* azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğətində mövcuddur
* Sözün müxtəlif mətnlərdə yazılışı.
Sözün tezliyi - sözün mətnlərdə hansı tezliklə rast gəlinmə göstəricisidir. Bu rəgəm 1 000 000 söz arasında sözün neçə dəfə meydana gəlməsini göstərir.
2003 | •• | 0.39 |
2007 | •••• | 0.85 |
2008 | •••••••••••••••••••• | 4.87 |
2009 | •• | 0.48 |
2010 | • | 0.18 |
2011 | •• | 0.34 |
2012 | • | 0.09 |
2013 | ••• | 0.73 |
2014 | ••• | 0.51 |
2015 | • | 0.17 |
2020 | •• | 0.27 |
1 is. Yüyənin atın ağzına keçirilən dəmir hissəsi; cövzə. Atın kəmini tutmayan yolda piyada qalar. (Ata. sözü).
Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / kəm2 [ fars.[. Mürəkkəb sözlərin azlıq mənasında olan birinci tərkib hissəsi; məs.: kəmsavad, kəmetina, kəmağıl və s.
Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / kəm3 sif. və zərf [fars.] 1. Az. Yağış yağdı, nəm qaldı; Qəlyan keçdi, dəm qaldı; Bağçada bar bol idi; Dolu vurdu, kəm qaldı. (Bayatı). [Usta Kərbəlayıya:] Etiqadın kamildir, ruzin kəm! Çəmənzəminli. □ Kəm etmək (qılmaq) köhn. – azaltmaq, əskiltmək, əskik etmək. Ol ləhzə həm etmə şəfqətin kəm. Füzuli. Kəm gəlmək – əskik olmaq, əskik gəlmək, çatmamaq. Onda kəm gələn qızılı Ələmdar bu uğultulu şəhərin harasından tapa bilərdi? S.Rəhimov. Kəm olmaq – azalmaq, çatışmamaq, kifayət etməmək. // Əskik olmaq. Evlər yıxan ola daneyi-xalı; Bir dəm kəm olmaya məndən xəyalı. Qurbani. [Sayalı:] İltifatın kəm olmasın! Mir Cəlal. 2. Nöqsanlı, az, çatışmayan. Aşıq deyər Əlidən; Sözün başlar bəlidən; Ağlı kəm canana bax; Küsübdür mən dəlidən. (Bayatı). Ağıldan kəm, huşdan çaşqın, dil qanmaz; Şərm etməz qonaqdan, ölməz, usanmaz. Aşıq Ələsgər. // Alçaq, rəzil, yaramaz, pis. Var mərdə qul ol, aşıq; Kərəm umma kəm ərdən. Sarı Aşıq. 3. məc. Pis, qaba, kobud, xoşagəlməz. Qəzəblənmiş sərkar Alagözü təzəcə yanan lampa işığında başdan-ayağa süzüb: – Sən çox kəm danışırsan, xanım! A.Şaiq. 4. Aşağı, əskik. Key nəşeyi-eşqdən vuran dəm! Məcnunu sağınma Leylidən kəm! Füzuli. Mənim yarım deyil ol Kəbədən kəm. M.P.Vaqif. ◊ Kəm baxmaq – pis nəzərlə baxmaq, əyri baxmaq, kəc baxmaq. Mən fələkə neylədim; Fələk mənə baxdı kəm? H.K.Sanılı. Mən yazığın yenə yatıbdır baxtı; Kəm baxdı dostuna, evini yıxdı. Aşıq Hüseyn. Ona görə bu dostluğu kəsmişəm; Kəm baxırsan üzbəüzə gələndə. Aşıq Əziz. Kəm tutmaq – saymamaq, etinasızlıq göstərmək. Tutma kəm, kim çox kərəmdir həm əzimü-şan sənə; Fəxr qıl, kim padişahlardan gəlir paşaya kürk. M.P.Vaqif. Qəmin kəm – “eybi yoxdur, fikir eləmə, düzələr”, yaxud “bəxtindir” mənalarında. [Əlibaba:] Axtar, nəçənnik, taparsan, qəmin kəm. H.Seyidbəyli.
Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / kəm1 KƏM I is. [ fars. ] Yox; əskik, nöqsan. Eh, oğul, dünyada mən taleyi kəm; Qırx il at belində mürgüləmişəm (S.Vurğun). KƏM II sif. [ fars. ] Az; dar. Aşıq deyər Əlidən; Sözün başlar bəlidən; Ağlı kəm canana bax; Küsübdü mən dəlidən (Bayatı). KƏM III zərf [ fars. ] Pis, yaman, əyri. Sən bizə kəm baxma, ya pərvərdigar; Oğulla sevinsin bütün analar! (S.Vurğun). KƏM IV is. Yüyənin atın ağzına keçirilən dəmir hissəsi; cövzə. Atın kəmini tutmayan yolda piyada qalar (Ata. sözü).
Azərbaycan dilinin omonimlər lüğəti / kəm1 1. недостача, нехватка; 2. без; 3. недодача, недовес, недомер и т.п.;
Azərbaycanca-rusca lüğət / kəm2 мало … первая часть сложных слов, соответствующая по значению словам “малый”, “мало”. Kəmsavad малообразованный, kəmağıl полоумный, kəmbəxt несчастливый(-ая); несчастливец, несчастливица
Azərbaycanca-rusca lüğət / kəm3 1 I нареч. 1. мало, немного, недостаточно, незначительно, скудно. Kəm yemək мало есть 2. грубо. Kəm danışmaq грубо говорить II сущ. 1. недостача, нехватка. Kəmini düzəltmək nəyin восполнять, восполнить недостачу, нехватку чего; kəm etmək, qılmaq недодавать, недодать (дать меньше, чем следует); kəm olmaq (gəlmək) недоставать (иметься в недостаточном количестве); не хватать чего-л. 2. недодача, недовес, недомер. Kəmi iki yüz qramdır недовес составляет двести граммов, kəm vermək недодавать, недодать, давать меньше, чем следует III прил. 1. ограниченный (об уме). Kəm ağıl ограниченный ум 2. малый, недостаточный, незначительный. Duzu kəmdir nəyin соли мало в ч ем; boydan kəmdir ростом мал, ростом не вышел, ağıldan kəmdir умом не вышел ◊ özünə kəm bilmək считать ниже своего достоинства; kəm tutmaq kimi пренебрегать, пренебречь (относиться к кому, к чему высокомерно); kəm baxmaq kimə косо смотреть на кого; уделять недостаточное внимание к ому; проявлять недостаточную заботу о ком; qəmin kəm не горюй 2 сущ. диал. ободок, обруч сита. Ələyin kəmi ободок сита 3 сущ. удила (часть конской сбруи, состоящая из железных стержней, прикрепленных к ремням узды и вкладываемых в рот лошади при взнуздывании)
Azərbaycanca-rusca lüğət / kəm1 I. i. (çatışmayan kəmiyyət, kəsir) shortage (of), deficit; (qalıq) remnant; ~i olmaq to have* a shortage II. s. 1. (az) little; short; Suyu kəmdir It has little water; aydan üç gün ~ three days short of a month; kilodan 50 qr. ~ fifty grams short of a kilogram; 2. (çatışmayan) lacking; missing; Nə kəmdir? What is lacking / missing? ~ olmaq to be* short; to be* missing; to lack; Nəyin kəmdir? What do you lack? Onun üç manatı kəmdir He / She is three manats short; ağıldan ~ imbecile; 3. (pis, əskik) inferior; bir kəsdən ~ olmaq to be* inferior / second (to, in); to yield (to, in); O bu cəhətdən heç kimdən kəm deyil He / She is inferior / second to none in this respect; ◊ ~ baxmaq to look unfriendly / aslant III. z. less; ~ vermək to give* (d.) less
Azərbaycanca-ingiliscə lüğət / kəm1 1) is. manque m, insuffisance f, défaut m ; reste m, restant m ; 2) sif. insuffisant, -e ; manquant, -e, ağıldan ~ imbécile m, f ; 3) inférieur, -e ; bir kəsdən ~ olmaq être inférieur à qn
Azərbaycanca-fransızca lüğət / kəm1 сущ. къенердин ракьар (кьенердин балкӀандин сиве твадай пай, ракь).
Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / kəm2 [fars.] прил., нареч. 1. тӀимил; кими; эксик; kəm etmək (qılmaq) куьгьн. тӀимил авун, тӀимиларун, кими авун, эксикарун; kəm gəlmək эксик атун, эксик хьун, агакь тавун; kəm olmaq тӀимил хьун, агакь тавун, бес тахьун, кими хьун; эксик хьун; 2. кими, кьери; ağıldan kəm акьулдикай кими; // алчах, виже текъвер, усал, пис; 3. пер. векъи, пис, кубут; 4. агъуз, эксик; ** kəm baxmaq са къвалаба килигун, чап килигун, пис назардалди килигун; kəm tutmaq кваз такьун, гьисаба такьун.
Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / kəmKƏM1 f. 1) nöqsan, əskik, yarımçıq; 2) pis, alçaq; 3) az, cüzi. KƏM2 ə. neçə, nə qədər.
Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğətiI (Şamaxı, Zaqatala) heyvanlarda olan xəstəlik. – Bu il mal-qaraya kəm düşdü (Zaqatala); – Bu atda kəm var, muni alıb satan olmaz (Şamaxı) II (Ordubad) sağanaq. – Bu ələyin kəmi təzədi III (Culfa, Hamamlı) vəl. – Kəmi ver küləşimi döyüm (Hamamlı) IV (Qazax) cilovun atın ağzına keçirilən dəmir hissəsi
Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.