yatmaq sözü azərbaycan dilində

yatmaq

* azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğətində mövcuddur

Yazılış

  • yatmaq • 93.4783%
  • Yatmaq • 5.6522%
  • YATMAQ • 0.8696%

* Sözün müxtəlif mətnlərdə yazılışı.

Mündəricat

OBASTAN VİKİ
Yatmaq
Yuxu — beynin fəaliyyət normasının minimal səviyyəyə enməsi və ətraf mühitə olan reaksiyaların azalması ilə müşayiət olunan təbii fizioloji proses. Bu proses məməlilərə, quşlara, balıqlara və bəzi başqa heyvanlara, həmçinin bəzi həşəratlara (məsələn, drozofillərə) məxsus prosesdir. Bütün canlı varlıqlar öz güclərini bərpa etmək və həyat fəaliyyətini davam etdirmək üçün istirahətə ehtiyac duyurlar. Məcburi yuxu canlıların bütün cismi və zehni fəaliyyətlərini dayandırır. == Yuxunun fiziologiyası == Yuxuda anabolizm proseslərinin səviyyəsi artır, katabolizm isə enir. Normal yuxu dövri təxminən hər 24 saatdan bir olur. Bu dövr sirkad ritmi adlandırılır. Bioloji ritmin sirkad forması bir növ işıq və temperatur təsirləri ilə ontogenez dövrdə orqanizmin qazandığı, "bioloji saatlar" vasitəsi ilə həyata keçirilir. == Yuxu elmi izahı == Bu haqda alimlərin bir çox fikirləri vardır. Bəziləri hesab edirlər ki, yuxu zamanı beyindəki qanın bir çox hissəsi bədənin müxtəlif yerlərinə axır.
Yatmaq Vaxtıdır (1984)
== Məzmun == Cizgi filmi uşaqların düzgün tərbiyəsi probleminə toxunmuşdur. Kinolentdə ailələrdən birində valideynlərin uşaqla dil tapa bilməməsi öz əksini tapmışdır. Əsəbi vəziyyət, yuxusuz gecə-valideynlərin düzgün hərəkət etməmələrinin nəticəsidir. Yalnız balaca qız-çığır-bağır salan uşağın bacısı onu başa düşür. O, heç bir çətinlik çəkmədən, səs-küysüz balacaya adi əmzik verir, uşaq sakitləşir. Cizgi filmi körpə yaşlarından uşaqlarını yeni dəblə tərbiyə edən bəzi valideynlərin sonradan peşimançılıq çəkmələrindən danışır. Burada müəlliflər qarşıya belə bir sual qoyurlar: müasir ailədə kim-kimi tərbiyə edir: böyüklər uşaqları, yoxsa əksinə?.. == Filmin heyəti == === Film üzərində işləyənlər === Ssenari müəllifi: Dinarə Seyidova Rejissor: Arif Məhərrəmov Quruluşçu rəssam: Yelena Qolubeva Operator: Ramiz Ağayev Bəstəkar: Mobil Babayev Səs operatoru: Nataliya Nuriyeva (Natalya Nuriyeva kimi) Cizgi rəssamı: Vaqif Məmmədov, Rauf Dadaşov, Bəhmən Əliyev, Vahid Talıbov, Arifə Hatəmi, Nigar Nərimanbəyova Assistent: Z. Rəhimova, Ziya Xəqani, Elman Mirzəyev Montaj edən: Nailə Dadaşova Redaktor: Çingiz Qaryağdı, A. Vəliyeva Filmin direktoru: Faiq Abdullayev == Mənbə == Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C. Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə.
Yatmaq vaxtıdır (film, 1984)
== Məzmun == Cizgi filmi uşaqların düzgün tərbiyəsi probleminə toxunmuşdur. Kinolentdə ailələrdən birində valideynlərin uşaqla dil tapa bilməməsi öz əksini tapmışdır. Əsəbi vəziyyət, yuxusuz gecə-valideynlərin düzgün hərəkət etməmələrinin nəticəsidir. Yalnız balaca qız-çığır-bağır salan uşağın bacısı onu başa düşür. O, heç bir çətinlik çəkmədən, səs-küysüz balacaya adi əmzik verir, uşaq sakitləşir. Cizgi filmi körpə yaşlarından uşaqlarını yeni dəblə tərbiyə edən bəzi valideynlərin sonradan peşimançılıq çəkmələrindən danışır. Burada müəlliflər qarşıya belə bir sual qoyurlar: müasir ailədə kim-kimi tərbiyə edir: böyüklər uşaqları, yoxsa əksinə?.. == Filmin heyəti == === Film üzərində işləyənlər === Ssenari müəllifi: Dinarə Seyidova Rejissor: Arif Məhərrəmov Quruluşçu rəssam: Yelena Qolubeva Operator: Ramiz Ağayev Bəstəkar: Mobil Babayev Səs operatoru: Nataliya Nuriyeva (Natalya Nuriyeva kimi) Cizgi rəssamı: Vaqif Məmmədov, Rauf Dadaşov, Bəhmən Əliyev, Vahid Talıbov, Arifə Hatəmi, Nigar Nərimanbəyova Assistent: Z. Rəhimova, Ziya Xəqani, Elman Mirzəyev Montaj edən: Nailə Dadaşova Redaktor: Çingiz Qaryağdı, A. Vəliyeva Filmin direktoru: Faiq Abdullayev == Mənbə == Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C. Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə.
Yatmaq vaxtıdır (cizgi filmi, 1984)
== Məzmun == Cizgi filmi uşaqların düzgün tərbiyəsi probleminə toxunmuşdur. Kinolentdə ailələrdən birində valideynlərin uşaqla dil tapa bilməməsi öz əksini tapmışdır. Əsəbi vəziyyət, yuxusuz gecə-valideynlərin düzgün hərəkət etməmələrinin nəticəsidir. Yalnız balaca qız-çığır-bağır salan uşağın bacısı onu başa düşür. O, heç bir çətinlik çəkmədən, səs-küysüz balacaya adi əmzik verir, uşaq sakitləşir. Cizgi filmi körpə yaşlarından uşaqlarını yeni dəblə tərbiyə edən bəzi valideynlərin sonradan peşimançılıq çəkmələrindən danışır. Burada müəlliflər qarşıya belə bir sual qoyurlar: müasir ailədə kim-kimi tərbiyə edir: böyüklər uşaqları, yoxsa əksinə?.. == Filmin heyəti == === Film üzərində işləyənlər === Ssenari müəllifi: Dinarə Seyidova Rejissor: Arif Məhərrəmov Quruluşçu rəssam: Yelena Qolubeva Operator: Ramiz Ağayev Bəstəkar: Mobil Babayev Səs operatoru: Nataliya Nuriyeva (Natalya Nuriyeva kimi) Cizgi rəssamı: Vaqif Məmmədov, Rauf Dadaşov, Bəhmən Əliyev, Vahid Talıbov, Arifə Hatəmi, Nigar Nərimanbəyova Assistent: Z. Rəhimova, Ziya Xəqani, Elman Mirzəyev Montaj edən: Nailə Dadaşova Redaktor: Çingiz Qaryağdı, A. Vəliyeva Filmin direktoru: Faiq Abdullayev == Mənbə == Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C. Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə.

Tezlik illər üzrə

Sözün tezliyi - sözün mətnlərdə hansı tezliklə rast gəlinmə göstəricisidir. Bu rəgəm 1 000 000 söz arasında sözün neçə dəfə meydana gəlməsini göstərir.

Ümumi • 1.89 dəfə / 1 mln.
2004 •• 0.34
2005 •••••••• 2.02
2006 ••• 0.68
2007 •••••••• 2.11
2008 0.24
2009 ••••••••••• 2.88
2010 •••••••••• 2.63
2011 •••••••••• 2.66
2012 •••••••• 2.24
2013 •••••••••••••••••••• 5.69
2014 ••••••••••• 3.09
2015 ••• 0.85
2016 •••• 0.87
2017 •• 0.33
2018 ••• 0.75
2019 •• 0.56
2020 ••••••• 1.86

yatmaq sözünün leksik mənası və izahı

  • 1 f. 1. Yuxu halında olmaq; yuxulamaq. Bərk yatmaq. Uzanıb yatmaq. Yatıb dincini almaq. Yatdığı yerdə (yorğan-döşəkdə, yuxuda olduğu zaman). – Gecəni yatdıq ki, səhər duraq, Məşədi Qulamhüseyn ilə bahəm Naxçıvana gedək. C.Məmmədquluzadə. Xüsusən ev qulluqçuları, gədə, Almaz və qulluqçu qız Pəri o gecə səhərə kimi yatmamışdılar. N.Nərimanov. □ Yatıb qalmaq – vaxtında ayılmamaq. Yatıb durmamaq – ölmək. // məc. Əbədi istirahətgahda olmaq, dəfn olunmaq. Qəbirdə yatanlar (ölülər). Bu qəbirdə kim yatır? // Yuxulamaq üçün yatağa girmək. Saat neçədə yatırsınız? O, çox tez yatır. – Mirzə iştahasız nahar yeyib yatmaq istədi, hərçi çalışdı, yuxusu gəlmədi. Ə.Haqverdiyev. // Uzanmaq, uzanmış vəziyyət almaq. Tutdular bərəni, eyləməyib ləng; Yatdılar səngərə o iki pələng. H.K.Sanılı. // Gecəni keçirmək. Gecəni harada yatırdınız? 2. Xəstə olmaq, xəstələnmək, azarlamaq, yorğan-döşəyə düşmək (bəzən “xəstə” sözü ilə). Düz iki ay yatdım. Çoxdandır yatır. – Bir aya qədər Rəştdə xəstə yatdım. S.Hüseyn. Nəhayət, Almaz xeyli sozaldı, bir gün durdu, o biri gün yatdı, axırıncı dəfə yıxıldığı yerindən qalxmadı. S.Rəhimov. Şərəf ölümcül halda hospitalda yatırkən döyüşdən göz açmayan Rüstəm onu unuda bilmirdi. M.İbrahimov. 3. Uçulmaq, düşmək, süqut etmək, dağılmaq. Toplar guruldadı, saraylar yatdı; Bunları insanın əli yaratdı. S.Vurğun. // Çökmək, enmək. Suyun bulanlıq olmağına səbəb onun içində üzən xırda torpaqdır. Belə saxlanan zaman onlar suyun dibinə yatdığına görə su durulur. H.Zərdabi. Maşın düşərgəyə doğru irəlilədikcə təkərin altından çıxan toz bulud kimi qalxıb otların üstünə yatırdı. M.İbrahimov. 4. Bir işin, hadisənin təsiri azalmaq, zəifləmək, sakitləşmək, dayanmaq, qurtarmaq. Külək yatdı. İstilər bir az yatdı. Hirsi yatdı. Ehtiraslar yatdı. – Yaz gəldi, bahar oldu, qışın şiddəti getdi; Qar bitdi, külək yatdı, soyuq axıra yetdi. A.Səhhət. [Çiçək xanım:] A Fatma xanım, dincəldinmi? Nasın-pasın yatdımı? N.Vəzirov. Dava təzə şey deyil. Mən bu altmış yaşımda davanın yatdığını görməmişəm. Mir Cəlal. 5. məc. Qəflət etmək, qəflətdə olmaq, arxayın olmaq, xəbərsiz olmaq, heç bir hərəkət göstərməmək. Yatmaq vaxtı deyil! Yatanları oyatmaq (qəflətdə olanları ayıltmaq). Yatmısan, heç nədən xəbərin yoxdur. – İndi isbatihünər, sidqü sədaqət vaxtıdır! Yatmayın, huşyar olun, iş vaxtı, qeyrət vaxtıdır! M.Ə.Sabir. …Qorxuram İranın hürriyyətinə ümidvar olub yenə yatasınız. C.Məmmədquluzadə. 6. məc. Dayanmaq, işləməmək, fəaliyyətdən qalmaq. İş yatıb qalıb. – Qəzetənin həmişəlik yatmağı bu qərar ilə əmələ gəldi. C.Məmmədquluzadə. Qış-yay elə bir gün olmamışdır ki, Musanın dəyirmanı yatsın. İ.Əfəndiyev. 7. Keyimək, uyuşmaq, yuxulamaq. Ayaqlarım yatıb. 8. Yığılıb qalmaq, işə getməmək, satılmamaq (bu mənada adətən “yatıb-qalmaq” şəklində işlənir). Dükanlarda mal yatıb qalıb. 9. Həbsxanada olmaq, həbsdə olmaq, məhbus (dustaq) olmaq. Hərif neçə il yatıb? – [Müəllim] zənn etdi ki, Tellinin əri ölmüşdür və ya bir cinayət yapmış da, həbsxanada yatır. S.Hüseyn. 10. Bir sıra sözlərə qoşularaq müxtəlif ifadələr düzəldilir; məs.: ürəyinə yatmaq, könlünə yatmaq, ağlına yatmaq, dilinə yatmaq.

    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / yatmaq

yatmaq sözünün etimologiyası

yatmaq sözünün sinonimləri (yaxın mənalı sözlər)

yatmaq sözünün antonimləri (əks mənalı sözlər)

  • 1 YATMAQ – AYILMAQ Qədir sanki yatmışdı, yuxudan ayıldı (Mir Cəlal). YATMAQ – DURMAQ Günəşdən tez durar, aydan sonra yatardı, gününü tövlədə və samanlıqda keçirərdi (Mir Cəlal). YATMAQ – QALXMAQ Bəli, saatlarla, günlərlə Vəfadarın beynində bu fikirlərin biri yatır, o biri qalxır (M.İbrahimov). YATMAQ – OYANMAQ Larisa ayla bir yatar, günəşlə bir oyanardı (M.Hüseyn).

    Azərbaycan dilinin antonimlər lüğəti / yatmaq

yatmaq sözünün omonimləri (çox mənalı sözlər)

  • 1 YATMAQ I f. Yuxulamaq. Bütün ailələr səhər məlumatını dinləməmiş evdən çıxmır və gecə məlumatını dinləməmiş yatmırdılar (S.Rəhman). YATMAQ II f. Qurtarmaq, dayanmaq. Fabriklərdə işləyən fəhlələr işləri yatırmışdılar (Ə.Haqverdiyev). YATMAQ III f. Çökmək, oturmaq. Çoban iti üstünə gələndə aşağı yat.

    Azərbaycan dilinin omonimlər lüğəti / yatmaq

yatmaq sözünün rus dilinə tərcüməsi

  • 1 1. спать; 2. садиться (о пыли), осесть (на дно); 3. склоняться;

    Azərbaycanca-rusca lüğət / yatmaq
  • 2 глаг. 1. спать: 1) быть в состоянии сна. Yatmaq vaxtıdır пора спать, bərk yatmaq крепко (беспробудно) спать, çarpayıda yatmaq спать на кровати, havada yatmaq спать на воздухе, yanı üstə yatmaq спать на боку, qarnı üstə yatmaq спать на животе, ayıq yatmaq спать чутко 2) перен. быть безлюдным, затихшим, в состоянии покоя. Kənd yatıb село спит 3) разг. kimlə быть в половой связи с кем-л. 2. быть, пребывать в неведении, не знать, не подозревать о существовании, наличии чего-л. 3. лежать 1) быть больным. Xəstə yatmaq лежать больным, xəstəxanada yatmaq лежать в больнице, yatalaqdan yatmaq лежать в тифу (в тифе) 4. накрениться. Gəmi sağa yatdı судно накренилось на правый борт 5. ложиться (укладываться спать), лечь. Gec yatmaq поздно ложиться спать, tez yatmaq рано ложиться спать, saat neçədə yatırsınız? в котором часу ложитесь спать? 6. полегать (пригибаться стеблем к земле), полечь. Taxıllar yatıb хлеба полегли 7. залёживаться, залежаться (долго лежать без употребления, спроса, сбыта). Mallar anbarlarda yatıb qaldı товары залежались на складах 8. утихать, утихнуть (ослабеть в силе, действии, прекратиться); улечься. Külək yatdı ветер утих, ehtiraslar yatdı страсти улеглись, hirsi (acığı) yatdı раздражение улеглось 9. оседать, осесть: 1) опуститься, сместиться вниз; садиться, сесть. Döşəmə yatıb пол осел, divarlar yatıb стены осели, özül yatıb фундамент осел (сел), ev yatıb дом осел (сел) 2) выделившись из раствора, смеси, опуститься на дно. Dənizin dibinə yatmaq осесть на дно моря 3) опустившись, покрыть собой какую-л. поверхность. Toz yatdı пыль осела 10. садиться, сесть (перестать действовать, потерять нужную упругость, заряд). Akkumulyator yatıb аккумулятор сел, resorlar yatıb рессоры сели 11. пригибаться, пригнуться (сгибаясь, наклониться, опуститься). Ağacların budaqları yatmışdı ветки деревьев пригнулись 12. разг. сидеть. Həbsxanada yatmaq сидеть в тюрьме 13. неметь, онеметь (утратить чувствительность, гибкость). Ayağım yatır нога немеет 14. простаивать, простоять (пробывать какое-л. время в бездействии, не функционируя). Sex yatıb цех простаивает; ürəyinə yatır kim, nə kimin сердце чьё лежит к кому, к чему, по душе кому что; könlünə yatır по душе кому; dili yatmamaq не выговаривать; yatıb qalmaq: 1. лежать без движения, остаться под сукном; 2. проспать; yatır yuxusunda görür спит и видит во сне; yatıb yuxusunda da görməyib и во сне не снилось кому что; ölü kimi yatmaq спать как убитый, как мёртвый

    Azərbaycanca-rusca lüğət / yatmaq

yatmaq sözünün inglis dilinə tərcüməsi

  • 1 f. 1. to sleep*; to slumber; bərk ~ to sleep* soundly; sakit ~ to sleep* easily, to sleep* a peaceful sleep; sayıq ~ to sleep* with one eye open; gec ~ to sleep* late; tez ~ to sleep* early; 2. to go* to sleep; saat 12-də ~ to go* to sleep at 12 o’clock, to go* / to bed at 12; Mən saat 12-də yatıram I go to bed at 12 o’clock; 3. to be* a sleep; Kənd yatır The village is asleep; 4. to be* ill; xəstə ~ to be* ill in bed, to keep* one’s bed; sətəlcəmdən ~ to be* down with pneumonia; xəstəxanada ~ to be* in hospital; 5. to have* sex with; 6. (taxıl və s.) to lie* down; 7. (külək və s.) to fall*, to drop; Külək yatdı The wind fell / dropped; 8. (toz) to settle; Toz yavaşyavaş yatdı The dust settled slowly; 9. (həbsxanada) to be* in prison, to stay in prison; ◊ ürəyinə ~ to love, to like; By mənim ürəyimə yatır It is to my liking, I love it, I like it; ◊ əli ~ to be* used (to work, etc.), to be* fairly skilful

    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət / yatmaq

yatmaq sözünün fransız dilinə tərcüməsi

  • 1 f. coucher vi ; dormir vi ; endormir (s’) ; mən ~ istəyirəm je veux dormir, j’ai sommeil ; xəstəxanada ~ être à l’hôpital ; həbsxanada ~ être en prison ◊ ürəyinə ~ aimer vt ; plaire vi

    Azərbaycanca-fransızca lüğət / yatmaq

yatmaq sözünün ləzgi dilinə tərcüməsi

  • 1 гл. 1. ксун; ахвариз фин; yatıb qalmaq ксана амукьун, вахтунда ахварай ават тавун; yatıb durmamaq ксана къахрагъ тавун, кьин (ксай чкадал); 2. къаткун; яргъи хьун, агалтун; // пер. кучуднаваз хьун; qəbirdə yatanlar сура къатканвайбур (кьенвайбур); 3. къаткун, азарлу хьун, месе гьатун; 4. уьцӀуьн, чукӀун, ацахьун; 5. ацукьун (мес. цин кӀане лил); 6. секин хьун, зайиф хьун, акъвазун, куьтягь хьун (мес. дяве); гатӀун (мес. гар); элекьун (мес. хъел); 7. пер. ксун, ахварал хьун, архайин хьун, хабарсуз хьун, са гьерекатни тавун; 8. къаткун; кӀватӀ хьана амукьун, къаткана амукьун; ише тефин, маса гуз тахьун (мес. мал); // пер. акъвазун, кӀвалах тавун; тавуна амукьун, къаткана амукьун (мес. кӀвалах); 9. ксун, гацум хьун (мес. кӀвач, гъил); 10. дустагъда хьун, дустагъ хьун; 11. пер. алгъун.

    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / yatmaq

yatmaq sözünün türk dilinə tərcüməsi

"yatmaq" sözü ilə başlayan sözlər

Oxşar sözlər

#yatmaq nədir? #yatmaq sözünün mənası #yatmaq nə deməkdir? #yatmaq sözünün izahı #yatmaq sözünün yazılışı #yatmaq necə yazılır? #yatmaq sözünün düzgün yazılışı #yatmaq leksik mənası #yatmaq sözünün sinonimi #yatmaq sözünün yaxın mənalı sözlər #yatmaq sözünün əks mənası #yatmaq sözünün etimologiyası #yatmaq sözünün orfoqrafiyası #yatmaq rusca #yatmaq inglisça #yatmaq fransızca #yatmaq sözünün istifadəsi #sözlük