* azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğətində mövcuddur
* Sözün müxtəlif mətnlərdə yazılışı.
Sözün tezliyi - sözün mətnlərdə hansı tezliklə rast gəlinmə göstəricisidir. Bu rəgəm 1 000 000 söz arasında sözün neçə dəfə meydana gəlməsini göstərir.
2002 | •••••••• | 6.85 |
2003 | ••••••• | 5.91 |
2004 | •••• | 3.03 |
2005 | ••• | 2.02 |
2006 | •••••••• | 6.98 |
2007 | ••••••••••••••• | 12.90 |
2008 | ••••••••••••••••• | 15.35 |
2009 | •••••••••••••••••••• | 18.08 |
2010 | •••••••••••••• | 12.44 |
2011 | ••••••••• | 7.98 |
2012 | •••••••••••••• | 11.79 |
2013 | •••••••••• | 8.61 |
2014 | •••••••••• | 8.24 |
2015 | ••• | 2.21 |
2016 | ••• | 2.43 |
2017 | •••••• | 5.20 |
2018 | •••••• | 4.94 |
2019 | •••••••• | 6.54 |
2020 | ••••• | 4.24 |
1 is. 1. Bərk qabıqlı, qoşa ləpəli bir meyvə. Qoz ləpəsi. – Teyibə evə yolu düşəndə Bahadır üçün həmişə fındıq, qoz, saçaqlı konfet, iydə və bəzən xurma gətirirdi. M.Hüseyn. // Bu meyvənin ağacı. Qoz ağacından əla mebel hazırlanır. – Molla Qasım həyətdə qoz ağacının altında həsir saldırıb uzanmışdı. S.S.Axundov. 2. dan. Qoza oxşayan şiş, ur, çıxıq. Alnından qoz çıxıb. ◊ Qoz qabığına girmək – qorxudan qaçıb özünə bir sığınacaq tapmaq, qorxudan qaçıb gizlənmək. Qoz qabığına salmaq (soxmaq) – çox sıxışdırmaq, çıxılmaz vəziyyətə salmaq. Qoz-qoz oynamaq – bəhsləşmək, dikbaşlıq etmək. [Xasməmməd:] Ancaq bir şərtlə ki, o … bizimlə qoz-qoz oynamasın. C.Cabbarlı. Qozunun üstünə qoz qoymaq – dərdini daha da artırmaq, işini daha da çətinləşdirmək.
Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / qoz1 Əsli kokos kimidir, alınma sözdür, “hind qozu” deməkdir. Göy qozun üstündəki qabığa “gəzəl (gəz)” deyirlər. Gəzəl mənbələrdə “qabıq” kimi açıqlanıb, amma hər qabığa gəzəl demirik. Görünür, gəz (gəzəl) və qoz eyni kökə malik olub. Bizdə qoz yerinə yağaq kəlməsi işlədilib, görünür, “yağlı” demək olub. Ceviz və fındıq sözləri də alınmadır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti / qoz1 QOZ (bərk qabıqlı meyvə) Gənc qozları yenə də bir yerə topladı... (A.Şaiq); CÖVÜZ (danışıqda ceviz) [Kəndli:] Çünki bu ovqat cəviz və ərik qurusu İrəvan səmtinə yaxşı pula gedir.. (C.Məmmədquluzadə).
Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti / qoz2 I сущ. грецкий орех: 1. плод со съедобным ядром в твёрдой оболочке. Qoz sındırmaq колоть, щёлкать орехи, iri qoz крупный орех 2. дерево, приносящее такие плоды II прил. ореховый. Qoz mürəbbəsi ореховое варенье; зоол. qoz meyvəyeyəni ореховая плодожорка, qoz uzunburunu ореховый долгоносик ◊ qoz qabığına soxmaq kimi держать в чёрном теле, держать в ежовых рукавицах, держать в тисках кого-л.; qoz qabığına girmək прятаться от страха; qozunun üstünə qoz qoymaq kimin осложнить чьё-л. дело
Azərbaycanca-rusca lüğət / qoz1 I. i. walnut; nut; ~ yığmaq to nut; ~ yığmağa getmək to go* nutting; qarzaksiz ~ shelled walnut(s) II. s. walnut; ~ ağacı walnut-tree; (material) walnut; ~ halvası nougat; ~ qabığı walnutshell; ~ ağaclığı walnut grove; ~ ağacından hazırlanmış mebel walnut furniture; ◊ ~ qabığına soxmaq ≅ to rule smb. with a rod of iron, to ill-treat (d.), to maltreat (d.); ≅ ~ qabığına girmək to creep* into any hole in order to hide oneself
Azərbaycanca-ingiliscə lüğət / qoz1 сущ. 1. кӀеребич, кӀерецӀ; кӀеребичдин (хъархъун) ттар; // кӀеребичдин (мес. хвех, хъире); qoz ağacı кӀеребичдин ттар, хъархъун ттар; 2. рах. кӀеребич хьис экъис хьайи, дакӀур чка, тӀур; ** qoz qabığına girmək кьифрен тӀеквенда гьахьун, кичӀевиляй катна илис хьун, чуьнуьх хьун; qoz qabığına salmaq (soxmaq) кьифрен тӀеквенда ттун, гзаф тадияр гун, кӀеве ттун, эхкъечӀиз тежер гьалда ттун; qoz-qoz oynamaq гьуьжетун, хахавал авун; qozunun üstünə qoz qoymaq дердер амадайни къати авун, кар мадни кӀеве ттун, четинарун.
Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / qoz(Göyçay, Mingəçevir) bax qavız
Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.