* azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğətində mövcuddur
* Sözün müxtəlif mətnlərdə yazılışı.
Sözün tezliyi - sözün mətnlərdə hansı tezliklə rast gəlinmə göstəricisidir. Bu rəgəm 1 000 000 söz arasında sözün neçə dəfə meydana gəlməsini göstərir.
2003 | •••••• | 0.39 |
2004 | ••••• | 0.34 |
2006 | •••••• | 0.45 |
2007 | •••••• | 0.42 |
2008 | •••••••••• | 0.73 |
2009 | ••••••••••• | 0.80 |
2010 | •••••••••• | 0.73 |
2011 | ••••••••••• | 0.77 |
2012 | ••••••••••••••••• | 1.29 |
2013 | •••••• | 0.44 |
2014 | •••••••••••••••• | 1.20 |
2016 | ••••• | 0.35 |
2018 | •••••••• | 0.60 |
2019 | •••••••••••••••••••• | 1.53 |
2020 | ••••••••• | 0.66 |
1 is. [fars.] klas. 1. Qızıl. Zər ilə olan zor ilə olmaz. (Ata. sözü). Ey mücəssəm duyğu, ey ülvi bəşər; Ey çamırlıq içrə düşmüş saf zər. A.Səhhət. Gözəlsən, tərifin düşüb mahala; Zər kəmər yaraşır qaməti-dala. Aşıq Ələsgər. Neçə məktəblərimiz var, neçə cəmiyyətimiz; Zərimiz, zivərimiz, qüvvətimiz, qüdrətimiz. Ə.Nəzmi. 2. Qızıl suyu, yaxud qızılı toz. Zər vurmaq. Zər kağız (üzərinə qızıl suyu çəkilmiş, yaxud qızıl tozu ilə örtülmüş kağız). Zər yazı (qızıl suyu ilə yazılmış yazı). – Bunu oxumusanmı? – deyə mizin üstünə atdığı sarı cildli, zər yazılı kitabı göstərdi. M.Hüseyn. Rəis zər paqonlu qaraşın bir oğlan idi. Mir Cəlal. Qoşqar sinəsi atlana-atlana daşların üstünə qaçar, … zər kimi bərq vuran balıqları yığmağa başlardı. İ.Hüseynov. 3. bax zərxara. Zər tuman, zər arxalıq; Yaşılı, həm alı göyçək. Aşıq Ələsgər.
Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / zər2 is. [fars.] Sümükdən və s.-dən qayrılan altıüzlü, üzərində xallar olan oyun daşı (əsasən nərd oyununda istifadə olunur). [Nüşabə:] Söylə, kimsən, haradansan, ey gənc? Oynayırkən, zər atırsan şeş, pənc. A.Şaiq. Nərd yiyəsi sonra papiros qutusundan kağıza bükülü zərləri çıxardı. Ə.Əbülhəsən.
Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / zər1 ZƏR I is. [ fars. ] Qızıl, qızılı rəng. Çöllər zərə boyanır; Günün şüalarından (B.Azəroğlu). ZƏR II is. Nərddə oyun daşı. Qaraş zəri nərd taxtasının içinə çırpdı, ayağa durdu (M.İbrahimov).
Azərbaycan dilinin omonimlər lüğəti / zər2 1 I сущ. 1. золото. Zərlə tikilmiş вышитый золотом: 2. позолота (тонкий слой золота, наложенный на поверхность предмета); zər vurmaq позолотить (покрыть позолотой) II прил. золотой (вытканный, шитый золотом). Zər poqonlar золотые погоны ◊ zər qədrini zərgər bilər золото может оценить только ювелир 2 сущ. зара (кость для игры в нарды)
Azərbaycanca-rusca lüğət / zər1 I. i. 1. (qızıl) gold; Zər ilə olan zor ilə olmaz at. söz. ≅ What can be done by (means of) gold can’t be done by (means of) force; 2. (qızıl suyu) gilt, gilding; ~ kimi parlamaq to shine* golden; ~ çəkmək to gield (d.); to cover (d.) with gield II. i. die (pl. dice); ~ atmaq to throw* dice; ◊ ~ tutmaq to cheat in throwing dice
Azərbaycanca-ingiliscə lüğət / zər1 I is. 1) or m (qızıl) ; ~lə tikilmiş lamé, -e d’or ; 2) dorure f ; ~ kimi parlamaq briller vi comme de l’or ; ~ çəkmək dorer vt, recouvrir vt d’une mince couche d’or II is. dé m ; ~ atmaq jeter les dés
Azərbaycanca-fransızca lüğət / zər1 [fars.] сущ. клас. зар (1. къизил; 2. къизилдин яд ва я къизилдин руг; zər vurmaq зар ягъун; zər kağız зар алай (винел зардин яд ва я руг чӀугунвай) ччар; zər yazı зардал (къизилдин целди) кхьенвай кхьинар; 3. кил. zərxara.
Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / zərZƏR1 f. 1) qızıl; 2) zərxara (parça); 3) qızıl sikkə (pul). ZƏR2 f. əsasən sümükdən düzəldilən altıüzlü nərd daşı. ZƏR’1 ə. 1) torpağa toxum səpmə; əkmə; 2) əkin. ZƏR’2 ə. 1) dirsəklə ölçmə; dirsək (ölçü vahidi); 2) uzunluğu tam açılmış bir qolla ölçiə; 3) 107 sm-ə bərabər uzunluq ölçüsü.
Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti