın qəza törətməsinin əsas səbəbi kimi hərəkverici vaqonun relslərdən çıxması göstərilir. Ümumilikdə 22 vaqondan ibarət olan qatarda, lokomotiv və 8 vaqon relsdən çıxıb. Xilasedicilərin ilk qrupu hadisə baş verəndən 40 dəqiqə sonra hadisə yerinə çatıblar. İlkin məlumatlara əsasən dəmiryolu qəzası nəticəsində 41 nəfər həlak olub, 68 nəfər isə müxtəlif dərəcəli bədən xəsarətləri alıb.

Andhra Pradeş ştatında dəmiryolu qəzası (hind हीराखंड एक्सप्रेस ट्रेन हादसा) - Hindistanın cənub-şərq hissəsində yerləşən Andhra Pradeş ştatında 2017-ci ilin 21 yanvar tarixində yerli vaxtla saat 11:00-da baş vermiş dəmiryolu qəzası. == Arxa plan == Qəza Hindistanın Orissa və Andhra Pradeş ştatlarının sərhədində yerləşən Kuneru stansiyası yaxınlığında baş verib. Caqdalpur şəhərindən Bxubaneşvar şəhərinə hərəkət edən qatarda 600 nəfərdən çox sərnişin olub. Qatarın qəza törətməsinin əsas səbəbi kimi hərəkverici vaqonun relslərdən çıxması göstərilir. Ümumilikdə 22 vaqondan ibarət olan qatarda, lokomotiv və 8 vaqon relsdən çıxıb. Xilasedicilərin ilk qrupu hadisə baş verəndən 40 dəqiqə sonra hadisə yerinə çatıblar. İlkin məlumatlara əsasən dəmiryolu qəzası nəticəsində 41 nəfər həlak olub, 68 nəfər isə müxtəlif dərəcəli bədən xəsarətləri alıb.

Andromeda ştamı (ing. The Andromeda Strain; 1969) — ABŞ yazıçısı Maykl Kraytonun elmi-fantastik romanı. == Mövzusu == ABŞ-nin kosmosa göndərdiyi hərbi kosmik peyk kiçik bir qəsəbəyə düşür. Peyki götürmək üçün bölgəyə gedən xüsusi hərbi heyətin mərkəzlə radio əlaqəsi qəflətən kəsilir. Heyətin və qəsəbə sakinlərinin hamısı (bir körpə və sərxoşdan başqa) ölü tapılır. Hərbi peykin kosmosdan indiyədək mənşəyi bilinməyən virus gətirdiyindən şübhələnirlər. Ölkənin qabaqcıl alimlərindən ibarət qrup müasir texnologiya ilə təchiz olunan laboratoriyada virusun sirrini açmağa çalışır. == Filmlər == Maykl Kraytonun 1969-cu ildə yazdığı bu roman əsasında 1971-ci ildə eyniadlı film çəkildi. Robert Uaysın rejissoru olduğu və baş rollarda Artur Hill, Devid Ueyn, Ceyms Olson və Keyt Ridin oynadığı film böyük rəğbət qazandı. 2008-ci ildə bu roman üzrə 2 seriyalı televiziya film çəkilmişdir.

Andromeda ştamı (ing. The Andromeda Strain; 1969) — ABŞ yazıçısı Maykl Kraytonun elmi-fantastik romanı. == Mövzusu == ABŞ-nin kosmosa göndərdiyi hərbi kosmik peyk kiçik bir qəsəbəyə düşür. Peyki götürmək üçün bölgəyə gedən xüsusi hərbi heyətin mərkəzlə radio əlaqəsi qəflətən kəsilir. Heyətin və qəsəbə sakinlərinin hamısı (bir körpə və sərxoşdan başqa) ölü tapılır. Hərbi peykin kosmosdan indiyədək mənşəyi bilinməyən virus gətirdiyindən şübhələnirlər. Ölkənin qabaqcıl alimlərindən ibarət qrup müasir texnologiya ilə təchiz olunan laboratoriyada virusun sirrini açmağa çalışır. == Filmlər == Maykl Kraytonun 1969-cu ildə yazdığı bu roman əsasında 1971-ci ildə eyniadlı film çəkildi. Robert Uaysın rejissoru olduğu və baş rollarda Artur Hill, Devid Ueyn, Ceyms Olson və Keyt Ridin oynadığı film böyük rəğbət qazandı. 2008-ci ildə bu roman üzrə 2 seriyalı televiziya film çəkilmişdir.

Bakı. Portretə yeni ştrixlər qısametrajlı sənədli filmi rejissor Nicat Bəkirzadə tərəfindən 1979-cu ildə çəkilmişdir. "Azərbaycanfilm" kinostudiyasında istehsal edilmişdir. Kinolentdə günü-gündən gözəlləşən müasir Bakıdan, şəhərdə aparılan böyük tikinti işlərindən, respublika paytaxtının qayğılarından söhbət gedir. == Məzmun == Kinolentdə günü-gündən gözəlləşən müasir Bakıdan, şəhərdə aparılan böyük tikinti işlərindən, respublika paytaxtının qayğılarından söhbət gedir.

Banska Ştyavnisa (slovak. Banská Štiavnica, alm. Schemnitz‎, mac. Selmecbánya) — Slovakiyanın mərkəzində, Ştyavnisa Vrxi dağ massivinin yaxınlığında yerləşir. Əhalisi 11 min nəfərdir. == Tarixi == Banska Ştyavnisada ilk təbii ehtiyatların çıxarılmasına b.e.ə III əsrdə keltlər tərəfindən başlanılmışdır. 1156-ci ildə Banska Ştyavnisa bir şaxtaçı şəhəri olması qeyd edilir. 1217-ci ildə şəhər ətrafında gümüş çıxarılması məlumatı vardır. 1238-ci ildə Banska Ştyavnisa şəhər statusu almışdır. XIII əsrdə Tirol və Saksoniyadan olan kolonistlər tərəfindən məskunlaşılmışdır.

Bayelsa ştatı (ing. Bayelsa State) — Nigeriyanın Cənub-cənub geosiyasi zonasında ştat. == Adı == Ştatın adı onu təşkil edən ərazilərin adlarının hərflərdən ibarətdir: Brass LGA (BALGA), Yenaqoa (YELGA) və Saqbama (SALGA).

Baş Ştatlar - XIV - XVII əsrlərdə Fransada ali silki nümayəndələr orqanı. Baş Ştatlar 1302-ci ildə Fransa kralı IV Gözəl Filipp tərəfindən Roma papasına qarşı mübarizədə silklərin yardımını almaq məqsədi ilə yaradılmışdır. Bu, ruhanilərin, zadəganların və varlı şəhərlilərin nümayəndələrinin yığıncağı idi. Hər bir silkin nümayəndələri ayrıca iclas keçirirdilər və hər bir silkin bir səsi var idi. Ruhanilərin və zadəganların bir səsə qarşı iki səsləri var idi. Şəhər varlıları isə güzəştə getmək məcburiyyətində idilər. Silklər arasındakı fikir ayrılığı Baş Ştatların dövlət işlərinə təsirini zəiflədirdi. Bu dövrdən etibarən krallar hər dəfə vergi tətbiq etmək istəyəndə Baş Ştatları çağırırdılar. Lakin kral hakimiyyəti möhkəmləndikdən sonra 1614-cü ildən Baş Ştatları çağırmadılar. Yalnız 175 il keçdikdən sonra Baş Ştatlar 1789-cu ildə kral XVI Lüdovik tərəfindən çağırılmış və ona tabe olmadıqlarından özlərini Milli Məclis adlandırmışlar.

Baş ştatlar — 1579-1795-ci illərdə mövcud olan Birləşmiş Niderland krallığı əyalətlərinin əmlak nümayəndəliyinin ali orqanı. Bu qurumun adı ilə bütün respublikaya tez-tez Baş Ştatlar deyilirdi və bütün ittifaqı təmsil edən Baş Dövlətlər özləri "leurs hautes puissances" və ya "hochmögende" başlığını istifadə edirdilər. Bu qurum təxminən iki əsrdir mövcud olmuşdur. Hal-hazırda Niderland Krallığındakı milli nümayəndəlik, tamamilə fərqli bir təşkilata sahib olmasına baxmayaraq, Baş Ştatların eyni adını daşıyır (bax Niderlandda Baş Ştatlar). == Yaranma tarixi == Bu vilayətlərin hər biri XVI əsrin ortalarına qədər müstəqil bir bütövlük təşkil edirdi və hər birinin öz xüsusi dövlətləri var idi (lakin bəzən bütün əyalətlərin vahid Baş Ştatlarını bir araya gətirməyə cəhd göstərildi, məsələn, III Burqundiyalı Filipp); lakin V Karlın rəhbərliyi zamanı 17 vilayətin hamısı bir irsi güc altında birləşdikdə, ümumi əyalətlər adlanan parlamentə ehtiyac var idi. II Filipp dövründə, yeddi vilayət Utrextə (1579) aralarında birlik qurdular və qısa müddət sonra II Filippin devrildiklərini elan edərək özlərini ABŞ-nin müstəqil respublikası olaraq tanıdılar (1581). Utrext Birliyi hər əyalətə əvvəlki hüquq və imtiyazlar verdi, buna görə müharibə aparmaq, sülh bağlamaq və bütün ittifaqın lehinə vergilər almaq üçün bütün vilayətlərin yekdilliklə razılığı tələb edildi və yalnız bütün konfederasyona aid olan digər məsələlərdə, sadə səs çoxluğu kifayət idi. == İstinadlar == == Xarici keçidlər == «Baş Ştatlar, eyni zamanda Birləşmiş Niderland krallığın əyalətlərinin Dövlət Seymi adlanırdı.» / Dövlət rütbələri // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб..

Benue ştatı (ing. Benue State) — Nigeriyanın Şimal-mərkəz geosiyasi zonasında ştat. == Adı == Ştatın adı onun ərazisində axan Benue çayından gəlir.