öz sözü azərbaycan dilində

1 əvəz. 1. Şəxsinə, özünə aid olan, xas olan, mənsub olan. Öz kitabı. Öz şeyi. Öz yerindən durmaq. Öz vətəninə qayıtmaq. Öz fikrində qalmaq. – Birdən [İskəndərin] tərlan qanadlı xəyalı uçub, öz vətəninə – doğma Azərbaycan elinə getdi. Ə.Vəliyev. // Şəxsən, müstəqil olaraq özü tərəfindən yaradılmış, görülmüş, alınmış, əldə edilmiş və s. Öz şeirlərini oxudu. Öz bostanını bizə göstərdi. Öz zəhmətinin məhsulu. // Şəxsən özünə məxsus; şəxsi. Öz maşını var. Öz ev-eşiyi. Öz kitabı. Paltolar arasında öz paltosunu axtarmaq. – Lakin Müqim bəy öz dərdini örtbasdır edə bilmirdi. S.Rəhimov. 2. Ancaq özünə, yaxud bir şeyə xas; xüsusi. Onun öz üslubu, öz metodu var. O, öz qəribəliyi ilə nəzəri cəlb edir. – …Xudayar bəy zəmilərə cüt göndərib başladı sürdürməyə. Əkilmiş zəmiləri öz malı kimi biçirdi. C.Məmmədquluzadə. Bahadur öz gur və iti səsi ilə çağırdı… S.Rəhman. 3. Doğma, yaxın (iş, məslək, əqidə və fikir cəhətdən). Öz xalqımız. Öz adamımız. Öz uşağımız. 4. Bir işdə şəxsən, bilavasitə iştirak edən (onun mənbəyi, ya obyekti olan) şəxsi, ya şeyi göstərmək üçün isimdən, şəxs əvəzliyindən sonra işlənir. Atası özü oğlunu şəhərə apardı. O özü də çox əziyyət çəkdi. İşin özü çox maraqlıdır. Bütün işləri özüm görürəm. – Nəhayət, iri qayaların və kolların arasından çayın özü görünməyə başladı. Çəmənzəminli. [Əsmər] artıq Məmmədbağırı dinləmək istəməyirdi. Tələb edirdi ki, onu öz kəndlərinə göndərsin. S.Hüseyn. Həmişəyev əmr verdi ki, Hidayət … Sənubərin layihəsini şəxsən onun özünə, baş memara təqdim eləsin! B.Bayramov. 5. İsim və ya şəxs əvəzliyi yerində müstəqil işlədilir. Özü yazıb. Özüm görmüşəm. – [Aslan bəy:] …Yaxın yerdən bilmişəm. Özü xəbər göndərmiş. C.Cabbarlı. Həyat nədir? Sual verdim özümə; Mənasını çiçəklərdən öyrəndim. M.Müşfiq. // Eyni mənada bəzən cəm şəkilçisi ilə işlədilir. Özləri bilərlər. Özləri getsinlər. – İşıqların yaratdıqları parıltılar işıqların özlərinin gözünü qamaşdırırdı. B.Bayramov. 6. Bir adamın və ya bir şeyin böyüklüyünü, əhəmiyyətini, mövqeyini nəzərə çatdırmaq üçün işlədilir. General özü gəlmişdi. Məni nazir özü qəbul etdi. ◊ Öz canı üçün qorxmaq – öz həyatını qorumaq, öz canına ziyan dəyməməsinə çalışmaq. Öz canının hayına qalmaq (hayında olmaq) – özünü təhlükədən, qorxulu vəziyyətdən qurtarmağa çalışmaq, tədbir aramaq. Həmzə indi burada öz canının hayında idi. Ə.Əbülhəsən. Öz əli, öz başı – sərbəst, azadə. Öz xoşuna qalmaq – ixtiyarı özündə olmaq, özbaşına qalmaq. Dövlətli baxır ki, qonşu öz xoşuna qalsa, bağçadan əl çəkməyəcək. “M.N.lətif.” Öz xoşuna qoymaq – sərbəst buraxmaq, öz istədiyi kimi hərəkət etməsinə imkan vermək, başlı-başına buraxmaq. Özüdür ki var – haqqında danışılan adamın və ya şeyin adı çəkildikdə, yaxud da onu gördükdə təsdiq məqamında işlədilən ifadə. Dadaşov içəri girdi. Arıq kişi əvvəlcə yerindən tərpənmək istəmədi, sonra ürəyinə damdı ki, ucaboy bu adam elə Dadaşov özüdür ki var. İ.Məlikzadə. Özüm ölüm – “canıma and olsun” mənasında and ifadəsi. Özündə olmamaq – özünü itirmək dərəcəsində hirslənmək, özündən çıxmaq. İndi isə Əmiraslan baba Kərimqulunun özündə olmadığını gördü. S.Rəhimov. Özündən çıxmaq – hirslənmək, əsəbiləşmək, coşmaq. Bu sözdən Sərdar Rəşid özündən çıxmış(dı)… M.S.Ordubadi. Zeynal tamamilə özündən çıxdı. S.Hüseyn. Özündən dəm vurmaq – özünü tərifləmək, özündən demək. Özündən düzəltmək – 1) başından çıxarmaq, fikirləşib tapmaq; 2) yalan demək, qondarmaq, uydurmaq. Özündən getmək – ürəyi getmək, bayılmaq, qəşş etmək, huşunu itirmək. Mehribanın ürəyi xarab olub özündən getmişdi. S.Hüseyn. Gəlin bayaq acı bir fəryad çəkib özündən getdi. Mir Cəlal. Özündən küs! – “özünü günahkar bil”, “təqsir səndədir” mənasında işlədilir. Özünə çıxmaq – mənimsəmək, götürmək, özünə aid etmək, öz ayağına yazmaq. Özünə gəlmək – 1) huşu özünə gəlmək, ağlı başına qayıtmaq (qəşş etmiş, huşunu itirmiş adam haqqında). Xəstə özünə gəldi. – [Atdan yıxılıb ürəyi getmiş halda] Nurəddin zəif səslə ufuldadı və sonra özünə gəlib İmamverdi babanı tanıdı. S.S.Axundov. Tərlan bir azdan sonra özünə gəldi. M.Hüseyn; Kişilər gülüşdülər, yaman gülüşdülər. Cavanşir isə sözü özünə götürüb pul kimi qızardı. İ.Şıxlı; 2) bax özünü ələ almaq; 3) əvvəlki vəziyyətinə gəlmək, sağalmaq, düzəlmək, əmələ gəlmək (ağır xəstəlikdən sonra). Sevilin hər cür müalicəsinə … baxmayaraq hələ də qız özünə gəlmir, səhhətini düzəldə bilmirdi. S.Rəhimov; 4) bir hadisənin, işin mənasını sonradan başa düşmək. Özünə gətirmək – 1) ürəyi getmiş adamı ayıltmaq; 2) məc. ayıltmaq. Onun vaxtı ilə söylədiyi bu söz məni lap özümə gətirdi. M.S.Ordubadi. Özünə görə – öz vəziyyətinə, öz mövqeyinə, öz vəzifəsinə layiq. [İmamverdinin] kənddə özünə görə yaxşı evi-mülkü vardı. S.S.Axundov. Özünə götürmək – 1) başqası haqqında deyilən sözü özünə aid etmək; 2) bax özünə çıxmaq. Özünə gün ağlamaq – öz taleyini, öz gələcəyini düşünmək; çətin vəziyyətdən çıxmaq üçün yol axtarmaq. Özünü aparmaq – özünü idarə etmək (rəftar, davranış, əxlaq məsələlərində). Özünü bərkitmək – 1) qüvvə yığmaq, özünü möhkəmləndirmək; 2) var-dövlət yığmaq, varlanmaq. Özünü bilməmək – huşunu itirmək. Özünü çəkmək – lovğalanmaq, təşəxxüs satmaq. Yasavul … özünü çəkdiyi vaxt bir neçə adam … bir-birinə göz vurdu. S.Rəhimov. Özünü dartmaq – bax özünü çəkmək. [Xankişi Haqverdiyə:] Gəl oyna, özünü dartma, bir görək; Qoy yenə sevinsin, açılsın ürək. Z.Xəlil. Özünü düzəltmək – maddi cəhətdən vəziyyətini yaxşılaşdırmaq. Özünü ələ almaq – huşunu, fikrini, ifadəsini toplamaq, özünü toplamaq, ağır bir vəziyyətdə iradəli olmaq, özünü itirməmək; sakit olmaq. Ürəyi tələssə də Həbib özünü ələ alır, toxtaq hərəkət eləyirdi. Ə.Vəliyev. [Mülayim:] Özünü ələ al, oğlum, yekə kişisən, mərd ol, möhkəm dur. B.Bayramov. Özünü ələ salmaq – özünü gicliyə vurmaq, axmaq hərəkətlər etmək (giclik, yüngüllük edən adam haqqında). Özünü göstərmək – 1) öz üstünlüyünü, bacarığını göstərmək; 2) nümayiş etdirmək, təzahür etmək. Burada ilk bahar bütün gücü və qüdrəti ilə … özünü göstərirdi. S.Rəhimov. Özünü gözləmək – özünü qorumaq, mühafizə etmək. [Səlim:] Fırtınadan özünü gözlə! İ.Əfəndiyev. Özünü xəstəliyə (dəliliyə və s.) vurmaq (qoymaq) – yalandan özünü xəstə (dəli və s.) göstərmək. Nuşapəri xanım özünü yuxuluğa vurdu. (Nağıl). Molla Xəlil özünü avamlığa qoymuşdu. S.Hüseyn. Özünü itirmək – çaşmaq, nə edəcəyini bilməmək. Ucaboy, qoca, lakin qıvraq hakim içəri girəndə evdəkilər özlərini itirdilər. Mir Cəlal. Fərman həmişə belə qoçaq və dilavər qızların yanında özünü itirərdi. Ə.Sadıq. Özünü naza qoymaq – nazlanmaq, naz satmaq. Özünü oda-suya (oda-közə) vurmaq (atmaq) – bir iş üçün fədakarcasına çalışmaq, səyini, qüvvəsini əsirgəməmək, əziyyətə, məşəqqətə dözmək. Özünü o yerə qoymamaq – bir işə əhəmiyyət verməmək, özünü bilməməzliyə, eşitməməzliyə qoymaq. Məmməd dostunun üz-gözündən hirsli olduğunu başa düşdüsə də, özünü o yerə qoymadı. Ə.Əbülhəsən. Özünü ortaya salmaq (atmaq) – özünə aid olmayan işə qarışmaq. Özünü öldürmək məc. – çox zəhmət çəkmək, çox əlləşmək, çox çalışmaq. Özünü öldürüb ev tikmək. Özünü öymək – özünü tərifləmək, lovğalanmaq. Özünü saxlamaq – iradəsini toplayıb bir işi görməkdən vaz keçmək, saqınmaq, etmək istədiyi bir işi etməmək. Nurəddin özünü saxlayıb qəsdən [atasının meyitinin üstündə] ağlamırdı ki, Gülpəriyə oxşamasın. S.S.Axundov. Mehribanı gic bir gülmək tutdu, özünü saxlaya bilmədiyindən bayıra çıxdı. S.Hüseyn. Özünü sındırmamaq – pərt olmamaq, özünü tox tutmaq. Gəlin sapsarı saralsa da, özünü sındırmadı. İ.Şıxlı. Özünü soyuğa vermək – soyuq dəyib naxoşlamaq. Bir dəfə Həlimə hamamdan çıxanda özünü soyuğa verib, yorğandöşəyə düşdü. S.S.Axundov. Özünü tanımaq – həddi-büluğa çatmaq. Elə ki Məhəmmədhəsən əmi özünü tanıdı, gözünü açdı, baxdı gördü, qalıbdı lap lüt-madərzad. C.Məmmədquluzadə. Özünü təmizə (təmizliyə) çıxarmaq – özünə bəraət qazandırmaq, müqəssir olmadığını isbat etməyə, sübuta çalışmaq. Özünü toplamaq – bir şey qarşısında, ya bir şey etmək üçün qüvvə və iradəsini toplamaq. Surxay özünü topladı, irəli atıldı. M.Hüseyn. Əbil özünü toplayıb qəddini düzəltdi, mənalı-mənalı Gülsəhərin üzünə baxdı. Ə.Vəliyev. Özünü tutmaq – qeyri-qanuni yollarla varlanmaq. Xandəmirov çaldı, çapdı mahalı; O ki var tutub özün keçəl qurumsaq. Q.Zakir. Özünü yetirmək – çatdırmaq, vaxtında gəlib çıxmaq. Özünü qatara yetirdi. Özünü hadisə yerinə yetirdi. – Dərviş şəhərdən çıxıb özünü yetirdi başqa şəhərə. (Nağıl). Özünü yeyib tökmək – çox təşviş və iztirab keçirmək, narahat olmaq, əsəbiləşmək. Özünü yığışdırmaq – 1) fikrini, huşunu, qüvvəsini toplamaq, özünü ələ almaq. Dostlar özlərini yığışdırıb, İskəndərə qahmar çıxınca kişini camaat qabağında mühakimə elədilər. Mir Cəlal. Qız birtəhər özünü yığışdıraraq mühəndisin üzünə baxdı. Ə.Sadıq; 2) qəzəb, narazılıq doğurmamaq üçün öz hərəkətlərinə, davranışına fikir vermək, özünü düzəltmək. Rüstəm kişinin acıqlanaraq şapalağı işə salacağından qorxub, Salman özünü yığışdırdı… M.İbrahimov; 3) özünü yığışdır! şəklində – hədə, qorxu məqamında işlədilir. Öz-özlüyümdə (öz-özlüyündə) – bax özlüyündə. Öz-özlüyündə qərara gəlmək. – [Qüdrət:] Mən dinlədiyim adamların fikrini öz-özlüyümdə saf-çürük etmişəm. M.Hüseyn. Öz-özlüyündə – ayrılıqda, ayrılıqda götürdükdə. Öz-özlüyündə o şeyin heç bir qiyməti yoxdur. Öz-özünə – 1) öz bildiyi kimi, müstəqil olaraq; özü. Öz-özünə fikirləşmək. Öz-özünə öyrəşmək; 2) yavaşcadan, kimsə eşitmədən. Öz-özünə oxumaq.

1 Uyğur dilində özmək feili “быть собственным; обособлять, разделять” məna­larında indi də işlədilir. Özmək, özgə və öz (əvəzlik) eyni kökə malik deyil, öz əvəzliyi tarixən “mən” anlamında işlədilmiş az sözünün dəyişmiş formasıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

1 1. сам; 2. свой;

2 I мест. 1. притяж. свой: 1) принадлежащий, свойственный себе, относящийся к себе. Öz evim мой (свой) дом, öz evin твой дом, öz evi его (её) дом, öz evimiz наш дом, öz eviniz ваш дом, öz evləri их дом, их дома, öz puluna на свои деньги, öz xüsusi maşını своя (его) собственная машина, öz Vətənini sevmək любить свою Родину, öz borcunu yerinə yetirmək выполнять свой долг, öz yoluna davam etmək продолжать свой путь, öz işini görmək делать свое дело, заниматься своим делом, öz minnətdarlığını bildirmək выразить свою признательность, öz səhvini anlamaq осознать свою ошибку, öz səhvini düzəltmək исправить свою ошибку, öz münəsibətini bildirmək nəyə выражать свое отношение к чему, öz əsərlərində tərənnüm etmək nəyi воспевать в своих произведениях что, öz dərdini danışmaq говорить о своём горе, öz sıralarında birləşdirmək объединять в своих рядах, öz imkanlarından aşağı səviyyədə çıxış etmək выступить ниже своих возможностей, öz aktuallığı ilə seçilmək выделяться своей актуальностью, özünün əməyi ilə своим трудом, öz təbiəti etibarı ilə по своей природе, öz xoşu ilə etmək nəyi делать что-л. по своей воле, öz ağlı ilə hərəkət etmək действовать своим умом, öz dilində yazıb-oxumaq читать и писать на своем (родном) языке 2) свойственный только данному лицу или предмету; особый, своеобразный. Bu musiqinin öz təravəti var у этой музыки есть своя прелесть, bu yerlərin öz gözəlliyi var у этих мест своя красота, həyatın öz qanunları var у жизни свои законы, hər xalqın öz adət-ənənələri var у каждого народа свои обычаи и традиции, bu işin öz çətinlikləri var в этой работе есть свои трудности, öz üstünlükləri var nəyin есть свои преимущества у чего, öz xüsusiyyətləri var nəyin есть свои особенности у чего 3) предназначенный для кого-л., чего-л., соответствующий, надлежащий. Öz qiymətinə satmaq nəyi продавать по своей цене что, öz qiymətinə almaq nəyi купить по своей цене что, hər şeyin öz yeri var всему свое место, hər şeyin öz vaxtı var всему свое время (свой час), öz işinlə məşğul ol занимайся своим делом, öz işini bilən знающий свое дело, öz işini gördü сделал свое дело, öz qaydası ilə своим порядком 4) родной или связанный близкими отношениями, совместной работой; наш. Öz işçimizdir наш сотрудник, öz adamımızdır наш человек, öz adamlarımızdır свои люди, öz uşaqlarımızdır свои ребята 2. возвр. мест. себя (в сочет. с послелогами). Özü haqqında danışdı рассказал о себе, öz qarşısında məqsəd qoymaq ставить перед собой цель ◊ öz ağlı ilə yaşamaq (hərəkət etmək) жить (действовать) своим умом, öz adını başqalarından soruşmaq забыть своё имя (о состоянии крайней растерянности), öz ayağı ilə tələyə düşmək угодить в ловушку, öz aramızdır между нами, öz aramızda qalsın пусть останется между нами, öz aramızda desək между нами говоря, öz arşını ilə ölçmək мерить на свой аршин; öz atını minib çapmaq твердить своё, гнуть своё; öz aləminə qapılmaq уходить в самого (самоё) себя, öz aləmindədir он в своей стихии, öz başına iş açmaq накликать на свою голову беду, öz başı ilə cavabdeh olmaq отвечать головой за кого-, за что-л., öz başını yeyəsən! чтобы ты сам сдох! öz başından uydurub он сам придумал, öz bildiyi kimi etmək сделать посвоему, öz bəxtindən küs пеняй на себя, öz vicdanını satmaq идти на сделку со своей совестью; öz vicdanına qarşı çıxmaq идти против своей совести, öz qanını qaraltmaq портить, испортить себе кровь; öz qabağından yeməmək (о грубом и мнящем о себе человеке); вести себя вызывающе, öz qazdığı quyuya düşmək попадать, попасть, угодить в собственную ловушку; öz qurduğu tora düşmək попадать, попасть в собственные сети, öz qəbrini öz əli ilə qazmaq собственными руками копать (рыть) себе могилу; öz qiymətini qaldırmaq набивать себе цену, öz qınına girmək прятаться, замыкаться в своей скорлупе, уходить (уйти) в свою скорлупу; öz qınına sığmamaq не вмещаться в свою скорлупу; öz qınından çıxmamaq забиваться в свою скорлупу, öz qınından çıxıb qınını bəyənmir о пренебрежительном отношении ко всему своему (к родителям, родным, Родине и т.п.), öz qulaqlarına inanmamaq не верить своим ушам, öz dediyini yeritmək гнуть свою линию, настаивать на своем, твердить своё; öz dərisinə sığmamaq заплыть жиром; öz dərdim özümə bəsdir мне своего горя хватает, öz evində divarlar da köməkdir дома и стены помогают; öz əli – öz başı сам себе хозяин, своя рука – владыка; öz əli ilə öz evini yıxmaq портить дело самому себе, öz əlimizdədir в наших руках, öz əhdinə xilaf çıxmaq не сдержать своего слова, обещания; öz əcəli ilə ölmək умереть своей смертью; öz işimizdir наше дело, öz işinizdir ваше дело, öz işində ol занимайся своим делом, öz işinin ustası мастер своего дела, öz yağında qovrulmaq вариться в собственном соку; öz yerini tanımaq знать свое место, öz yerini tanıtmaq kimə указать на (своё) место к ому, öz yerinə oturtmaq kimi сажать, посадить на место кого, öz kefinə yaşamaq жить в своё удовольствие; öz kefində olmaq жить для себя, öz kölgəsindən qorxmaq бояться собственной тени; öz gözlərinə inanmamaq не верить своим глазам; öz gözü ilə görmək: 1. видеть своими глазами; 2. воочию убедиться; öz günahını başqasının üstünə yıxmaq сваливать свою вину на другого; öz gününə ağlamaq думать о себе; öz ölümünü tapmaq найти свою смерть, öz növbəsində в свою очередь, öz payını götürmək принимать на свой счет, öz sözünün üstündə durmaq стоять на своём, настаивать на своём, öz tərəfindən со своей стороны, öz tərəfinə çəkmək kimi привлекать на свою сторону кого, öz sözünü demək сказать своё слово в чём-л., öz sözünün ağası olmaq быть хозяином своего слова, öz toruna salmaq заманивать, заманить в свои сети, öz tüpürdüyünü yalamaq отказываться от своего слова, обещания, öz təcrübəsindən bilmək знать из своего опыта, öz xahişi ilə по своей просьбе, öz xoşuna qalmaq быть свободным в своих действиях, öz xoşuna qoymaq kimi давать, дать к ому свободу в действиях, öz xörəyini yeməmək браться, взяться не за своё дело; öz həyatını korlamaq губить, загубить свою жизнь, öz canının hayına qalmaq думать только о себе, о своем здоровье; öz canından keçmək жертвовать, пожертвовать собой; öz canından artıq istəmək kimi, nəyi любить больше своей жизни кого, что, öz canına yazığı gəlməmək не жалеть себя, öz canı üçün qorxmaq дрожать за свою жизнь, öz cəzasına çatmaq получить по заслугам, понести заслуженное наказание, bu öz yerində: 1. это само собой; 2. помимо (кроме) этого; sən öz başın (sən öz canın) умоляю, очень прошу; öz canım üçün клянусь своим здоровьем; öz canı-ciyəri собственная плоть и кровь; heç kəs öz ayranına turş deməz всяк кулик своё болото хвалит.

1 əv. 1. Şəxs və cinsdən asılı olaraq ingilis dili yiyəlik əvəzliklərinin isimlə işlənən formasına uyğun gəlir: Mən öz anama kömək edirəm I help my mother; O öz paltarını yudu She washed her dress; O öz səhvini boynuna aldı He / She admitted his / her mistake; 2. one’s, one’s own; Hər kəs öz borcunu yerinə yetirməlidir One must do one’s duty; ~ fikrində israr etmək to insist on having one’s own way; ~ sözünü demək to make* one’s mark; ~ yolu ilə getmək to go* one’s own way; to do* what one wants / wishes; ~ sözü ilə danışmaq to tell* in one’s own words; ~ əli ~ başı olmaq to be* one’s own master; to be* free / independent; ~ xoşuna at / of one’s own will; onun ~ evi his / her own house; 3. şəxs və cinsdən asılı olaraq ingilis dili qayıdış əvəzliklərinə uyğun gəlir: myself, himself, herself, etc.; ~ əli ilə ~ünə quyu qazmaq to ruin oneself, to kill oneself; ~ü etmək to do* oneself; O, Moskvaya özü gedəcək He / She will go to Moscow himself / herself; ~ünə güvənmək to be* sure of oneself, to rely on oneself; ~ canının qeydinə qalmaq to take* care only of oneself; to look after one’s health; ~ünü təmizə çıxartmaq to justify oneself; ~ünü müdafiə etmək to defend oneself (against); ~ünü xilas etmək to save oneself, to escape; ~ünü əzib büzmək to give* oneself airs, to be* affected; ~ünü ələ salmaq to play the fool / to make* a fool of oneself; ~ünə gün ağlamaq to think* of one’s future, to take* care of oneself; ~ünü bərkitmək d.d. 1) (yemək) to refresh oneself, to eat* much; 2) (özünü ələ almaq) to store up fresh energy; ~ünü vurmaq 1) to shoot* oneself; 2) to pretend to be, to sham, to feign, to stimulate; ~ünü xəstəliyə vurmaq to pretend to be ill; ~ünü ölülüyə vurmaq to pretend to be dead, to sham / to feign death; O, əslində xəstə deyil, özünü xəstəliyə vurur He / She is not really ill, he’s / she’s only shamming; ~ünü yeyib tökmək to say* smth. repeatedly / many times; ~ünü yetirmək to come* just on / in time, to arrive just on / in time; ~ünü yığışdırmaq 1) to pull oneself together; 2) to be* frightened / afraid (of); ~ünü yormaq to overwork; (boş yerə) to waste one’s efforts, to get* tired / exhausted; ~ünü göstərmək to show* oneself; to put* one’s best foot foremost; to show* off; ~ünü naza qoymaq to give*oneself airs, to be* affected; ~ünü öymək to brag (of), to boast (of), to swagger (about); ~ünü uca / yuxarı tutmaq to turn up one’s nose, to cock one’s nose; to put* on airs; ~ünü çəkmək to puff up, to be* too proud

1 əv. mon (f ma, pl mes etc.) ; le mien (f la mienne, pl les miennes) ; à moi ; bu ~ qardaşımdır c’est mon frère ; bu ~ qohumumdur c’est un parent ; c’est un mien parent fam ; bu ~ özümündür (mənimdir) c’est à moi ; bu ~ işimdir c’est mon affaire, cela me regarde ; ~ adına çıxmaq attribuer (s’) ; ~ vətəndaşlarını mühafizə hüququ droit m de défense de ses citoyens ◊ ~ əli ilə ~ünə quyu qazmaq creuser (se) un tombeau ; creuser son tombeau ; acharner (s’) à sa perte ; ~ müqəddəratını təyin etmək hüququ le droit d’autodétermination f ; ~ nöqteyi-nəzərini ifadə etmək droit m de libre disposition, droit de décider son sort par autodétermination ; ~ ölkəsini təmsil etmək être le représentant de son pays ; ~ xoşu ilə de bon gré, de son plein gré ; ~ canının hayına qalmaq tenir à sa peau ; özündən dəm vurmaq faire du chic, être (grand) abatteur de quilles ; venter (se) ; glorifier (se) de ; targuer (se) de ; ~ündən küs! prends-toi en toi-même! ~ündən getmə défaillance f ◊ ~dən çıxmaq sortir vi (ê) de ses gonds, prendre feu, prendre la mouche, emporter (s’) comme une soupe à lait, être hors de soi, jeter sa (ses) gourme(s) ; ~ünə borc bilmək avoir à coeur (+ infinitif), faire (se) un droit, engager (s’) sur l’honneur (d’honneur) ; ~ünə gəlmək reprendre (l’usage de) ses sens, revenir vi (ê) à soi, revenir vi (ê) à la raison ; ~ünə güvənmək compter sur soi-même ; ~ünə gün ağlamaq ne penser qu’à son avenir ; ~ünə tabe etmək soumettre vt ; placer sous son autorité (sous sa dépendance) ; ~ünə cəlb etmək attirer vt ; allécher vt ; séduire vt ; gagner à ses causes ; ~ünü idarə autodétermination f ; ~ünü müdafiə cəhdi effort m d’autodéfense ; ~ünü öymək faire le fanfaron, fanfaronner vi ; ~ünü saxlayan abstenant, -e ; ~ünü saxlama abstention f ; ~ünü saxlamaq abstenir (s’) ; ~ünü səlahiyyətsiz saymaq être incompétent, -e ; ~ünü təminetmə autogarantie f ; autosatisfaction f ; autofinancement m ; ~ünü təqsirkar hesab etmək accuser (s’) ◊ ~ünü təmizə çıxarmaq en (s’) tirer blanc comme neige ; retomber vi (ê) comme un chat sur ses pattes ; ~ünü təsdiq etmə autonomie f ; ~ünü tülkülüyə vurmaq pateliner vi ; jouer la comédie ; faire semblent d’être mort, -e ; ~ünü uca tutmaq faire sa chicarée ; faire l’important ; trancher du grand ; ~ünü hər şeydən məhrum etmə abnégation f ; privation f

1 тӀв-эв. 1. вичин; вичиз талукь (хас, махсус) тир; кьилди вичин; öz kitabı вичин улуб; özü yazıb (ада) вичи кхьенва; özüm görmüşəm заз жуваз акунва; özünə umac ova bilmir, özgəsinə əriştə kəsir. Ata. sözü вичивай вичиз хешил тежерда масадаз хинкlалда; özləri bilərlər чпиз чида; özləri getsinlər чеб фирай; 2. жуван; жуваз мукьва; öz xalqımız жуван халкь; özgənin sarayından öz daxmam yaxşıdır. Ata. sözü чарадан кӀвалелай жуван къазма хъсан я; ** öz canı üçün qorxmaq вичин ччан патал кичӀе хьун, вичи-вич хуьн, вичихъ зарар галукь тавун патал алахъун; öz canının hayına qalmaq (hayında olmaq) вичин ччандин къайгъудик хьун (къайгъуда амукьун), вичи-вич хатадикай хуьз алахъун; öz xoşuna qalmaq вич-вичин ихтиярда хьун, ихтияр вичив хьун, кьилди-кьилихъ хьун; öz xoşuna qoymaq вичиз кӀанивал авуниз имкан гун, ихтияр вичив гун, кьилди-кьилихъ ахъаюн; özüm ölüm “(зи) ччан кьий” манада кьин кьун; özündə olmamaq вич-вичел тахьун, гзаф хъел атун, вичяй акъатун; özündən çıxmaq (вич) вичяй акъатун, гзаф хъел атун, хъел акатун, къапарай акъатун; özündən dəm vurmaq вичикай дем ягъун, вичи-вич тарифун, вичикай рахун; özündən düzəltmək а) вичелай туькӀуьрун, фикирна жугъурун; б) таб хурун, табун, тапарарун; özündən getmək (вич) вичелай фин, рикӀ хъуьтуьл хьун, чӀур хьун; özündən küs! “завай туш!”, “вун жув гунагькар я!”, “тахсир вал ала” манада; özünə gəlmək а) (вич) вичел хтун, кьилиз акьул хтун, аюх хьун, авагъун (вич-вичелай фенвай кас); б) кил. özünü ələ almaq; в) эвелан гьалдиз хтун, арадиз хтун, сагъ хъхьун (азарлуди); г) са кардин мана гуьгъуьнай гъавурда гьатун, авагъун; özünə gətirmək а) (вич) вичел хкун, чӀур хьанвай кас аюхарун, авагъарун; б) пер. аюхарун; özünə görə вичиз килигай, вичив кьур, вичин везиятдиз, везифадиз лайих; özünə götürmək вичиз къачун, масадан гьакъинда лагьай гаф вичиз талукь авун; özünə gün ağlamaq вичихъ шехьун, вичин эхир фагьумун; четин везиятдай, кӀевяй акъатун патал рекьер жугъурун; özünü aparmaq вичи-вич тухун, вичи-вич идара авун (рафтар авунал); özünü çəkmək (dartmaq) вичи-вич ялун, хамуна ялар ттун, лавгъавал авун; özünü ələ almaq вичи-вич гъилиз къачун, фикир санал кӀватӀун, вичи-вич кӀватӀун, четин везиятда сабурлу хьун, вичи-вич квадар тавун; секин хьун; özünü ələ salmaq вичи-вич ахмакьвилиз ягъун, ахмакь гьерекатар авун; özünü göstərmək вичи-вич къалурун, вичин алакьун къалурун; özünü gözləmək вичи-вич хуьн (са хатадикай ва мс.); özünü itirmək вичи-вич квадарун, акахьна амукьун, вуч ийидатӀа течиз амукьун; özünü naza qoymaq наз маса гун, наз гун (авун); özünü oda-suya (oda-közə) vurmaq (atmaq) вичи-вич цӀуз-вацӀуз ягъун, са кар патал гзаф алахъун, вири къуват эцигун, азиятриз эхун; özünü ortaya salmaq (atmaq) вичи-вич арадал вегьин, вичиз талукь тушир крарик акахьун; özünü öldürmək пер. вичи-вич кьин, гзаф зегьмет чӀугун, гзаф алахъун, ччан хкудун; özünü öymək вичи-вичел дамахун, вичи-вич тарифун, лавгъавал авун; özünü saxlamaq вичи-вич хуьн, ийиз кӀанзавай са кар авун тавун, гъил къачун, къакъасун; özünü soyuğa vermək вичи-вичиз къай гун, мекьи авун, мекьи хьана нахуш хьун; özünü tanımaq вичиз-вич чир хьун, акьул-балугъ хьун, агакьун; özünü təmizə (təmizliyə) çıxarmaq вичи-вич михьивилиз акъудун, вичик тахсир квачирди субут ийиз алахъун; özünü toplamaq вичи-вич кӀватӀун, са затӀунин вилик ва я са затӀ авун патал къува ва фикир кӀватун; özünü yetirmək вичи-вич агакьарун, вахтунда атана акъатун; özünü yeyib tökmək вичи-вич къеняй тӀуьн, гзаф талаш ва азаб чӀугун, нарагьат хьун; özünü yığışdırmaq а) вичи-вич кӀватӀун а) фикир (гьуш, къува) санал кӀватӀун, вичи-вич гъилиз къачун; б) хъел ва наразивал тахьун патал вичин гьерекатриз (рафтардиз) фикир гун; özünü yığışdır! жува-жув кӀватӀ (гьелягъар кьун, куьчӀуьрарун манада); öz-özünə а) вичи-вичиз, вичиз чидайвал; вичи; б) вичи-вичикди, явашдаказ, масабуруз ван текъвервал.

1 kendi, öz