Ko Arima
Ko Arima (22 avqust 1917, Yaponiya) — keçmiş Yaponiya futbolçusu.
Yaponiya milli komandasının heyətində 3 oyun keçirib.
Ko Takamoro
Ko Takamoro (9 noyabr 1907 - 26 mart 1995) — keçmiş Yaponiya futbolçusu.
Yaponiya milli komandasının heyətində 2 oyun keçirib.
Ko Un
Ko Un— (kor. 고은; 1 avqust 1933, Günsan[d], Yaponiya imperiyası) — Koreya şairi və nasiri, ictimai xadim, insan hüquqları müdafiçəsi
Cənubi Koreya ədəbiyyatının görkəmli nümayəndələrindən biri olan Ko Un 1933-cü ilin avqust ayının 1-də Koreya Respublikasının Jeonlabukdo əyalətinin Gunsan şəhərində anadan olmuşdur. Koreya müharibəsində böyük çətinliklərlə üzləşmişdir. 1952-ci ildə — on səkkiz yaşında buddist rahibi olmuşdur. 1957-ci ildə başqa bir rahiblə Buddist təmayüllü qəzet qurmuş və onun baş redaktoru olmuşdur. Həmin qəzetin səhifələrində ilk şeir və esselərini dərc etmişdir.
1958-ci ildə görkəmli şair Ço Çi Xunun tövsiyəsi ilə "Müasir ədəbiyyat" ədəbi toplusunda dərc olunan həcmcə kiçik "Vərəm" adlı şeiri ilə ədəbiyyat aləminə qədəm qoymuş, ilin şairi seçilmişdir.
1962-ci ildə Ko Unun ilk şeirlər toplusu olan "Özgə dünya həssaslığı" kitabı nəşr edilir. Bu dönəmdə o, nəinki Buddist dairələrdə, həmçinin ədəbi mühitdə kifayət qədər tanınırdı. O, Çondung məbədinin baş rahibi, sonra təhsil direktoru və Haein məbədinin rəhbəri vəzifəsini icra etmiş və nəhayət Milli Rahiblər Birliyi Mərkəzi Komitəsinin üzvü seçilmişdir.
Maykl Ko
Maykl Duqlas Ko(ing. Michael D. Coe; doğ. 1929) — ABŞ arxeoloqu, antropoloqu.
Maykl Ko 1929-cu ildə anadan olub. Yel Universitetinin professorudur. Mayya sivilizasiyası ilə məşğul olur. Harvard Universitetində fəlsəfə doktoru adını alıb.
Майкл Ко, "Майя. Исчезнувшая цивилизация: легенды и факты" М., Центрполиграф, 2004.
Şen Ko
Şen Ko və ya Şen Kuo (Çin dilində:沈括 Shěn Kuò, 1031, Hançjou[d] – 1095, Çjentszyan) — İntibah dövründə yaşamış, ensiklopedik biliyə malik Çin alimi. Onun elmi fəaliyyəti riyaziyyat, astronomiya, meteorologiya, geologiya, zoologiya, botanika, farmakologiya, aqronomluq, etnoqrafiya və kartoqrafiya kimi elm sahələrini əhatə etmişdi. Şen Ko eyni zamanda özünü diplomat, general, maliyyə naziri, dövlət müfəttişi, hidromeliorasiya sahəsində mühəndis, ixtiraçı, şair və musiqiçi kimi də göstərmişdi.
Şen Konun anasının böyük qardaşı hərbi işlər üzrə mütəxəssis, Xu Tsyan Tszin ("Hərbi rəislər üçün traktat", 《虎钤经》) əsərinin müəllifi Syuy Dun (許洞/许洞, ок. 976 — ок. 1016) idi. Şen Ko heç vaxt məşhur dayısını görməmişdi, lakin dayısının evinə gəlməsi bu gənc üçün xüsusilə faydalı oldu, o, bütün günlərini dayısının zəngin kitabxanasında keçirirdi. Bu kitabxanada həm də Syuy Dunun əlyazmaları saxlanılırdı. Şen Konun anası gözəl təhsil almışdı və o, oğlunun təlim və tərbiyəsi iə müntəzəm olaraq məşğul olurdu.
Şen Konun atası Şen Çjou (沈周, 978–1051), əyalət məmuru idi.
Ko (buxur)
Yapon buxuru (香, ko) – Yaponiyada istifadə olunan ənənəvi buxur. Meditasiya, dini mərasim, aromaterapiya və ya xoş qoxu kimi məqsədlər üçün istifadə olunur. Yapon buxuru ilə məşğul olmaq sənəti kodo adlanır.
Buxur Yaponiyaya Çin vasitəsilə gəlmişdir. Yaponiyada buxur yandırılmasından bəhs edən ən qədim mənbə "Nihon Şoki" xronikasıdır. Buxur ilk dəfə 595-ci ildə İmperatriça Suiko və Şahzadə Şotokunun dövründə istifadə olunmuşdur. Şotoku buddizmin Yaponiyadakı təbliğatçısı idi və buxur buddizmdə geniş istifadə olunurdu. Onun da təsiri altında buxur qısa müddətdən sonra populyarlaşmış və evlərdə də istifadə olunmağa başlanmışdır. Xüsusilə, saray əyanları buxur yandırmağı sevirdilər. Müxtəlif istehsalçılar öz buxurlarını hazırlamağa başlamış və yapon buxurunu yaratmışdırlar.
Ko-marketinq
Ko-marketinq (ing. co-marketing) və ya müştərək marketinq — ümumi məqsəd və vəzifələri olan vahid kompleks prosesi təmsil edən xidmət və malların yaradılmasının, habelə onların bazarda satışı mexanizmlərinin birgə idarə edilməsidir. Daha dar mənada ko-marketinq bazarda məhsulu birgə satan iki və ya daha çox sahibkarlıq subyekti arasında formal əlaqə kimi qəbul edilir. Şirkətlərin fəaliyyətinin açıq şəkildə özünütəşkilati xarakteri əməkdaşlığın yeni formalarını yaradır və onları təyin etmək üçün istifadə olunan bir sıra yeni terminlərin yaranmasına kömək edir: dual branding (ikili brendinq), cross-marketing (kross-marketinq), coalition loyalty program (koalisiya loyallıq proqramı), co-branding (ko-brendinq).
malların satışından və ya xidmətlərin göstərilməsindən əldə edilən mənfəətin artırılması;
satış artımının təmin edilməsi;
bazar seqmentində şirkətin payının artırılması;
müştərilərin və ya istehlakçıların ehtiyaclarını ödəmək;
marketinq büdcəsinin optimallaşdırılması;
məhsulun istehlakçılara təqdimatının optimallaşdırılması
Birgə marketinqin əsas obyektləri adətən:
pul və ya maddi sərvətlər
reklam
müştəri bazaları
istehsal olunan məhsullar
müəyyən bir sahədə təcrübə
saytlar (pərakəndə satış sahələri, qablaşdırma materialları, internet saytları və s.)
xeyriyyə
ideyalar.
Ko-marketinq marketinq sahəsində yeni bir istiqamət kimi 90-cı illərin sonlarında meydana çıxdı. XX əsrdir və məhsul və ya məhsullar qrupunun birgə istehsalı, təşviqi və satışı üçün öz imkanlarını və resurslarını birləşdirən bir neçə şirkətin qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanır. C. Narus və C. Anderson hesab edirlər ki, birgə marketinqin yaranması "… müəyyən bir şirkətin uğurunun indi qismən digər şirkətdən asılı olduğunun qarşılıqlı anlaşması və etirafı…" deməkdir.
Ko-marketinq ideyaları ənənəvi marketinq ("şaquli marketinq") dövrünün sonunun başlanğıcını qoydu və bu sahədə lateral marketinq adlanan yeni eranın və müvafiq olaraq lateral düşüncənin inkişafına töhfə verdi. Ko-marketinq növü şaquli müxtəlifliyindən mövcud bazarlardakı vəziyyətdən asılı olmayaraq, əsas diqqəti əmtəə istehsalına yönəltməsi ilə fərqlənir.
Ko La Ça
Ko La Ça (10 may 1976) — Honq Konqu təmsil edən stolüstü tennisçi.
Ko La Ça Honq Konqu 2004-cü ildə Afina şəhərində baş tutan XXVIII Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və fərdi turnirdə 5-ci pillənin, cüt turnirdə isə gümüş medalın sahibi olub.
Daha sonra Ko La Ça Honq Konqu 2008-ci ildə Pekin şəhərində baş tutan XXIX Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və fərdi turnirdə 5-ci, Komanda turnirində isə 5-ci pillənin sahibi olub.
U Ko Ni
Ko Ni (birm. ကိုနီ, tələffüzü [kò nì]; U Ko Ni kimi də tanınır; 11 fevral 1953 – 29 yanvar 2017) — Myanma dövlət xadimi və Dəfnə Hüquq Firmasının təsisçisi və hüquqşunası. Ni həmçinin Müstəqil Hüquqşünaslar Assosiasiyası, Beynəlxalq Vəkillər Kollegiyasının, Myanma Yazıçılar birliyinin üzvü olmuşdur. Hökumət üzərində konstitusiya hüququ almadan Aunq Su Kyinin de-fakto rəhbərliyi altında Milli Demokratiya Liqasına (NLD) müşavir təyin olunmuşdir. U Ko Ni insan hüquqlarının qorunması və demokratik seçkilərdən bəhs edən altı kitabın müəllifidir. Ko Ni həmçinin dinlərarası hərəkatlarda da fəallığı ilə yadda qalmışdır. O, Myanmada konstitusiyaya dəyişikliklərin təbliğində fəal iştirak etmişdir.
U Ko Ni 29 yanvar 2017-ci ildə İnformasiya Nazirliyi İttifaqının və Pe Myintin rəhbərlik etdiyi qrupla birlikdə sinor lider gəmi proqramını ziyarət etdikdən sonra İndoneziyaya yollanarkən Yanqon Hava Limanında odlu silahdan açılan atəş nəticəsində qətlə yetirilmişdir.
Esanbe Hanakita Ko adası
Esanbe Hanakita Ko adası (エサンベ鼻北小島) – Oxot dənizində, Yaponiyanın şimalındakı Hokkaydo adasından təxminən 1650 fut məsafədə yerləşən yaşayış olmayan bir adadır.
Oxot dənizindəki Hokkaydo adasının şimalında, Sarufutsudan 500 metr aralıda yerləşirdi. Ada adını 2014-cü ildə alıb. 1987-ci ildə aparılan tədqiqatda onun ən yüksək nöqtəsi dəniz səviyyəsindən 1,40 metr yüksəklikdə olub. 2018-ci ilin oktyabr ayında Sarufutsu sakinləri onun itdiyini aşkar etdilər, adanın su altında olduğu müəyyən edildi. Bu, külək və qışda dənizdə əmələ gələn buzların sürüşməsi nəticəsində yaranan eroziya ilə əlaqələndirilir. Adanın yoxa çıxması təsdiqlənərsə, Yaponiyanın dənizin bu hissəsindəki müstəsna iqtisadi zonasının yarım kilometr azalmasına səbəb olacaq.
Cubili (komiks)
Cubili (ing. Jubilee) — Marvel Comics tərəfindən yaradılan mutant superqəhrəman. Əsl adı Cubileyşın Lidir.
Cubili bir mutant olub müxtəlif gücdə enerji plazmaları yarada bilməkdədir. O, bu plazmaları idarə edə bilər, müxtəlif şəkillərə soxa, hətta istəsə partlada bilər. Bu plazmalar kürə formasında olub partladıqda müxtəlif rəngdə çox parlaq işıq saçdığından baxan insanı müvəqqəti kor edir. Cubilinin bədəni zərər görmədən bu plazmaları uda bilir.
İki zəngin çinlinin qızı olan Cubili Beverly Hillsdə əziyyətsiz böyüdü. Amma daha sonra onların işlərinin pisləşməsi və muzdlu qatillərin valideynlərini qonşuları ilə səhv salıb öldürməsi həyatını tamamilə dəyişdirmişdir. Yetim qalan Cubili Los-Anceles şəhərində yetimxanaya göndərildi.
Cucumis conomon var. koreana
Yemiş (lat. Cucumis melo) — bitkilər aləminin balqabaqçiçəklilər dəstəsinin balqabaqkimilər fəsiləsinin xiyar cinsinə aid bitki növü.
Qovun qarpıza nisbətən daha çox istisevən bitkidir və quruluşuna görə qarpızdan fərqlənir. Bunun toxumları içərisi boş olan toxum kamerasında yerləşir. Əsasən Orta Asiya respublikalarında və Zaqafqaziya respublikalarında becərilir. Tərkibində şəkərin miqdarı 5-17%-ə çatır. 20 mq% C, 1,2 mq% A, 0,5 mq% B1, 0,3 mq% B2, 0,6 mq% PP vitaminləri vardır. Mineral maddələrdən ən çox rast gələni dəmirdir ki, bunun da miqdarı 2,5 mq%-ə bərabərdir. Qarpızdan fərqli olaraq saxlanılarkən yetişə bilir.
Qovunların təsərrüfat-botaniki sortları biri-digərindən meyvəsinin ölçüsünə və kütləsinə, qabığının rənginə və bərkliyinə, ətli hissəsinin konsistensiyası və rənginə, dad və ətrinə, yetişmə müddətinə və saxlanılmasına görə fərqlənirlər.
Cənubi Koreya
Koreya Respublikası (kor. 대한민국) və ya Cənubi Koreya, Şərqi Asiyada ölkədir. Koreya yarımadasının cənubunu təşkil edir və Koreya silahsızlaşdırılmış zonası ilə Şimali Koreyadan ayrılır. Ölkənin qərb sərhədi Sarı dəniz, şərq sərhədi isə Yapon dənizi ilə əhatə olunmuşdur. Cənubi Koreya bütün yarımadanın və ona bitişik adaların yeganə qanuni hökuməti olduğunu iddia edir. Ölkənin təxminən 51.96 milyon əhalisi var və onun təxminən yarısı Seul Paytaxt Bölgəsində yaşayır.
Koreya yarımadasında Aşağı Paleolitik dövrdən bəri yaşayırlar. İlk krallığı eramızdan əvvəl 7-ci əsrin əvvəllərində Çin qeydlərində qeyd edilmişdir. 7-ci əsrin sonlarında Koreyanın Üç Krallığının Şila və Balhe-yə birləşdirilməsindən sonra, Koreya Qoryo
sülaləsi (918-1392) və Çoson sülaləsi (1392-1897) tərəfindən idarə edildi. Növbəti Koreya İmperiyası 1910-cu ildə Yaponiya İmperiyasına birləşdirildi.
Cənubi Koreya Boinqi ilə hadisə (1983)
Cənubi Koreya Boinqi ilə hadisə — 1983-cü il sentyabrın 1-də Koreyanın 007 Aviareysi (Boeing 747), kommersiya təyyarəsi Sovet hava məkanına daxil olanda, Sovet İttifaqı reaktiv qırıcısı (SU-15) tərəfindən vurulan hadisə. Təyyarədə ABŞ Konqresmeni Lorens MakDonald da daxil olmaqla 269 nəfər həlak olmuşdur.
Öz uçuş xəttindən çıxmış Koreya Hava Yollarının 007 reysi ilə uçan mülki xidmət təyyarəsinin Sovet reaktiv təyyarəsi tərəfindən vurulması hadisəsi Birləşmiş Ştatlar-Sovet münasibətlərindəki gərginliyi gücləndirmişdir.
1983-cü il avqustun 31-dən sentyabrın 1-nə keçən gecə SSRİ-nin Kamçatka yarımadasına, az sonra isə Saxalinin hava ərazisinə icazəsiz daxil olan naməlum təyyarə aşkarlanmışdır. Onu yerə endirmək üçün havaya sovet qırıcıları qaldırılmış və yad təyyarəyə ən yaxın hava limanında enmə əmri verilmişdir. Radar ekranlarında ABŞ-nin "RC-135" kəşfiyyat təyyarəsi kimi görünən bu obyekt, əslində "Boinq-747" markalı adi sərnişin təyyarəsi olub.
Qırıcılardan verilən təkidli enmək əmrinə baxmayaraq "Boinq" SSRİ ərazisi üzərində qanunsuz uçuşunu davam etdirmişdir. Ekipajı yerə endirmək üçün bütün səylər nəticəsiz qaldıqda yad təyyarə havada saat 18:22:20-də vurulur. Cənubi Koreyaya məxsus olan Nyu-York–Seul reysi ilə uçan bu sərnişin təyyarəsində 269 nəfər günahsız insan həlak oldu.
Səhərisi gün dünya ictimayiəti ayağa qalxmış, etiraz dalğaları yer üzünü bürüdü.
Cənubi Koreya FİFA Klublararası Dünya Çempionatında
Bu məqalə Koreya Respublikası klublarının FİFA Klublararası Dünya Çempionatındakı iştirakı haqqındadır.
Cənubi Koreya Respublikası
Koreya Respublikası (kor. 대한민국) və ya Cənubi Koreya, Şərqi Asiyada ölkədir. Koreya yarımadasının cənubunu təşkil edir və Koreya silahsızlaşdırılmış zonası ilə Şimali Koreyadan ayrılır. Ölkənin qərb sərhədi Sarı dəniz, şərq sərhədi isə Yapon dənizi ilə əhatə olunmuşdur. Cənubi Koreya bütün yarımadanın və ona bitişik adaların yeganə qanuni hökuməti olduğunu iddia edir. Ölkənin təxminən 51.96 milyon əhalisi var və onun təxminən yarısı Seul Paytaxt Bölgəsində yaşayır.
Koreya yarımadasında Aşağı Paleolitik dövrdən bəri yaşayırlar. İlk krallığı eramızdan əvvəl 7-ci əsrin əvvəllərində Çin qeydlərində qeyd edilmişdir. 7-ci əsrin sonlarında Koreyanın Üç Krallığının Şila və Balhe-yə birləşdirilməsindən sonra, Koreya Qoryo
sülaləsi (918-1392) və Çoson sülaləsi (1392-1897) tərəfindən idarə edildi. Növbəti Koreya İmperiyası 1910-cu ildə Yaponiya İmperiyasına birləşdirildi.
Cənubi Koreya Xarici İşlər Nazirliyi
Cənubi Koreya Xarici İşlər Nazirliyi — Cənubi Koreyanın diplomatik münasibətlərindən məsul olan icra orqanı. Nazirlik 17 iyul 1948-də yaradılmışdır.
1998-ci ilədək Nazirlik Xarici İşlər Nazirliyi adlandırılmışdır, sonra ticarət sahəsindəki yurisdiksiyasını genişləndirərək Xarici İşlər və Ticarət Nazirliyi olaraq tanınırdı.
Lakin 2013-ci ildə köhnə adını yenidən götürdü.
Nazirlik Seulun Çonnoqu şəhərində yerləşir.
Koreya Respublikası Xarici İşlər və Ticarət Nazirliyi, 19 fevral 2018-ci il tarixində Koreya Respublikası və İsveçrənin xarici işlər nazirləri arasında danışıqlar aparmağı açıqladı və bu çərçivədə ikitərəfli əməkdaşlığın gücləndirilməsi və Koreya yarımadasının müzakirəsi planlaşdırılırdı.
Cənubi Koreya bayrağı
Cənubi Koreya bayrağı — Koreya Respublikasının Dövlət bayrağı
Cənubi Koreyanın bayrağındakı ağ rəng Koreya xalqının milli rəngi hesab edilir. Bayrağın mərkəzində yerləşən emblem bütöv qəbul edilən kainata olan baxışları əks etdirir (daosizm). Bu emblemdə 2 əks enerji, "in" və "yan" bir-biri ilə həm birləşir, həm də qarşılıqlı əlaqə yaradır. "İn-yan" Böyük Başlanğıcın sintezi olub, Koreya dilində "theqık" adlanır. Buna görə də Koreya bayrağı "theqıkki" adlandırılır. Bayrağın künclərində triqrammalar yerləşir. Triqrammalar da, öz növbəsində, "in" (qırıq-qırıq zolaqlar) və "yan"dan (bütöv zolaqlar) təşkil olunub. Triqrammalar yuxarı sol küncdən saat əqrəbi istiqamətində aşağıdakı mənaları daşıyır: səma, cənub və yay; ay, qərb, payız və su; torpaq, şimal, qış; günəş, şərq, bahar, od. Qara rəng sayıqlığın, möhkəmliyin, ədalətin və bəkarətin rəmzidir. Ölçüsü 2:3 nisbətindədir.
Cənubi Koreya milli parklarının siyahısı
Təbiət koreyalıların əsas xəzinəsi hesab olunur. Buna görə də Cənubi Koreyada zəngin təbiətə, abidələrə, tarixi məbədlərə malik çoxlu sayda milli parklar mövcuddur.
Seoraksan milli parkında 3500 KRW (3$) olaraq giriş pulu yığılır. Yığılan məbləğ ətraf mühitin qorunmasına xərclənir. Seoraksana yazda və ya payızda getmək tövsiyə olunur, halbuki, yayda da getsəniz özünüzlə isti paltar götürməli olacaqsınız. Parkın ərazisində avtomobil dayanacağı, düşərgə qurmaq istəyənlər üçün yer, otellər, yeməkxanalar, sport mağazaları mövcuddur.
Cənubi Koreyanın ən böyük parkı olan Seoraksanın ərazisi 398 kvadrat kilometrdir. Həmçinin onun ərazisində 30 zirvə və müəyyən çətinlik dərəcəsinə və müddətinə(bir neçə saatdan 3 günə qədər) görə fərqlənən dağ yürüyüşü üçün marşrutlar vardır. Ən maraqlısı Ulsanbavi dağına olan yürüşdür. Son 888 pilləkən sildırım qayadan yuxarı doğru gedir.
Cənubi Koreya musiqisi
Cənubi Koreya musiqisi — Koreya müharibəsinin sonundan günümüzə qədər onilliklər ərzində daima inkişaf etməkdədir. Onun əsasını minilliklər ərzində bu yarımadada yaşayan Koreya əhalisinin musiqisi təşkil edir. Müasir Cənubi Koreya musiqisi əsas 3 kateqoriyaya bölünür: Ənənəvi milli Koreya musiqisi, məşhur musiqi yaxud k-pop, qərbdən gəlmiş musiqi.
Koreya musiqisinə aid ilk qeydlər çox qədimdir. Tarixin gedişi ərzində Koreya musiqisinə Çin, Mərkəzi Asiya təsir göstərmiş və müxtəlif musiqi alətləri gətirilmişdir: Simli alətlər, nağara və tütəklər. Orta əsrlərdə Koreya yarımadasında Çin saray musiqisiylə yanaşı milli musiqi də inkişaf etməkdə idi. Coson dövründə Çinin saray musiqisinə təsiri azaldı, monqollar və yaponlara qarşı qarşıdurmalar nəticəsində isə tamamilə yoxa çıxdı. Milli musiqi öz çiçəklənmə dövrünü yaşadı və pansori, sandco, pxunmul və digər janrlar meydana çıxmağa başladı.
Yapon işğalından sonra Koreyaya Avropa musiqisi daxil oldu. Bəzi milli janrlar (pansori, sandco) təsdiqləndi və inkişaf etdirildi, digərləri isə xüsusilə ritual mahnıları yoxa çıxdı.
Cənubi Koreya rabitəsi
Cənubi Koreya (Koreya Respublikası) iqtisadiyyatının vacib faktoru informasiya infrastrukturunun inkişafına görə aparıcı dövlətlər siyahısına daxil olmasıdır. Belə ki, 1987-ci ildə Cənubi Koreyanın Elm və Texnologiya Nazirliyi ölkənin elmi-texniki siyasətinin əsas istiqamətlərini əks etdirən 15 illik plan işləyib hazırlamışdır. Planda kimya və mikroelektronika, istehsalatın informatikası və avtomatlaşdırılması sahəsi üzrə işlərin həyata keçirilməsi nəzərdə tutulmuşdur. Ötən əsrin 80-cı illərində ölkədə elmi-istehsalat parkları, yüksək texnologiya sahəsi üzrə firmalar yaradılmağa başladı. Məlumdur ki, Cənubi Koreya yarımnaqil, mobil telefon, monitor, LCD, kompüter, yayım peyklər və s. istehsal edən ölkədir. Ölkə İKT sektorunun liberallaşdırılması istiqamətində böyük yol keçmişdir. 1995-ci ildə informatizasiyanın inkişafı ilə bağlı qanun qəbul edilmiş, 1996-cı ildə isə "informatizasiyanın inkişaf fondu" yaradılmışdır. Yüksək texnologiyanın ölkə əhalisinin həyatında daha səmərəli rol oynaması üçün 1997-ci ildə ölkə prezidentinin sədrlik etdiyi "informatizasiya strategiyası şurası" yaradıldı. Sahə üzrə dövlət tərəfindən həyata keçirilən proqramlardan biri də inkişaf etmiş ölkə mütəxəssislərinin ixtisaslaşması və təkmilləşdirilməsi olmuşdur.
Cənubi Koreya vonu
Cənubi Koreya vonu (Koreya dilində: 대한민국 원; işarəsi: ₩; ISO 4217: KRW) - Cənubi Koreyada istifadə edilən rəsmi pul vahididir. Koreya Bankı tərəfindən dövriyyəyə buraxılır. 1 Koreya vonu 100 jeona bərabər olsa da, jeon artıq gündəlik həyatda deyil, yalnız mühasibatda istifadə edilir. 1902–1910-cu illər arasında valyuta “von” adı altında dövriyyəyə buraxılmışdı. Koreya Respublikasının rəsmi pul vahidi kimi istifadə edilməyə başlanması isə 1945~1953 illərə təsadüf edir. Hazırkı valyuta ictimaiyyətə 1962-ci ildə təqdim olunmuşdur. 1953-cü il valyuta islahatından əvvəl pulların üzərindəki von yazısı hanca (çin loqoqramları) ilə qeyd edilsə də, islahatlardan sonra əvvəlkilərdən fərqləndirmək üçün yalnız Koreya əlifbası ilə qeyd edilməyə başlanmışdır. Koreyada sikkə olaraq 10, 50, 100, 500 vondan, əskinaz olaraq isə 1000, 5000, 10000, 50000 vondan istifadə olunur.
Cənubi Koreya çimərlikləri
Cənubi Koreya çimərlikləri — Koreya Respublikasının qumlu çimərlikləri Cənub-Şərqi Asiyanın ən yaxşılarından biri kimi tanınır. Çimərlik mövsümünün yeganə çatışmazlığı çox uzun olmamasıdır: Əksər çimərliklər iyun ayının sonlarında – iyulun əvvəllərində açılır və avqustun sonlarında – sentyabrın əvvəllərində bağlanır. Bununla birlikdə, heç kim sizə günəş vannası və üzməyi qadağan etmir, sadəcə tətil mövsümü bağlandıqdan sonra çimərliklərdə çalışmırlar. Xilasetmə xidmətləri, duş, tualet, çətir və şezlong kirayə etməyin bir yolu yoxdur.
Koreyanın qərb, şərq və cənub sahillərinin sahil şeridi və dəniz sahilləri müxtəlifdir. Lakin, hər sahil şeridi özünəməxsus şəkildə gözəl və pərəstişkarlarına sahibdir. Məşhur kurort bölgələri də materik sahilinin yaxınlığında yerləşən bir neçə adada yerləşir.
Qeyd etmək lazımdır ki, Cənubi Koreyada "bir hotelin öz çimərliyi" anlayışı yoxdur. Bütün çimərlik əraziləri bələdiyyədir. Əlavə olaraq, davamlı dağlıq əraziyə görə, yalnız bir neçə onlarla otel birbaşa sahildə yerləşir.
Cənubi Koreya əhalisi
Cənubi Koreya əhalisi — Koreya Respublikasının əhalisinin demoqrafik xüsusiyyətləri. 2017-ci ilə olan məlumata görə Cənubi Koreya əhalisinin sayı 51,446,201 nəfərdir.
2016-cı ilin aprel ayındakı siyahıyaalma hesablamalarına görə Cənubi Koreya əhalisinin ümumi sayı 50.8 milyon nəfər olaraq hesablanmışdır.
2015-ci ildə ərazinin hər kvadrat kilometrinə 505 nəfər düşürdü ki, bu da dünya üzrə orta göstəricidən 10 dəfə çoxdur.
Ölkənin sürətli inkişaf keçirdiyi illərdə, yəni, 1970-1990-cı illərdə əhalinin əksəriyyəti kəndlərdən böyük şəhərlərə köçmüş və nəticədə, urbanizasiya səviyyəsi yüksəlmişdir. Ölkənin ən böyük şəhəri olan paytaxt Seul, həm də ölkənin əsas sənaye mərkəzi hesab olunur. 2005-ci ildə qeydə alınmış hesablamalarına əsasən Seulda 10 milyon nəfər əhali yaşayırdı. Seul metropolisi hal-hazırda 24.5 milyon nəfər əhalisi ilə (Cənubi Koreya əhalisinin yarısı) dünyanın ən çox məskunlaşmış 2-ci metropolisi hesab olunur. Digər böyük şəhərlər sıra ilə bunlardır: 3.5 milyon əhalisi olan Busan, 2.5 milyon əhalisi olan İnçeon və Daequ, 1.4 milyon əhalisi olan Daejeon.
Əhalinin kəndlərdə yaşayan az bir hissəsi əsrlər əvvəlki kimi geyinir və yaşayırlar.
Cənubi Koreyada ali təhsil
Cənubi Koreyada ali təhsil — Koreya Respublikasında mövcud olan ali təhsil sistemi.
Orta təhsili başa vurmuş məzunlar həm ali məktəblərə, həm də yeniyetmə kolleclərinə müraciət edə bilərlər. Yeniyetmə kolleclərinə qəbul akademik nailiyyətlərə, elmi nailiyyət imtahanına və əsas qəbul imtahanı balına görə müəyyənləşir.
Kolleclərdə təhsil əsasən istehsalat sahələri ilə əlaqəli qurulur və orta səviyyəli ixtisaslı mütəxəssislər hazırlanır. Tələbələrin istehsalat təcrübələrinə göndərilməsi, kollec və sənaye sahələri arasında müştərək tədqiqat, təcrübə və məlumat mübadiləsinin aparılması, müəssisələrin tələb etdiyi kurikulumlara əsasən təhsilin təşkili iqtisadiyyatın inkişafına misilsiz töhfələr verir.
Kollec təhsili müvafiq ixtisas üzrə təhsilin heç də son pilləsi deyil. Belə ki, kollec məzunları təhsillərini universitetlərdə də davam etdirə bilərlər. Onlara 4 illik universitetlərdə, açıq universitetlərdə, media universitetlərində və qiyabi universitetlərdə oxumaq imkanı verilir.
Cənubi Koreyanın ali təhsil müəssisələri sırasına kolleclər və universitetlər, sənaye universitetləri, təhsil universitetləri, yeniyetmə kollecləri, media və qiyabi universitetlər, texniki kolleclər daxildir. Ölkədə 400-dən artıq universitet və müxtəlif ali məktəb fəaliyyət göstərir.
Cənubi Koreyada feminizm
Cənubi Koreyadakı feminizm — Cənubi Koreyadakı feminist və ya qadın hüquqları hərəkatının mənşəyi və tarixidir.
Cənubi Koreyada qadınların seçki hüququ 1948-ci il milli konstitusiyasının 11-ci maddəsinə daxil edilmişdir. Konstitusiyada "bütün vətəndaşlar qanun qarşısında bərabərdir və siyasi, iqtisadi, sosial və ya mədəni həyatda cinsi, dini və sosial statusuna görə ayrı-seçkilik olmamalıdır" deyilir.
Cənubi Koreyada gəmiqayırma sənayesi
Cənubi Koreyada gəmiqayırma sənayesinin — tarixi 1910-cu ildən başlayır. 1910-cu ildə Yapon müstəmləkə dövründə yaradıldı və Yapon gəmi istehsalçıları ölkənin əsas limanlarında, o cümlədən Busan, İncheon, Cheongjin, Mokpo, Jinnampo, Cheongmu və Wonsan da gəmiqayırma fəaliyyət göstərirdilər. Koreya müharibəsindən sonra Koreya gəmi istehsalçıları əsasən ABŞ hərbi gəmilərinin təmiri ilə məşğul olmağa başladılar. 1950-ci illərdə gəmilər əsasən xarici ölkələrdən gətirilirdi. 1951–1954-cü illərdə Yaponiya, ABŞ və Norveçdən 324 gəmi gətirilmişdir. 1960-cı illərdən etibarən 5 illik iqtisadi inkişaf planı çərçivəsində iqtisadiyyat inkişaf etdikcə gəmilərə tələbat artdı. Yerli gəmi istehsalçıları da gəmilər düzəldirdilər, lakin texnologiya və vəsait çatışmazlığı səbəbindən lazımi miqdarda inşa edə bilmirdilər. 1970-ci illərdə Koreya hökuməti gəmiqayırma sənayesini intensiv şəkildə inkişaf etdirməyə başladı və 1972-ci ildə dünyanın ən böyük gəmiqayırma zavodu olan Ulsan gəmiqayırma zavodunun açılışı Koreyanın gəmiqayırma texnologiyasının inkişafına təkan verdi. Cənubi Koreya dünyanın 18-ci ən böyük gəmiçilik sənayesinə malikdir. Ölkədə 7 milyon qross tona yaxın dəniz nəqliyyatı qeydə alınıb.
Cənubi Koreyada hava çirkliliyi
Cənubi Koreyada havanın çirklənməsi insanlar və ətraf mühit üçün artan təhlükə halına gəlib. Hava çirkliliyi həm yerli, həm də beynəlxalq bir çox mənbədən qaynaqlanır. Cənubi Koreyada, xüsusilə Seulda və digər şəhərlərdə sürətli sənayeləşmədən sonra bir çox çirklənmə forması artmışdır. Milli Havaçılıq və Kosmos İdarəsinin (NASA) məlumatına görə, Seul dünyanın ən pis hava çirkliliyi olan şəhərlərindən biridir. 2010-cu ildə Seul Metropolitan Bölgəsində ölümlərin yüzdə 16-sını hava keyfiyyətinin təşkil etdiyi də təxmin edilir. Bu, sağlamlıq və ekoloji problemlərlə nəticələnmişdir. Koreyalılar daha təmiz havadan nəfəs almaq üçün maskalar və hava təmizləyicilər alır və ölkədəki tullantıları azaltmaq üçün çalışırlar.
Cənubi Koreyanın hava çirkliliyi dünyanın ən zəngin 35 ölkəsi arasında ən pis hava keyfiyyətinə sahibdir. Cənubi Koreyadakı çirklənmə II Dünya Müharibəsindən sonra artmağa başladı. 1960-cı ildə Koreya hələ inkişaf etməkdə olan bir ölkə idi və xarici yardımdan çox asılı idi.
Cənubi Koreyada hərbi xidmət
Cənubi Koreyada hərbi xidmət — Cənubi Koreyada hərbi xidmət göstərmək məcburidir. Aktiv vəzifəli əsgərlər orduda 21 ay, Dəniz Donanmasında 23 ay, Hava qüvvələrində isə 24 ay xidmət edirlər. Cənubi Koreyada hərbi xidmətə çağırış 1957-ci ildən bəri mövcuddur və 19-30 yaş arasındakı kişilərin hərbi xidmətlərini yerinə yetirməsi məcburidir. Qadınlar isə hərbi xidmətə könüllü şəkildə qatıla bilərlər. Universitet oxuyanlar I və ya II kursda oxuyarkən təhsillərinə ara verərək 2 il müddətində hərbi xidmət göstərirlər. Qanuni olaraq əsgərliyə yararlı hesab edilən hər kəs 19-30 yaş arası müddətdə hərbi xidmətə başlaya bilər. Hərbi xidmətin 2 il olmasının səbəbi isə Şimali Koreya ilə mümkün ola biləcək müharibə şəraitidir. Məşhurlar da daxil olmaqla hər hansı bir koreyalı kişi hərbi xidmətdən yayınarsa həbs cəzası tətbiq olunur. Cənubi koreyalıların gözündə kişilərin ən vacib məsələsi hərbi kidməti başa vurmasıdır. Əsgər getməyənə qız verməzlər deyən millət, insanın hansı rütbədə və harada xidmət göstərdiyinə görə xaraqterini dəyərləndirə bilərlər.
Cənubi Koreyada idman
Cənubi Koreya idman növləri ilə məşhurluğunu daha da artırmışdır. Cənubi Koreyanın məşhur idman növlərinə Futbol, Beyzbol, Basketbol, Voleybol, Buz Xokkeyi, Oxçuluq, Qolf, Hentbol, Stolüstü Tenis, Kriket və s. aiddir. Bunlardan əlavə koreyalıların özünəməxsus idman növləri də mövcuddur. Bunlara Tekvando, Cheongdo So Ssa-eum (Boğa Güləşi), Chajon-nori, Chang-gi (Şahmat), Hapkido, Hwa-t'u (Get-dayan), Jul T'agi (İpdə Yerimə), Paduk kimi idman növləri aiddir.
Taekvondo Koreyada təxminən 2000 ildir istifadə olunan bir özünüqoruma sənətidir. Tekvando sözünün mənası "ayaq və ya yumruq yolu"dur. Digər özünüqoruma sənətləriylə (çinlilərin Kung-fu, yaponların Karate və koreyalıların hapkido və dangsudo) bənzərlikləri olan bu idman qollarla və ayaqlarla edilən güclü vuruşların üstünə quruludur. Taekwondo ustaları isə etdikləri akrobatik hərəkətlərlə qırdıqları qalın taxta ve kərpiclərlə havada iki hədəfə birdən vurmaqlarıyla insanları cəlb etməktədirlər.
Taekwondo digər özünüqoruma sənətlərində olduğu kimi özəlliklə vücudun ve ağlın inkişafı ve kontrolu üstünə diqqət mərkəzində saxlamışdır ve bu onun digər ölkələrə də yayılmasını asanlaşdırmışdır.
Cənubi Koreyada iqlim dəyişikliyi
1960-cı illərdən 1980-ci ilə qədər sürətli şəhərsalma və sənaye inkişafından bəri Cənubi Koreyada iqlim dəyişikliyinin təsirləri sürətlənmişdir. Sənayeləşmə və əhalinin artması iqlim dəyişikliyi üçün antropogen amillər olan müxtəlif çirkləndiricilər və istixana qazları istehsal etmişdir. Cənubi Koreyada illik temperatur, yağış miqdarı və yağıntı daxil olmaqla iqlim parametrlərində dəyişikliklər yaşanır. Rekord minimum temperatur günlərinin sayı sürətlə azaldı və yay ərzində maksimum yağıntı artmağa başladı. Cənubi Koreya hökuməti 1990-cı ildən bəri hər üç ildə bir milli iqlim dəyişikliyi fəaliyyət planlarını hazırlamışdır. Bu planlara istixana qazı tullantılarının azaldılması, iqlim dəyişikliyinə uyğunlaşma və beynəlxalq əməkdaşlıq daxildir.
Cənubi Koreyanın paytaxtı Seulda dünyanın ən uzun davamlı instrumental yağış kolleksiyası olan ənənəvi cheugugi(Koreyanın Çoson sülaləsi tərəfindən ixtira edilən və istifadə edilən ilk tanınmış yağış göstəricisidir. Böyük Secong Krallığı dövründə icad edilmiş və hər əyalət idarəsinə tədarük edilmişdir) yağış göstəricilərindən başlayaraq 228 illik yağış qeydləri var. Gündəlik yağıntının qeydləri ekstremal hava hadisələrinin və onilliklər boyu davam edən yağış dəyişkənliyinin təkiliyinin aşkarlanması üçün yüksək dəqiqlikli bir məlumat verir. Yağışlar 1778–1907-ci illər arasında cheugugi ilə ölçülürdü və 1908-ci ildən bəri müasir müşahidə avadanlıqları hazırlanmağa başladı və istifadə edildi.
Cənubi Koreyada irqçilik
Cənubi Koreyada irqçilik, xüsusən də Cənubi Koreya mediyası tərəfindən geniş yayılmış sosial problem kimi tanınıb.
2000-ci illərdən bəri Cənubi Koreyaya immiqrasiyanın artması irqçiliyin daha açıq ifadələrini, eləcə də bu ifadələrin tənqidini katalizlədi. Qəzetlər tez-tez immiqrantlara qarşı minimum əmək haqqından aşağı əməkhaqqı verilməsi, onların əmək haqqının tutulması, təhlükəli iş şəraiti, fiziki zorakılıq və ya ümumi təhqir kimi formalarda ayrı-seçkilik halları barədə məlumat vermiş və onları tənqid etmişlər.
2017–2020 Dünya Dəyərləri Sorğusunda, sorğuya qatılan 1245 Cənubi Koreyalının 15,2%-i qonşu kimi fərqli irqdən birinin olmasını istəmədiklərini bildirdi. Bu, 2010–2014-cü illər Dünya Dəyərləri Sorğusu ilə müqayisədə kəskin azalma deməkdir. Sorğuda iştirak edən 1200 Cənubi Koreyalının 34,1%-i başqa irqdən olan birini qonşu kimi görmək istəmədiklərini qeyd edib. 2010–2014-cü illər sorğusunda 44,2% "immiqrantları/xarici işçiləri" qonşu kimi istəmədiklərini bildirdi. 2017–2020-ci illər üzrə hesabata görə bu rəqəm 22,0%-ə düşüb.
İrqçi münasibət daha çox digər Asiya ölkələrindən və Afrikadan olan immiqrantlara, daha az isə "həddindən artıq mehriban rəftar" kimi təsvir edilənləri qəbul edə bilən Avropalı, ağdərili Şimali Amerikalı, Ağ Cənubi Amerikalı və Ağ Avstraliyalı mühacirlərə qarşı ifadə edilir. Qarışıq irqli uşaqlar, Çinli Koreyalı və Şimali Koreyalı mühacirlərlə bağlı ayrı-seçkilik də bildirilmişdir.
Cənubi Koreyada küçə yeməkləri
Cənubi Koreyada küçə yeməkləri — Cənubi Koreya küçə yeməkləri ilə məşhurdur. Bununla Yaponiyadan çox fərqlənir. Yaponiyada küçədə satıcılarla qarşılaşmaq çox çətindir amma Koreyada sırf küçədə satıcılardan alınıb yeyilən yeyəcəklər vardır. Üç tip küçə yeməkləri satan yerlər vardır. Birincisi, çadır şəklində yerlərdir. Burada eyni zamanda axşamlar içki içmək istəyənlərin də məkanıdır. İkincisi, səyyar maşınlarında satanlar. Üçüncüsü isə milli market və ya restoranlardır. Cənubi Koreyada insanlar küçə yeməklərinə çox böyük maraq göstərirlər. Əslində Coson krallığı dövründə kralların yedikləri doqboqqi və sunde kimi yeməklər hal-hazırda Koreya küçələrində daha ucuz əldə edib yemək mümkündür.
