* azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğətində mövcuddur
* Sözün müxtəlif mətnlərdə yazılışı.
1 is. [ər.] 1. Həya, abır, utanma; namus, qeyrət, izzəti-nəfs, mənlik. Bu adamda heç ar deyən şey yoxdur. – Görür əğyar ilə yarini, ölməz; İlahi, Seyyidə bir ar gəlsin. S.Ə.Şirvani. 2. Eyib, utanılacaq şey, nöqsan. Nə etmək, mən fəqirəm, yar sultan; Mənə yar olmasından arı vardır. Heyran xanım. Mən bu arı heç vaxt qeyrətimə sığışdıra bilmədiyim üçün, onun təklifini rədd etmədim. M.S.Ordubadi. Qafil yaşamaqdansa, gözəl kardır ölmək; Hərçənd ki, qəflətdə dəxi ardır ölmək. M.Ə.Sabir. □ Ar bilmək – özü üçün əskiklik, eyib bilmək, izzətinəfsini gözləmək. Mən bu hərəkəti özümə ar bilirdim. – Könül, ol mahliqa söhbətimiz ar bilir; Ki, özün ülfəti-əğyarə səzavar bilir. S.Ə.Şirvani. Tahir qorxsa da, ustanın təklifindən boyun qaçırmağı özünə ar bildi. M.Hüseyn. Uşaq ufuldadısa da, üzündəki xoş ifadəni pozmağı özünə ar bildi. Mir Cəlal. Ar etmək – utanmaq, həya etmək, xəcalət çəkmək. Çağırılan yerə ar eləmə, çağırılmayan yeri dar. (Ata. sözü). Söhbətimdən ar edib, ey gül, məni tərk etmə kim; Gül olur əfsürdə tərki-söhbəti-xar eyləgəc. Füzuli. Ar olmaq – eyib olmaq. Bir də baxmaq mənə ar oldu sənə; Başqa bir cəzbəli yar oldu sənə. M.Ə.Sabir. Arı yemək – həyasızlaşmaq, abır-həyasını itirmək, arsızlaşmaq, heç şeydən utanmamaq. Arı yeyib namusu dalına alıb. (Ata. sözü). Arına gəlmək – bax ar etmək. [Sadıqov] Qoy nə edir etsin. Ancaq camaat içində arıma gəlir. İ.Əfəndiyev.
Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / ar2 ə. 1) həya, abır; 2) utanılmalı iş, hərəkət.
Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti / ar1 Ərəbcədir, “utanma” deməkdir. Arsız sözü də bununla qohumdur.
Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti / ar3 1. AR (utanılacaq şey) Məndə ar olsaydı ölmək ixtiyar etməzmidim? (M.Ə.Sabir); AYIB [Həpir:] Mənə ayıb olardı ki, atam bu qoca vaxtında güzəran qeydi çəkə (Mir Cəlal). 2. ar bax həya, namus
Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti / ar2 сущ. 1. честь, достоинство, совесть 2. позор, стыд, срам. Özünə ar bilmək считать для себя позором ◊ ar eləmək kimdən, nədən стыдиться, считать для себя позором; ar olsun kimə, nəyə стыд и позор кому; arını yemək ни с чем не считаться, потерять совесть, забыть честь и совесть; arını yeyib, namusunu dalına atmaq потерять честь и совесть, потерять человеческое достоинство; arına gəlmək считать для себя неудобным, считать для себя позорным
Azərbaycanca-rusca lüğət / ar1 i. shame, sense of shame, infamy; ~ bilmək bax utanmaq; ~ etmək to be* / to feel* ashamed (of,+to inf.); bir kəsdən ~ etmək to feel* ashamed of smb.; bir şeyi etməyi ~ bilmək to think* shame to do smth.; ~ına gəlmək to be* / feel* ashamed (of d.); f. ~ı yemək not to be ashamed (of d.), to lose* one’s shame, to have* no shame, to be* without shame; (Sənə) ar olsun! Shame! For shame! Shame on you! Sən ar etməlisən! You ought to be ashamed!
Azərbaycanca-ingiliscə lüğət / ar1 is. 1) are m (100 mitres carrés) ; 2) honneur m ; conscience f ; dignité f ; 3) honte f ; déshonneur m ; ~ına gəlmək considérer pour un déshonneur ; ~ını yemək perdre son âme et sa conscience
Azərbaycanca-fransızca lüğət / ar1 [ər.] сущ. 1. ар, гьая, абур, регъуьвал; намус, гъейрат, ягь; ar etmək гьая авун, регъуь хьун, хажалат чӀугун; 2. айиб, регъуь жедай затӀ, нукьсан; ar olmaq ар хьун, айиб хьун; arı yemək гьаясуз хьун, абур-гьая квадарун, арсуз хьун, са куьникайни регъуь тахьун.
Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / ar