Ermənistan–Ukrayna münasibətləri
Ukrayna—Ermənistan münasibətləri — Ukrayna və Ermənistan arasında iki tərəfli diplomatik münasibətlər. Bu münasibətləer 25 dekabr 1991-ci ildə qurulmuşdur. 1991-ci ilə qədər hər iki ölkə SSRİ tərkibində ittifaq respublikalarından biri idi. Bu gün Müstəqil Dövlətlər Birliyinin, Ümumdünya Ticarət Təşkilatının, Avropada Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Təşkilatının və eyni zamanda Birləşmiş Millətlər Təşkilatının həqiqi üzvüdürlər.
== Xüsusiyyətlərin müqayisəsi ==
== Tarix ==
18 dekabr 1991-ci ildə Ermənistan Ukraynanın müstəqilliyini tanıyır.
Ermənistanın Ukraynadakı səfirliyi 1993-cü ilin yanvarında açılır. Ermənistanın Ukraynadakı fövqəladə və səlahiyyətli səfiri Andranik Manukyandır. Ukraynanın İrəvandakı səfirliyi 1996-cı ilin sentyabrından fəaliyyətə başlayır. Ukraynanın Ermənistan Respublikasındakı müvəqqəti işlər vəkili İvan Zaqorodnıdır.
İkitərəfli münasibətlərin əsasını qoyan sənəd Ukrayna ilə Ermənistan Respublikası arasında 14 May 1996-cı ildə imzalanan Dostluq və Əməkdaşlıq Müqaviləsidir.
Gürcüstan ukraynalıları
Gürcüstan ukraynalıları — Gürcüstan ərazisində yaşayan etnik azlıqlardan biri. 2014-cü ilin oktyabrında aparılan son siyahıyaalma məlumatlarına görə, etnik ukraynalıların sayı 6 min nəfərə çatır. Bunların yarısından çoxu (3.200 nəfər) Tiflisdə yaşayır.
1989-cu il siyahıyaalmasına görə Gürcüstanda 52.400 ukraynalı yaşayırdı. XX əsrin 90-cı illərindəki Gürcüstanın mürəkkəb ictimai-siyasi vəziyyəti ilə əlaqəli olaraq ukraynalıların ölkədən axını olur.
Ukraynalı icmasının hüquqlarının qorunması və etnomədəni, dil və digər ehtiyaclarının təmin edilməsi ilə əlaqəli bütün məsələlər 1993-cü il Ukrayna və Gürcüstan arasında Dostluq, Əməkdaşlıq və Qarşılıqlı Yardım Müqaviləsinin 9-cu maddəsi ilə tənzimlənir.
== Yayılması ==
Əhalinin siyahıya alınmasına görə Gürcüstanda etnik ukraynalıların sayı dinamikası:
Gürcüstandakı ukraynalılar, bir qayda olaraq gürcü dilində danışırlar və ölkənin ictimai həyatında fəal iştirak edirlər. Anketlərə görə Gürcüstanda ukraynalıların yarıdan çoxu (53,4 %) ukrayna dilini ana dili hesab edir. Bu göstərici Acarıstanda 55,3%, Tiflisdə 42,6%, Kutaisidə 49,3% təşkil edir.
Ukrayna diasporu nümayəndələrinin böyük əksəriyyətinin kompakt yaşayış yerləri yoxdur və ölkənin hər yerində bərabər paylanmışlar.
Gürcüstan–Ukrayna münasibətləri
Gürcüstan–Ukrayna münasibətləri — Gürcüstan Respublikası və Ukrayna arasındakı mövcud ikitərəfli münasibətlər.
Gürcüstan Ukraynanın müstəqilliyini 12 dekabr 1991-ci ildə tanımışdır. İki ölkə arasında diplomatik münasibətlər 22 iyul 1992-ci ildə qurulur. 5 aprel 1994-cü ildə Tiflisdə Ukrayna səfirliyi açılır. Gürcüstanın Ukraynadakı səfirliyi 19 avqust 1994-cü ildə Kiyevdə açılmışdır.
2013-cü ilin avqust ayındək Ukrayna-Gürcüstan münasibətlərinin hüquqi bazasına bir çox sahələrdə ikitərəfli münasibətləri tənzimləyən 130 sənəd imzalanmışdır. Əsas sənədlər "Ukrayna ilə Gürcüstan Respublikası arasında Dostluq, Əməkdaşlıq və Qarşılıqlı Yardım Müqaviləsi", "Ukrayna ilə Gürcüstan arasında Strateji Əlaqələrin İnkişafına dair Bəyannamə"-dir.
== Ticarət əlaqələri ==
2008-ci ildə iki ölkə arasındakı ticarət dövriyyəsi təxminən 800 milyon dollar olmuşdur. 2009-cu ildə bu göstərici 1,5 dollar, 2010-cu ilin əvvəlində isə 127 milyon dollar artım göstərmişdir.
2012-ci ildə Ukrayna Gürcüstanın üç əsas ticarət tərəfdaşından biri olur.
Lesya Ukrainka
Lesya Ukrainka (13 (25) fevral 1871, Novoqrad-Volınsk[d], Volın quberniyası[d], Rusiya imperiyası – 1 avqust 1913[…], Surami, Tiflis quberniyası, Rusiya imperiyası) — ukraynalı şairə.
== Həyatı ==
Lesya Ukrainka dvoryan ailəsində doğulmuşdur. Anası Olyona Pçilka yazıçı idi. Uşaqlıqdan sümük vərəminə tutulan Ukrainka uzun illər Krımda, Gürcüstanda, İtaliyada və Misirdə yaşamalı olmuşdur. Əsasən tarix-filologiya ev təhsili almış, bir neçə əcnəbi dil öyrənmişdir. Yaradıcılığına Taras Şevçenkonun güclü təsiri olmuşdur.
"Nəğmələrin qanadında" (1893), "Düşüncələr və arzular" (1899), "Əks-səda" (1902) şeir toplularında bütün xalqların ictimai və milli azadlığı uğrunda mübarizəyə çağırış ruhu hakimdir. "Babil əsiri" (1903), "Katakombalarda", "Payız nağılı" (hər ikisi 1905) poemaları, "Meşə nəğməsi" (1912, tamaşası 1918) dramı mifoloji və tarixi süjetlərlə səsləşir. Anadan olmasının 100 illiyi Ümümdünya Sülh Şurasının qərarı ilə qeyd edilmişdir.
Lesya Ukrainka 1913-cü il avqust ayının 1-də Gürcüstanda vəfat edib, Kiyevdə dəfn olunub.
Millət (qəzet, Ukrayna)
Millət qəzeti — Ukraynada nəşr olunan Krım-Azərbaycan cəmiyyətinin mətbu orqanı. 1991-ci ilin yanvar ayından dərc olunur.
İlk sayını 20 Yanvar hadisələrinin ildönümünə həsr edən qəzet Ukraynada Azərbaycan dilində nəşr olunan ilk mətbu orqan kimi Azərbaycan həqiqətlərinin Ukraynada yaşayan xalqlara çatdırılmasında üzərinə düşən tarixi missiyanı çətinliklə olsa da şərəflə yerinə yetirmişdir. О dövrdə, əsasən, Dağlıq Qarabağ həqiqətləri haqqında obyektiv analitik yazılar dərc etməklə erməni xəyanətini ifşa edən "Millət" qəzeti Krımda güclü mövqeyə malik olan erməni diasporunun dəfələrlə hədə-qorxuları ilə üzləşməsinə baxmayaraq, fəaliyyətini daha da genişləndirmişdir. Belə ki, ilk saylarından etibarən Krım erməni diasporunun hədəfinə çevrilmiş "Millət" qəzetinin baş redaktoru Rəhim Hümbətov ermənilərin sifarişi ilə Krım Vilayət Kommunist Partiyasının ideoloji şöbəsinə dəvət olunmuşdur. Orada ona milli zəmində yazılarla çıxış etməyə qadağa qoyulsa da, R. Hümbətov işğalçı bir millətin öz çirkin əməllərindən əl çəkmədiyi təqdirdə fəaliyyətini daha kəskin davam etdirəcəyini bildirmişdir.
Ötən illər ərzində Azərbaycanın qədim tarixini, zəngin mədəniyyətini, minilliklərin qan yaddaşından xəbər verən adət-ənənələrini səhifələrində işıqlandırmaqla çoxmilyonlu Ukrayna ictimaiyyəti arasında Azərbaycan haqqında informasiya bolluğu yaradan "Millət" qəzeti hər sayında Dağlıq Qarabağ hadisələri və Ermənistanın işğalçılıq siyasəti haqqında dürüst analitik yazılarla çıxış etmişdir. Qəzet həmçinin, mütəmadi olaraq Azərbaycanla Ukrayna arasında mövcud olan iqtisadi, siyasi, mədəni, elm və təhsil əlaqələrinin dinamik inkişafına geniş yer ayırmışdır. Krımın azadlığı uğrunda qəhrəmanlıq sücaəti göstərən azərbaycanlıların həyatı haqqında maraqlı yazıların dərc olunması ənənə halını almışdır. Azərbaycan diasporunun təşkilatlanmasında və inkişafında əsil ideoloji missiyanı yerinə yetirən mətbu orqan son illər tarixi vətənimiz Azərbaycanda həyata keçirilən uğurlu islahatlar, ölkəmizin dünya birliyinə inamlı inteqrasiya siyasətini yerinə yetirməyə çalışmışdır.
Millət qəzeti (Ukrayna)
Millət qəzeti — Ukraynada nəşr olunan Krım-Azərbaycan cəmiyyətinin mətbu orqanı. 1991-ci ilin yanvar ayından dərc olunur.
İlk sayını 20 Yanvar hadisələrinin ildönümünə həsr edən qəzet Ukraynada Azərbaycan dilində nəşr olunan ilk mətbu orqan kimi Azərbaycan həqiqətlərinin Ukraynada yaşayan xalqlara çatdırılmasında üzərinə düşən tarixi missiyanı çətinliklə olsa da şərəflə yerinə yetirmişdir. О dövrdə, əsasən, Dağlıq Qarabağ həqiqətləri haqqında obyektiv analitik yazılar dərc etməklə erməni xəyanətini ifşa edən "Millət" qəzeti Krımda güclü mövqeyə malik olan erməni diasporunun dəfələrlə hədə-qorxuları ilə üzləşməsinə baxmayaraq, fəaliyyətini daha da genişləndirmişdir. Belə ki, ilk saylarından etibarən Krım erməni diasporunun hədəfinə çevrilmiş "Millət" qəzetinin baş redaktoru Rəhim Hümbətov ermənilərin sifarişi ilə Krım Vilayət Kommunist Partiyasının ideoloji şöbəsinə dəvət olunmuşdur. Orada ona milli zəmində yazılarla çıxış etməyə qadağa qoyulsa da, R. Hümbətov işğalçı bir millətin öz çirkin əməllərindən əl çəkmədiyi təqdirdə fəaliyyətini daha kəskin davam etdirəcəyini bildirmişdir.
Ötən illər ərzində Azərbaycanın qədim tarixini, zəngin mədəniyyətini, minilliklərin qan yaddaşından xəbər verən adət-ənənələrini səhifələrində işıqlandırmaqla çoxmilyonlu Ukrayna ictimaiyyəti arasında Azərbaycan haqqında informasiya bolluğu yaradan "Millət" qəzeti hər sayında Dağlıq Qarabağ hadisələri və Ermənistanın işğalçılıq siyasəti haqqında dürüst analitik yazılarla çıxış etmişdir. Qəzet həmçinin, mütəmadi olaraq Azərbaycanla Ukrayna arasında mövcud olan iqtisadi, siyasi, mədəni, elm və təhsil əlaqələrinin dinamik inkişafına geniş yer ayırmışdır. Krımın azadlığı uğrunda qəhrəmanlıq sücaəti göstərən azərbaycanlıların həyatı haqqında maraqlı yazıların dərc olunması ənənə halını almışdır. Azərbaycan diasporunun təşkilatlanmasında və inkişafında əsil ideoloji missiyanı yerinə yetirən mətbu orqan son illər tarixi vətənimiz Azərbaycanda həyata keçirilən uğurlu islahatlar, ölkəmizin dünya birliyinə inamlı inteqrasiya siyasətini yerinə yetirməyə çalışmışdır.
Neda Ukraden
Neda Ukraden (serb. Неда Украден 16 avqust 1950, İmotski[d], Xorvatiya Sosialist Respublikası, Yuqoslaviya SFR) — Xorvatiyada anadan olan və Bosniyada böyüyən serbiyalı müğənni.
Neda Ukraden 16 avqust 1950-ci ildə Xorvatiyanın İmotski şəhəri yaxınlığındakı Qlavina kəndində anadan olmuşdur. O, serb əsili Duşa (1997-ci ildə vəfat etmişdir) və Angelianın ailəsində anadan olmuşdur. İki ilə qədər Viseqrad şəhərinə (Bosniya və Herseqovina) köçənə qədər, babası və nənəsi ilə birlikdə İmotski şəhərində yaşayırdı. İbtidai məktəbə burada gedir, sonra ailəsi ilə birlikdə 1992-ci ildə Bosniya müharibəsi başlayana qədər yaşadığı Sarayevoya köçür. Müharibənin başlaması ilə Neda Belqrada köçmək məcbuiriyyətində qalır. 1992-1996 illəri arasında Vyanada (Avstriya) bir mənzil kirayələyir. Müharibə zamanı ailəsinin İmotski qəsəbəsindəki evi dağıdılır.
Sarayevo Universitetini bitirib.
Qazaxıstan-Ukrayna münasibətləri
Qazaxıstan və Ukrayna arasında diplomatik əlaqələr ilk dəfə 23 iyul 1992-ci ildə qurulmuşdur. 1991-ci ilə qədər Ukrayna-Qazaxıstan əlaqələri əsasən təsadüfü xarakter daşıyır və ya daxili əlaqələrin fonunda inkişaf etmişdir. Ancaq azad iqtisadi və siyasi münasibətlər dinamik və ardıcıl, milli maraqların təminatı müstəqillik dönəmikdən sonraya aiddir.
16 dekabr 1991-ci ildə Qazaxıstanın müstəqilliyini tanıyan ilk ölkələrdən biri Ukrayna olmuşdur. Qazaxıstan isə Ukraynanın müstəqilliyini 23 dekabr 1991-ci ildə tanımışdır.
Artıq 1992-ci iiin yanvarında Ukraynanın Xariçi İşlər Naziri Qazaxıstanın Xarici işlər Nazirinə diplomatik əlaüələrin qurulması məqsədi ilə əlaqədar nöta vermişdir. Cavab olaraq isə Qazaxıstan 23 iyulda notaya cavab vermişdir
23 iyul 1992 il notasından sonra iki ölkə aradında münasibətlər getdikcə inkişaf etmiş və geenişlənmişdir. İki ölkə bütün sferalarda güclənir.
2007-ci ildə Ukraynada Qazaxıstan ili elan edilmişdir. Növbəti anoloji tədbir isə Qazaxıstanda keçirilir.
Qazaxıstan–Ukrayna münasibətləri
Qazaxıstan və Ukrayna arasında diplomatik əlaqələr ilk dəfə 23 iyul 1992-ci ildə qurulmuşdur. 1991-ci ilə qədər Ukrayna-Qazaxıstan əlaqələri əsasən təsadüfü xarakter daşıyır və ya daxili əlaqələrin fonunda inkişaf etmişdir. Ancaq azad iqtisadi və siyasi münasibətlər dinamik və ardıcıl, milli maraqların təminatı müstəqillik dönəmikdən sonraya aiddir.
16 dekabr 1991-ci ildə Qazaxıstanın müstəqilliyini tanıyan ilk ölkələrdən biri Ukrayna olmuşdur. Qazaxıstan isə Ukraynanın müstəqilliyini 23 dekabr 1991-ci ildə tanımışdır.
Artıq 1992-ci iiin yanvarında Ukraynanın Xariçi İşlər Naziri Qazaxıstanın Xarici işlər Nazirinə diplomatik əlaüələrin qurulması məqsədi ilə əlaqədar nöta vermişdir. Cavab olaraq isə Qazaxıstan 23 iyulda notaya cavab vermişdir
23 iyul 1992 il notasından sonra iki ölkə aradında münasibətlər getdikcə inkişaf etmiş və geenişlənmişdir. İki ölkə bütün sferalarda güclənir.
2007-ci ildə Ukraynada Qazaxıstan ili elan edilmişdir. Növbəti anoloji tədbir isə Qazaxıstanda keçirilir.
Qırmızı meşə.Ukrayna.
Qırmızı meşə (ukr. Рудий ліс, Rudyi lis, hərfi tərcümədə "zəncəfil rəngli meşə") – Poleziyada yerləşən İstisna Zonası daxilində Çernobıl Atom Elektrik Stansiyasını əhatə edən on kvadrat kilometrlik (4 kv mi) ərazi. "Qırmızı meşə" adı 26 aprel 1986-cı ildə Çernobıl qəzası nəticəsində yüksək səviyyəli radiasiyanın udulmasından sonra ölən şam ağaclarının zəncəfil-qəhvəyi rəngindən yaranmışdır. Fəlakətdən sonrakı təmizləmə əməliyyatlarında Qırmızı meşə buldozerlə məhv edilmişdir və "tullantı məzarlıqlarında" dəfn edilmişdir. Qırmızı meşə sahəsi bu gün dünyanın ən çirklənmiş ərazilərindən biri olaraq qalır.
Qırmızı meşə yadlaşma zonasında yerləşir; bu ərazi Çernobıl qəzasından ən yüksək radiasiya dozasını və nəticədə radioaktiv çirklənmə ilə çox çirklənmiş tüstü və toz buludlarını aldı. Ağaclar bu radiasiyadan ölüb. Çernobıl № 4 reaktorunda baş verən partlayış və yanğın nəticəsində torpağı, suyu və atmosferi Hiroşima və Naqasakiyə atılan atom bombalarının 20 qatına bərabər radioaktiv maddə ilə çirkləndirdi.
Fəlakətdən sonra aparılan təmizləmə əməliyyatlarında şam ağaclarının əksəriyyəti "təmizləyicilər" tərəfindən buldozerlərlə sökülərək xəndəklərə basdırılıb. Sonra xəndəklər qalın qum xalçası ilə örtülmüş və şam fidanları əkilmişdir.
Qərbi Ukrayna
Qərbi Ukrayna (ukr. Західна Україна) — Ukrayna tarixinin müxtəlif dövrlərində etnik Ukrayna ərazilərinin müəyyən bir hissəsini təyin edən qeyri-rəsmi termin. Əsas şəhərləri Lvov, Çernovtsı, Xotın, Lutsk, İvano-Frankovsk, Rivne, Ternopol, Ujqorod şəhərləridir. İkinci Dünya müharibəsinin başlanğıcında bütün ərazilər, seçki sonrası işğal altında olan Polşadan Sovet İttifaqına keçmək üçün ictimai razılıq əldə etmək məqsədilə təyin edilmiş və seçkilərdən sonra 22 oktyabr 1939-cu ildə Ukrayna Sovet Sosialist Respublikasına daxil edilmişdir.
Rusiya-Ukrayna böhranı (2021-2022)
2021-2022-ci illər Rusiya-Ukrayna böhranı — bir tərəfdən Rusiya Federasiyası, digər tərəfdən Ukrayna və bir sıra Qərb ölkələri (əsasən NATO blokunun üzvləri) arasında münasibətlərin Rusiyanın Ukraynanı istila etməsinin başlamasından əvvəl baş vermiş kəskinləşməsi.
2021-ci ilin yazında Rusiya-Ukrayna sərhədində gərginliyin artması, xüsusən də Rusiya qoşunlarının sərhəd yaxınlığında genişmiqyaslı (təxminən 100.000 hərbçi) yığılması ilə müşayiət olunan şərqi Ukraynada münaqişə kəskinləşdi. Aprelin sonunda vəziyyət normallaşdı. Payızda isə rus qoşunlarının sərhədə yığılması təkrarlandı. Qərb mediasının kəşfiyyat xidmətlərindəki mənbələrə istinadən verdiyi məlumata görə, 2021-ci ilin noyabrında Rusiya yenidən Ukrayna sərhədləri yaxınlığında təxminən 100.000 əsgər qrupu yaratmışdır və bu, Ukraynaya hücuma hazırlıq kimi qiymətləndirilib. O vaxtdan bəri Qərb mediası mütəmadi olaraq Rusiyanın Ukraynaya mümkün müdaxiləsindən yazır. Bu tezis Ukrayna və Qərb siyasətçiləri tərəfindən irəli sürülüb. Hücumun vaxtı da dəfələrlə qeyd edilib: məsələn, 2021-ci ilin dekabrında “Washington Post” qəzeti yazıb ki, amerikalı kəşfiyyat analitiklərinin fikrincə, Rusiya 2022-ci ilin əvvəlində Ukraynanı işğal etməyi planlaşdırır. 2022-ci il fevralın əvvəlində Financial Times xəbər verdi ki, ABŞ hərbi rəhbərliyinin hesablamalarına görə, “Rusiyanın işğalı üçün optimal vaxt” fevralın ortalarından martın sonuna qədərdir. Rusiya özü isə, dəfələrlə müxtəlif səviyyələrdə Ukraynanın işğalına hazırlaşmaq ittihamlarını rədd edib.
Rusiya-Ukrayna müharibəsi
Bu məqalə 2014-cü ildən davam edən müharibədən bəhs edir. 2022-ci ilin fevralından bu yana davam edən müharibə üçün Rusiya–Ukrayna müharibəsi (2022–hal-hazırda) məqaləsi ilə tanış olun.
Rusiya–Ukrayna müharibəsi — 2014-cü ilin fevral ayından Rusiya (Ukraynadakı rus separatçıları ilə birlikdə) və Ukrayna arasında davam edən müharibə. Ukraynanın Ləyaqət İnqilabından sonra Rusiya Krımı Ukraynadan ilhaq etdi və Donbasda Ukrayna hökumət qüvvələrinə qarşı müharibədə rusiyayönlü separatçıları dəstəklədi. Münaqişənin ilk səkkiz ilində gedən döyüşlərə dəniz insidentləri, Rusiya-Ukrayna kibermüharibəsi və artan siyasi gərginlik də daxildir.
2014-cü ilin əvvəlində rusiyayönlü Ukrayna prezidenti Viktor Yanukoviç Avropayönlü Avromeydan və Ləyaqət İnqilabı nəticəsində vəzifəsindən uzaqlaşdırıldı. Yanukoviçin devrilməsindən və Rusiyaya sürgün edilməsindən qısa müddət sonra Ukraynanın şərq və cənub vilayətlərində rusiyapərəst iğtişaşlar başladı. Eyni zamanda, adı açıqlanmayan rus qoşunları Krıma daxil olub və strateji mövqelərə və infrastruktura, o cümlədən hökumət binalarına nəzarəti ələ keçirib. Rusiya Krımın statusu ilə bağlı referendum'dan sonra Krımı ilhaq etdi. 2014-cü ilin aprelində Ukraynanın şərqindəki Donbas bölgəsindəki rusiyapərəst separatçılar Rusiyanın əhəmiyyətli və gizli dəstəyi ilə Donetsk Xalq Respublikası və Luqansk Xalq Respublikasının yaradıldığını elan etdilər.
Rusiya-Ukrayna müharibəsi (2022)
Rusiyanın Ukraynanı işğalı — 2014-cü ildən davam edən Rusiya-Ukrayna müharibəsi'nin aktiv fazasıdır. 24 fevral 2022-ci ildə Rusiya Ukraynanı işğal etməyə başladı. Kampaniya uzunmüddətli hərbi birləşmədən və işğaldan bir neçə gün əvvəl Rusiyanın Donetsk Xalq Respublikası və Luqansk Xalq Respublikasını tanımasından sonra başlayıb.
Moskva vaxtı ilə saat 06:00-da (UTC+3) Rusiya prezidenti Vladimir Putin Ukraynanın şərqində hərbi əməliyyat elan etdi. Daha sonra, paytaxt Kiyev də daxil olmaqla, ölkənin müxtəlif yerlərində raket zərbələri endirildi. Ukrayna Sərhəd Xidməti bəyan edib ki, onun Rusiya və Belarusla sərhədləri hücuma məruz qalıb. Bir çox ölkə Ukraynaya hücumu pisləyib.
1991-ci ildə SSRİ-ni dağıldıqdan sonra, Ukrayna və Rusiya arasında yaxın münasibətlər davam edirdi. 1994-cü ildə Ukrayna nüvə arsenalından imtina etməyə razılıq verdi. Bunun qarşılığında Rusiya, Birləşmiş Krallıq və ABŞ Ukraynanın ərazi bütünlüyünə və ya siyasi azadlığına qarşı olan təhlükələrdən onu birgə qoruyacaqdır.
Rusiya tərəfindən işğal edilmiş Ukrayna torpaqlarının ilhaqı referendumu
2022-ci il sentyabrın sonlarında Ukraynaya Rusiya tərəfindən göndərilmiş məmurlar Ukraynanın işğal olunmuş ərazilərinin Rusiya tərəfindən ilhaqı ilə bağlı referendumlar keçirmişdirlər. Keçirilmiş bu referendumlar şərhçilər tərəfindən saxta referendumlar kimi təsvir edilmiş və dünyanın müxtəlif ölkələri tərəfindən pislənmişdir. Hazırda referendumların nəticələrinin etibarlılığını Şimali Koreyadan başqa dünyanın heç bir suveren dövləti qəbul etməmişdir.
Səsvermə Ukraynanın dörd regionunda - Ukraynanın Rusiya tərəfindən işğal olunmuş Donetsk və Luqansk vilayətlərində təşkil edilmiş, Rusiyanın marionet dövlətləri olan Donetsk Xalq Respublikası və Luqansk Xalq Respublikası ərazilərində, həmçinin müharibənin ilk həftəsində Rusiya tərəfindən ələ keçirilmiş və Rusiya tərəfindən təyin edilmiş hərbi administrasiyaları olan Xerson vilayəti və Zaporojye vilayətində baş tutmuşdur. Rusiya Federasiyasının Silahlı Qüvvələri hərbi əməliyyatların davam etdiyi dörd regiondan heç birinə tam nəzarəti həyata keçirmir və eyni zamanda da, əhalinin böyük hissəsi 2022-ci ildə Rusiyanın Ukraynaya qarşı hərbi təcavüzü başlayandan sonra regionları tərk etmişdirlər. Referendumlar beynəlxalq hüquqa görə qeyri-qanuni olmuşdur və Birləşmiş Millətlər Təşkilatı tərəfindən Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Nizamnaməsinin pozulması halı kimi qətiyyətlə pislənilmişdir.
2022-ci il sentyabrın 30-da Rusiya prezidenti Vladimir Putin Rusiya parlamentinin hər iki palatasına müraciətində Ukraynanın Donetsk, Luqansk, Xerson və Zaporojye vilayətlərinin ilhaqını elan etmişdir. Birləşmiş Millətlər Təşkilatı, Ukrayna və bir çox başqa ölkələr ilhaqı pisləmişdirlər.
Rusiyanın Cənubi və Şərqi Ukraynanı özünə birləşdirməsi
30 sentyabr 2022-ci ildə Rusiya Federasiyası Ukrayna ərazisinin təxminən 15%-ni təşkil edən qismən işğal edilmiş Ukraynanın Luqansk (Luqansk Xalq Respublikası), Donetsk (Donetsk Xalq Respublikası), Zaporojya və Xerson vilayətlərinin ilhaqı üçün razılıq müqaviləsi imzalanmışdır. Rusiya münaqişənin hökm sürdüyü dörd regiondan heç birinə nəzarəti tam formada ələ keçirməyi bacarmamışdır və 2022-ci il Rusiya-Ukrayna müharibəsi başlayandan bəri regiondakı əhalinin əksəriyyəti regionu tərk etmişdir . İlhaq Moskvada dörd regionun rəhbərləri (Leonid Pasechnik, Denis Pushilin, Yevgeni Balitsky və Vladimir Saldo) və Rusiya prezidenti Vladimir Putinin iştirakı ilə keçirilən mərasimdə rəsmiləşdirilmişdir. Ukrayna, Avropa İttifaqı və Birləşmiş Millətlər Təşkilatı ilhaq mərasiminin heç bir hüquqi dəyəri olmadığını bildirmişdir.
İlhaq dörd regionda Rusiyanın dəstəklədiyi separatçıların hakimiyyət orqanlarının keçirdiyi referendumlardan sonra baş vermişdir. İlhaq ümumiyyətlə pislənmiş və beynəlxalq ictimaiyyət tərəfindən tanınmamışdır.
Rusiyanın Ukraynanı istila etməsi (2022)
Rusiyanın Ukraynanı işğalı — 2014-cü ildən davam edən Rusiya-Ukrayna müharibəsi'nin aktiv fazasıdır. 24 fevral 2022-ci ildə Rusiya Ukraynanı işğal etməyə başladı. Kampaniya uzunmüddətli hərbi birləşmədən və işğaldan bir neçə gün əvvəl Rusiyanın Donetsk Xalq Respublikası və Luqansk Xalq Respublikasını tanımasından sonra başlayıb.
Moskva vaxtı ilə saat 06:00-da (UTC+3) Rusiya prezidenti Vladimir Putin Ukraynanın şərqində hərbi əməliyyat elan etdi. Daha sonra, paytaxt Kiyev də daxil olmaqla, ölkənin müxtəlif yerlərində raket zərbələri endirildi. Ukrayna Sərhəd Xidməti bəyan edib ki, onun Rusiya və Belarusla sərhədləri hücuma məruz qalıb. Bir çox ölkə Ukraynaya hücumu pisləyib.
1991-ci ildə SSRİ-ni dağıldıqdan sonra, Ukrayna və Rusiya arasında yaxın münasibətlər davam edirdi. 1994-cü ildə Ukrayna nüvə arsenalından imtina etməyə razılıq verdi. Bunun qarşılığında Rusiya, Birləşmiş Krallıq və ABŞ Ukraynanın ərazi bütünlüyünə və ya siyasi azadlığına qarşı olan təhlükələrdən onu birgə qoruyacaqdır.
Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi (2022)
Rusiyanın Ukraynanı işğalı — 2014-cü ildən davam edən Rusiya-Ukrayna müharibəsi'nin aktiv fazasıdır. 24 fevral 2022-ci ildə Rusiya Ukraynanı işğal etməyə başladı. Kampaniya uzunmüddətli hərbi birləşmədən və işğaldan bir neçə gün əvvəl Rusiyanın Donetsk Xalq Respublikası və Luqansk Xalq Respublikasını tanımasından sonra başlayıb.
Moskva vaxtı ilə saat 06:00-da (UTC+3) Rusiya prezidenti Vladimir Putin Ukraynanın şərqində hərbi əməliyyat elan etdi. Daha sonra, paytaxt Kiyev də daxil olmaqla, ölkənin müxtəlif yerlərində raket zərbələri endirildi. Ukrayna Sərhəd Xidməti bəyan edib ki, onun Rusiya və Belarusla sərhədləri hücuma məruz qalıb. Bir çox ölkə Ukraynaya hücumu pisləyib.
1991-ci ildə SSRİ-ni dağıldıqdan sonra, Ukrayna və Rusiya arasında yaxın münasibətlər davam edirdi. 1994-cü ildə Ukrayna nüvə arsenalından imtina etməyə razılıq verdi. Bunun qarşılığında Rusiya, Birləşmiş Krallıq və ABŞ Ukraynanın ərazi bütünlüyünə və ya siyasi azadlığına qarşı olan təhlükələrdən onu birgə qoruyacaqdır.
Rusiyanın Ukraynanı işğalı (2022)
Rusiyanın Ukraynanı işğalı — 2014-cü ildən davam edən Rusiya-Ukrayna müharibəsi'nin aktiv fazasıdır. 24 fevral 2022-ci ildə Rusiya Ukraynanı işğal etməyə başladı. Kampaniya uzunmüddətli hərbi birləşmədən və işğaldan bir neçə gün əvvəl Rusiyanın Donetsk Xalq Respublikası və Luqansk Xalq Respublikasını tanımasından sonra başlayıb.
Moskva vaxtı ilə saat 06:00-da (UTC+3) Rusiya prezidenti Vladimir Putin Ukraynanın şərqində hərbi əməliyyat elan etdi. Daha sonra, paytaxt Kiyev də daxil olmaqla, ölkənin müxtəlif yerlərində raket zərbələri endirildi. Ukrayna Sərhəd Xidməti bəyan edib ki, onun Rusiya və Belarusla sərhədləri hücuma məruz qalıb. Bir çox ölkə Ukraynaya hücumu pisləyib.
1991-ci ildə SSRİ-ni dağıldıqdan sonra, Ukrayna və Rusiya arasında yaxın münasibətlər davam edirdi. 1994-cü ildə Ukrayna nüvə arsenalından imtina etməyə razılıq verdi. Bunun qarşılığında Rusiya, Birləşmiş Krallıq və ABŞ Ukraynanın ərazi bütünlüyünə və ya siyasi azadlığına qarşı olan təhlükələrdən onu birgə qoruyacaqdır.
Rusiya–Ukrayna müharibəsi (2022)
Rusiyanın Ukraynanı işğalı — 2014-cü ildən davam edən Rusiya-Ukrayna müharibəsi'nin aktiv fazasıdır. 24 fevral 2022-ci ildə Rusiya Ukraynanı işğal etməyə başladı. Kampaniya uzunmüddətli hərbi birləşmədən və işğaldan bir neçə gün əvvəl Rusiyanın Donetsk Xalq Respublikası və Luqansk Xalq Respublikasını tanımasından sonra başlayıb.
Moskva vaxtı ilə saat 06:00-da (UTC+3) Rusiya prezidenti Vladimir Putin Ukraynanın şərqində hərbi əməliyyat elan etdi. Daha sonra, paytaxt Kiyev də daxil olmaqla, ölkənin müxtəlif yerlərində raket zərbələri endirildi. Ukrayna Sərhəd Xidməti bəyan edib ki, onun Rusiya və Belarusla sərhədləri hücuma məruz qalıb. Bir çox ölkə Ukraynaya hücumu pisləyib.
1991-ci ildə SSRİ-ni dağıldıqdan sonra, Ukrayna və Rusiya arasında yaxın münasibətlər davam edirdi. 1994-cü ildə Ukrayna nüvə arsenalından imtina etməyə razılıq verdi. Bunun qarşılığında Rusiya, Birləşmiş Krallıq və ABŞ Ukraynanın ərazi bütünlüyünə və ya siyasi azadlığına qarşı olan təhlükələrdən onu birgə qoruyacaqdır.
Rusiya–Ukrayna müharibəsi 2022
Rusiyanın Ukraynanı işğalı — 2014-cü ildən davam edən Rusiya-Ukrayna müharibəsi'nin aktiv fazasıdır. 24 fevral 2022-ci ildə Rusiya Ukraynanı işğal etməyə başladı. Kampaniya uzunmüddətli hərbi birləşmədən və işğaldan bir neçə gün əvvəl Rusiyanın Donetsk Xalq Respublikası və Luqansk Xalq Respublikasını tanımasından sonra başlayıb.
Moskva vaxtı ilə saat 06:00-da (UTC+3) Rusiya prezidenti Vladimir Putin Ukraynanın şərqində hərbi əməliyyat elan etdi. Daha sonra, paytaxt Kiyev də daxil olmaqla, ölkənin müxtəlif yerlərində raket zərbələri endirildi. Ukrayna Sərhəd Xidməti bəyan edib ki, onun Rusiya və Belarusla sərhədləri hücuma məruz qalıb. Bir çox ölkə Ukraynaya hücumu pisləyib.
1991-ci ildə SSRİ-ni dağıldıqdan sonra, Ukrayna və Rusiya arasında yaxın münasibətlər davam edirdi. 1994-cü ildə Ukrayna nüvə arsenalından imtina etməyə razılıq verdi. Bunun qarşılığında Rusiya, Birləşmiş Krallıq və ABŞ Ukraynanın ərazi bütünlüyünə və ya siyasi azadlığına qarşı olan təhlükələrdən onu birgə qoruyacaqdır.
Serb Respublikasında ukraynalılar
Serb Respublikasında Ukraynalılar (serb. Украјинци у Републици Српској, ukr. Українці в Республіці Сербській) — Serb Respublikasında yaşayan və işləyən ukrayna əsilli əhali. Ukraynalılar Serb Respublikasının 12 milli azlığından biri hesab edilir və onların hüquqları Serb Respublikası milli azlıqlar soveti məşğul olur. Serb Respublikasında 2197 ukraynalı yaşayır. Onlardan 350 nəfəri Trnopole şəhərində yaşayır.
Ukraynalılar Serb Respublikası milli azlıqlar arasında seçilirlər: onlar Banya-Luka, Pryavor, Kozaras, Trnapole, Derventa, Laktaşi, Qradişka, və Srbas. Onlar Serb Respublikası indiki ərazisində XIX əsrin sonları XX əsrin əvvəlləri məskən salmışlar. Bosniya və Herseqovina SR ərazisində 12 min ukraynalı yaşayırdı. 1991-ci ildə onların sayı 7,5 minə qədər azalmışdır.
Slava Ukraini
Ukraynaya eşq olsun! və ya Slava Ukraini! (Ukraynaca: Слава Україні!, Rom: Slava Ukraini!) Ukraynanın suverenliyi və müqavimətinin simvolu kimi tanınan, 2018-ci ildən isə Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin rəsmi salamı kimi tanınan Ukrayna milli salamıdır. Salamlamaya adətən "Qəhrəmanlara eşq olsun!" (Ukraynaca: Героям слава! Rom: Geroyam slava!) sözü də müşayiət edir.
Şüar ilk dəfə XX əsrin əvvəllərində, 1917-ci ildən 1921-ci ilə qədər davam etmiş Ukraynanın Müstəqillik Müharibəsi zamanı ukraynalılar arasında çox populyarlaşdığı zaman müxtəlif formalarda ortaya çıxmışdır. 1930-cu illərdən, xüsusilə İkinci Dünya Müharibəsində Stepan Banderanın Ukrayna Millətçiləri Təşkilatı və Ukrayna Üsyan Ordusu başda olmaqla müxtəlif Ukrayna millətçi qrupları, daha sonra isə Soyuq müharibə dövründə Qərbdəki Ukrayna diaspor qrupları və qaçqın icmaları tərəfindən istifadə edilmişdir. Sovet İttifaqında bu ifadənin nasistlərlə əməkdaşlıq edən şəxslərin şüarı olduğu əsas gətirilərək qadağan edilmiş, sovet və daha sonra isə Rusiya hakimiyyəti tərəfindən nüfuzdan salınmağa çalışılmışdır. Sovet İttifaqının dağılması ilə əlaqədar olaraq yenidən gündəmə gəlmiş və xüsusilə 2014-cü ildən sonra Rusiya-Ukrayna müharibəsi zamanı demokratiya və Ukraynanın müstəqilliyini vurğulamaq üçün yenidən istifadə edilmişdir. Ukrayna Futbol Federasiyasının məlumatına görə, "Ukraynaya eşq olsun!" Ukraynada geniş yayılmış bir salamlaşma formasıdır.
Ali Rada (Ukrayna)
== Mənbə ==
Ukrayna Ali Radasının rəsmi saytı
V çağırış Ukrayna Ali Radası, xəbərlər
V çağırış Ukrayna Ali Radasında və yerli şuralarda yaranan koalisiyalar
А. Михайлик.
Ukraniya
Ukrayna (ukr. Україна [ukrɑˈjinɑ]) — Şərqi Avropada dövlət. Parlament-prezident respublikasıdır. Şimaldan Belarus, qərbdən Polşa, Macarıstan, Slovakiya, Moldova və şərqdən Rusiyayla həmsərhəddir. Cənubdan Qara dənizə çıxır.
2010-cu il oktyabrın 1-də Ukraynanın əhalisi 45 822 214 nəfər idi.
Ondan şəhər əhalisi — 31 444 122 nəfər və ya 68,6%, kənd əhalisi — 14 378 092 nəfər və ya 31,4% təşkil edir.
1 fevral 2013-cü il tarixinə olan rəsmi məlumata əsasən Ukrayna əhalisi 45539.1 min nəfərdir.
Ukraynada idman sürətlə inkişaf edir, ən inkişaf etmiş növlərindən biri də futboldur. Milli komanda 2006-cı il dünya çempionatında dörddə bir finala qədər irəliləməyi bacarıb.
